گروه اقتصادی: بررسی آخرین وضعیت بازار خودرو نشان از تلاطم و آشفتگی این بازار دارد. در وضعیتی که نوسان قیمت دلار، سیگنال افزایش قیمت خودروهای خارجی را می‌دهد، در عمل هنوز واردات خودرو انجام نشده و نتوانسته تب تورمی بازار را کنترل کند. از سوی دیگر مازاد تقاضای خودروی داخلی با وجود افزایش تولید نسبت به سال گذشته همچنان باقی مانده و در نتیجه تورم آن تشدید می‌شود. بررسی بازار خودرو در بازه زمانی یک ماهه نشان می‌دهد قیمت‌ها بین ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان در مدل‌های مختلف افزایش داشته است. 

بازار خودرو پس از چند ماه سکوت و ثبات نسبی، طی یک ماه گذشته مجدد دچار نوسان و افزایش قیمت محسوس بین ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان شده است. بر این اساس روز گذشته پراید ۱۱۱ معادل ۲۱۴ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ معادل ۲۰۰ میلیون، تیبا هاچ‌بک ۲۲۴ میلیون، تیبا صندوق‌دار ۲۱۹ میلیون، ساینا ۲۳۰ میلیون، کوییک دنده‌ای ۲۲۹ میلیون و کوییک اتوماتیک پلاس ۳۱۲ میلیون تومان در بازار آزاد قیمت خورد.

همچنین پژو ۲۰۶ تیپ ۲ معادل ۳۴۵ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ معادل ۴۱۰ میلیون، پژو پارس ساده ۳۷۰ میلیون، دنا معمولی ۴۴۵ میلیون، رانا پلاس ۳۵۰ میلیون و سمند LX ساده ۳۳۸ میلیون تومان در بازار آزاد قیمت خورده است.

 بررسی بازار خودرو حکایت از آن دارد معاملات قابل توجهی در بازار انجام نمی‌شود و بازار در یک رکود نسبی به سر می‌برد؛ نکته مهم اینکه اگر چه قیمت خودرو همواره متناسب با نوسانات نرخ دلار افزایش می‌یافت اما مؤلفه دیگری هم در تغییر قیمت خودرو اثرگذار بوده و آن عرضه کم خودرو به بازار است.

بر همین اساس نیز، هم مشتریان واقعی و هم فروشندگان، به امید تغییر وضعیت عرضه و انتظار برای رسیدن خودروهای وارداتی به بازار کشور، از معاملات عقب‌نشینی کرده و بازار خودرو پیش از موعد در یک خواب زمستانی فرو رفته است.

البته آنطور که متولیان وزارت صمت می‌گویند تعدادی از خودروهای وارداتی به پشت مرزهای کشور رسیده‌اند اما با این وضعیت قیمت دلار در بازار، باید منتظر ماند و دید این خودروها با چه قیمتی عرضه خواهند شد. پیش از این مسؤولان اعلام کرده بودند خودروهای خارجی با قیمت‌های اقتصادی و از محدوده ۲۰۰ میلیون تومان به بالا عرضه خواهند شد، این در حالی است که ارزان‌ترین خودروی ایرانی مربوط به پراید ۱۳۱ با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان است، بنابراین اینکه خودروی خارجی نیز هم‌قیمت با خودروهای هم‌ردیف با پراید و تیبا عرضه شود، جای سوال است.

* عاملی برای کاهش قیمت وجود ندارد

بررسی قیمت‌های ثبت‌ شده در سایت‌های آگهی خودرو نیز پس از گذشت هفته‌ها از سقف‌شکنی دلار، حکایت‌گر بلاتکلیفی و سردرگمی بازار است.

قیمت خودرو همگام با افزایش نرخ دلار شروع به افزایش کرد اما هنگامی که نوسانات دلار متوقف شد، خودرو درگیر افزایش قیمت‌ها بود که البته همچنان نیز ادامه دارد.

عماد جعفری، کارشناس صنعت خودرو درباره تاثیر عرضه خودرو در بورس کالا بر قیمت خودرو گفت: عرضه خودرو در بورس کالا تنها به دولت کمک می‌کند و کمکی به کاهش قیمت‌ها نمی‌کند.

این کارشناس توضیح داد: از طرف دیگر، سودی که از عرضه خودرو در این محیط به‌ دست می‌آید، نه به جیب مصرف‌کنندگان می‌رود و نه خودروسازان که آن را در راستای پیشرفت خود استفاده کنند.

وی افزود: برای کاهش قیمت خودرو تنها باید دست واسطه‌ها را کوتاه کرد و عرضه خودرو در بورس کالا چنین کاری را انجام نمی‌دهد. در حال حاضر نیز هیچ عاملی برای کاهش قیمت خودرو وجود ندارد و به نظر می‌رسد بازار به همین روند افزایش قیمت خود ادامه دهد.

* شکاف قیمتی بیش از اندازه یک خودرو!

یکی از نتایج سیاست‌گذاری غلط در حوزه خودرو، ایجاد شکاف قابل توجه قیمتی میان قیمت کارخانه و بازار آزاد در خودروهای داخلی است. در همین ارتباط اگر به عنوان نمونه برخی خودروها را مورد بررسی قرار دهیم، در حال حاضر قیمت پژو‌پارس سال در بازار آزاد حدود 370 میلیون تومان است، در حالی که قیمت کارخانه این خودرو 176 میلیون تومان است که نشان از شکاف نزدیک به 200 میلیون تومانی است. این اختلاف قیمت تنها با افزایش میزان تولید خودرو و عرضه آن در بازار کاهش خواهد یافت و با روند قرعه‌کشی‌های قطره‌چکانی وزارت صمت، این اختلاف قیمت تشدید خواهد شد. 

* افزایش کف قیمت کارخانه‌ای خودروها

حذف خانواده تیبا و ساینای معمولی از سبد محصولاتی سایپا سبب بالا آمدن کف قیمت کارخانه‌ای خودرو شد. با حذف این خودروها کف قیمت خودرو در کارخانه بیش از 50 درصد رشد را تجربه کرد. 

بر اساس اعلام وزارت صمت، ۲ عضو خانواده تیبا (تیبا صندوقدار و تیبا 2) و ساینا از خط تولید خارج شدند. خروج این خودروها از خط تولید باعث شد ارزان‌ترین محصولات سبد ۲ خودروساز بزرگ کشور از دور خارج شوند. تیبا صندوقدار با قیمتی حدود 120 میلیون تومان (قیمت کارخانه) ارزان‌ترین محصول حاضر در سبد محصولاتی ۲ خودروساز بزرگ کشور محسوب می‌شد. ساینا معمولی نیز در مبدأ قیمتی حدود 124 میلیون تومان داشت. تیبا 2 نیز با قیمتی حدود 127 میلیون تومان جایگاه سوم ارزان‌ترین خودرو در سبد محصولاتی ایران‌خودرو و سایپا را به خود اختصاص داده بود. حالا با حذف خانواده تیبا و ساینا، کوییک با قیمتی حول و حوش 180 میلیون تومان، عنوان ارزان‌ترین خودروی کارخانه‌ای سایپا را تصاحب خواهد کرد. این رشد قیمت با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد کشور سبب خواهد شد بخش دیگری از خریداران به دلیل ناتوانی در تامین مبلغ مورد نظر برای خرید خودرو از دور خارج شوند. 

بر همین اساس لازم است پلتفرم‌های اقتصادی از سوی خودروسازان تولید و عرضه شود تا کف قیمتی برای خودروهای داخلی کاهش یابد.