مهدی مرتضویان: فاصله کی‌روش با جاودانگی با تیم ‌ملی فوتبال ایران در جام‌جهانی 2022 تنها یک تساوی با آمریکا بود؛ تیمی که برابر هلند در مرحله یک‌هشتم نهایی با 3 گل مغلوب شد تا ثابت شود ما آنچنان که باید و شاید نتوانستیم برابر این حریف در مستطیل سبز خوب ظاهر شویم. کی‌روش یک باخت بسیار بد را مقابل انگلیس تجربه کرد و یک برد ارزشمند و روحیه‌ساز برابر ولز و تنها دیدار با یانکی‌ها بود که می‌توانست کارنامه کادر فنی ایران را مثبت کند اما باخت به آمریکا همه چیز را تحت‌الشعاع قرار داد، آن هم به بدترین شکل ممکن. آنچه بچه‌های ما با دل و جان در زمین ارائه دادند برای بسیاری از ناظران و حتی مردم عادی قابل قبول است اما بین کارشناسان درباره کی‌روش اختلاف نظر فراوان است. 

صعود نکردن تیم ‌ملی فوتبال ایران به مرحله حذفی جام‌جهانی با هدایت کارلوس کی‌روش، اختلافات را پیرامون ادامه کار یا قطع همکاری با این مربی پرتغالی افزایش داده است. تیم ملی فوتبال ایران با کسب یک پیروزی و ۲ شکست، سومین تیم گروه B جام‌جهانی ۲۰۲۲ شد تا بار دیگر با هدایت کارلوس کی‌روش نتواند رؤیای صعود از مرحله گروهی جام‌جهانی را رقم بزند. مرد پرتغالی که پس از تلاش‌های شبانه‌روزی 8 ساله توانست تیم ‌ملی ایران را به جام‌های جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ برساند، این بار با بلیتی که مهدی تاج و چند تن از بازیکنان وفادارش در رختکن تیم ‌ملی برایش رزرو کردند، به جای دراگان اسکوچیچ به جام‌جهانی ۲۰۲۲ رفت تا سه‌گانه ناکامی با او رقم بخورد. 

* خروج از ریل موفق با دستپخت تکراری

باخت یک بر صفر مقابل آرژانتین در جام‌جهانی ۲۰۱۴ و پیروزی مقابل مراکش و تساوی برابر پرتغال در ۲۰۱۸ باعث شد کی‌روش تبدیل به چهره‌ای محبوب برای هواداران فوتبال ملی شود. مرد پرتغالی با وجود حاشیه‌های رنگارنگ و گوناگون، به حضور روی نیمکت تیم ‌ملی ایران ادامه داد تا شانس خود را در جام ملت‌های ۲۰۱۹ آسیا بار دیگر بیازماید اما شکست ۳ بر صفر مقابل ژاپن پایان کار 8 ساله او در ایران شد. در ادامه تیم ‌ملی ایران با تمام نقدهایی که به دراگان اسکوچیچ وارد می‌شد، توانست صعودی راحت به جام‌جهانی داشته باشد اما بازگشت مهدی تاج، پروژه بازگشت تمام عوامل قبلی به تیم ‌ملی ایران را به همراه داشت. کی‌روش آمد تا نظم را به اردوی ملی‌پوشان بازگردانده و بتواند تیمی متحد را برای بازی با انگلیس، ولز و آمریکا راهی میدان کند. 

* استرس بالای مرد جنجالی

مشاهدات عینی خبرنگاران ایرانی حاضر در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر تاییدکننده این ادعاست که کی‌روش در هر دو دیداری که ایران تن به شکست داد، نتوانست آرامش را به تیمش بازگرداند. او پس از مصدومیت علیرضا بیرانوند در بازی با انگلیس دست حسرت بر سرش کشید تا سیدحسین حسینی ۶ گل از سه‌شیرها دریافت کند. او در بازی با آمریکا هم نشانه‌های زیادی از استرس را در کنار زمین چمن داشت. کی‌روش که تاکتیک غیر قابل اعتمادش باعث شکست ایران شد مقابل فریادهای متوالی رامین رضاییان به بازیکنانی همچون مرتضی پورعلی‌گنجی و علی قلی‌زاده نیز سکوت کرد و نتوانست حتی از مدافع خود بخواهد تمرکزش را روی بازی بگذارد نه فریادهای بلند. کی‌روش بی‌آنکه بابت حذف تیم ‌ملی ایران عذرخواهی داشته باشد، پس از باخت مقابل آمریکا در میکسدزون ورزشگاه الثمامه قطر، از صحبت‌های پرانرژی و خنده‌های ۲ تن از داوطلبان راهنما در آنجا بهانه تراشید و آن را طعنه به خود دانست. گویی کی‌روش منتظر انفجار اعتراضش به تمام چشم‌هایی بود که از او صعود می‌خواستند اما نتوانست آن را برآورده کند. تیم‌های ملی آمریکا، کامرون، مراکش، تونس، پرتغال، سنگال، غنا، اروگوئه، اکوادور، ژاپن، آرژانتین، هلند، انگلیس، صربستان، اسپانیا، کرواسی، فرانسه، برزیل، دانمارک و آلمان در جام‌جهانی ۲۰۲۲ از مربیان داخلی بهره بردند و بیشتر از نصف این تیم‌ها توانستند به دور حذفی صعود کنند اما این جایگاه در ایران مدت‌هاست در اختیار مربی داخلی قرار نمی‌گیرد. 

* همه در انتظار نسخه تاج برای جام ملت‌های آسیا

مهدی تاج پس از روی کار آمدن مجدد در فدراسیون فوتبال از پروژه حضور مربی داخلی برای جام ملت‌های ۲۰۲۳ پرده برداشت. او حتی پا را فراتر گذاشت و کی‌روش را به عنوان مدیر فنی تیم ‌ملی ایران پس از جام‌جهانی قطر و جواد نکونام را به عنوان سرمربی معرفی کرد اما نکونام در همین ابتدای پروژه بومی‌سازی تاج، زیر بار نشستن روی نیمکت تیم ‌ملی ایران نرفت. 

تاج قصد داشت نکونام را به عنوان دستیار کی‌روش روی نیمکت قرار دهد اما سرمربی فعلی فولاد خوزستان با آن مخالفت کرد تا نسخه‌های بعدی او نیز در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد. کی‌روش که بدش نمی‌آمد همچون جام‌جهانی برای سومین‌بار روی نیمکت تیم ‌ملی ایران در جام ملت‌های آسیا بنشیند، خداحافظی رسمی خود از جمع ملی‌پوشان را اعلام نکرد تا مرد پرتغالی با نتایج غیرقابل قبول ولی توانمندی فراوان در پرورش استعدادهای فوتبالی، بار دیگر در مرز تمدید قرارداد با فدراسیون فوتبال ایران قرار بگیرد. 

* رنار شکست خورده اما پرمشتری

با وجود حذف تیم ‌ملی فوتبال عربستان با هدایت «اروه رنار» در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، نام این مربی فرانسوی برای سرمربیگری در تیم‌های ملی مختلف مطرح شده است. تیم ملی فوتبال عربستان در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر با هدایت رنار فرانسوی شرکت کرد. عربستان در گام نخست آرژانتین را شکست داد و شگفتی‌ساز بزرگ این دوره از مسابقات لقب گرفت. با این حال مردان رنار در دیدارهای بعدی برابر لهستان و مکزیک با وجود ارائه بازی خوب شکست خوردند تا از رسیدن به مرحله حذفی باز بمانند. حذف عربستان اما باعث نشد تا کشورهای دیگر عملکرد رنار را در این تیم نادیده بگیرند. رنار یکی از مربیان مورد علاقه فدراسیون فوتبال ایران بعد از جدایی کارلوس کی‌روش در سال ۲۰۱۹ از تیم ‌ملی بود اما متعهد بودن رنار به تیم مراکش در آن مقطع زمانی و عجله فدراسیون برای انتخاب سرمربی جدید باعث شد «مارک ویلموتس» هدایت تیم ‌ملی را بر عهده بگیرد. بعد از حذف ایران و عربستان از جام‌جهانی ۲۰۲۲، باز هم نام رنار ۵۴ ساله برای هدایت تیم ‌ملی به جای کی‌روش بر سر زبان‌ها افتاد و بعضی خواهان جذب او شدند؛ آن‌ هم در شرایطی که هنوز تکلیف کی‌روش به صورت رسمی مشخص نشده است. هر چند گفته می‌شود مربی پرتغالی به صورت شفاهی با فدراسیون ایران برای نشستن روی نیمکت تیم ‌ملی تا جام ملت‌های ۲۰۲۳ آسیا توافق کرده است اما «نبیل دلیت» خبرنگار فرانس‌فوتبال با انتشار پیامی خبر داد تیم ‌ملی قطر که به عنوان میزبان جام‌جهانی، ناکامی بزرگی را تجربه کرده است، حالا در تلاش برای عقد قرارداد با مربی فرانسوی است. نبیل همچنین مدعی شد بلژیکی‌ها هم دیگر مشتری رنار هستند و نام او به عنوان گزینه جانشینی «روبرتو مارتینز» مطرح شده است. بلژیک هم مثل ایران و قطر از ناکامان مرحله گروهی جام‌جهانی بود و از صعود به مرحله حذفی بازماند. همه این اتفاقات در شرایطی رخ داده که رنار پیش از شروع جام‌جهانی قراردادش را با فدراسیون فوتبال عربستان تا سال ۲۰۲۷ تمدید کرده است. او هنوز به صورت رسمی اعلام نکرده در عربستان به کارش ادامه می‌دهد یا از این تیم جدا خواهد شد با این حال ۲ روز پیش با انتشار پیامی ضمن تشکر از هواداران عربستان و حمایت‌شان در جام جهانی، اعلام کرد «بزودی» آنها را خواهد دید.