موضوع جوانی جمعیت کشور طی سالهای اخیر همواره مورد توجه کارشناسان بوده است اما با آنکه یک سال از تصویب قانون جوانی جمعیت میگذرد، متاسفانه از سوی مسؤولان امر توجه چندانی به این مهم نشده است. طبق پیشبینیها چنانچه جمعیت کشور طی 20 سال آینده با رشد قابل توجهی همراه نشود، ایران به جرگه کشورهای سالخورده میپیوندد. در همین ارتباط دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور گفت: هماکنون نرخ باروری استانهای گیلان، مازندران، مرکزی، البرز و تهران 1.2 درصد است و ایران در میان کشورهای جهان اسلام پایینترین نرخ باروری را به خود اختصاص داده است. صالح قاسمی با اشاره به موضوع جمعیت و لزوم توجه دستگاههای اجرایی به این امر افزود: امروز جهان به مساله جمعیت در کنار دیگر تحولات به طور ویژهای توجه دارد و در این میان قدرت ملی کشورها داشتن ساختار جمعیتی جوان است که این شاخص، حرف اول را میزند. وی با تاکید بر اینکه سخن 7 نفر از دانشمندان جهان بر این است و به صراحت میگویند برای رشد اقتصادی باید رشد جمعیتی انجام شود، اضافه کرد: آینده اقتصادی جهان در دست کشورهایی است که جمعیت بیشتری دارند و نرخ رشد جمعیت، امروز کشورهای E7 دنیا (7 کشوری که اقتصاد برتر جهان را در دست دارند) را تحت تأثیر خود قرار میدهد. این کارشناس جمعیتی با بیان اینکه در سطوح مدیریتی کشور جز رهبر معظم انقلاب هنوز هیچ کس اهمیت جمعیت را درک نکرده است و نظام برنامهریزی کشور هنوز به آن باور ندارد، گفت: ایشان طی ۱۰ سال گذشته ۵۵ بار به اشکال مختلف و با استفاده از جملات خاصی به این موضوع اشاره کرده و تاکید و تذکراتی در این زمینه داشتهاند. وی با اشاره به اینکه نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۶۵، 3.91 درصد بود که این روند در سال ۹۵ به 1.24 درصد و در سال ۹۸ برای نخستینبار در طول تاریخ ایران به زیر یک درصد رسید، اضافه کرد: امروز نرخ رشد کشور به 0.7 درصد رسیده است و الگوهای آیندهپژوهشی نشان میدهد نرخ رشد جمعیت در حدود سالهای ۱۴20-۱۴15 با همین الگو صفر و پس از آن نیز منفی خواهد بود.
دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور گفت: با روند فعلی باید گفت جمعیت کشور حتی به ۱۰۰ میلیون نفر نخواهد رسید مگر آنکه شاخصها در کشورمان تغییر یابد. در این میان شاخص نرخ باروری هم نشان میدهد در سال ۶۵ نرخ ما 6.5 فرزند بوده و این نرخ تا پایان سال گذشته به 1.6 رسیده که یک عدد تکاندهنده است. وی با بیان اینکه ۶ سال گذشته میزان ولادتها نیز کاهش یافته است، اضافه کرد: طی این مدت حدود ۴۷۰ هزار ولادت کاهش یافته که اوج آن در سال ۹۸ بوده است که علتهای متعددی دارد. قاسمی افزود: امروز 11.2 درصد جمعیت کشورمان را سالمندان بالای ۶۰ سال تشکیل میدهند و این میزان در ۳ دهه آینده به ۳۳ درصد افزایش خواهد یافت، به عبارت دیگر امروز از ۱۰ نفر ایرانی یک نفر اما در سال ۲۰۵۰، از هر ۳ نفر یک نفر سالمند خواهند بود. وی با بیان اینکه کشورمان در ۳۰ سال آینده یک کشور ۹۰ میلیونی خواهد بود، گفت: حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور بالای ۶۰ سال خواهند بود و این یک زنگ خطری است که به دنبال خود کاهش نیروی کار، کاهش تولید ناخالص ملی، کاهش صادرات، افزایش واردات، حضور و فعالیت اتباع خارجی در جایگاههای مختلف کشور، ریسک ورشکستی تأمین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی و کاهش سطح امنیت کشور را به همراه میآورد.
قاسمی با اشاره به اینکه ۲۰ درصد از زوجهای کشور دچار مشکلات ناباروری هستند ولی زیرساختهای کافی برای درمان ناباروری را نداریم، گفت: ضمن اینکه روشهای درمان ناباروری گرانقیمت هستند و خیلی از کشورها هزینه ناباروری را بر عهده میگیرند و در این میان به موضوع فرهنگی آن توجه جدی باید داشت. وی اضافه کرد: موضوع دیگر مساله سقط جنین است که تنها ۲ درصد آن خود به خود و 3 درصد با عوامل پزشکی رخ میدهد و ۹۵ درصد باقیمانده سقط جنینها غیرقانونی است. قاسمی با بیان اینکه از سوی دیگر گزارههای غلطی درباره سن باروری در جامعه وجود دارد که نگرشها باید نسبت به آن تغییر کند، تاکید کرد: در جامعه پزشکی گزارههای غلطی داریم و فقدان اطلاعات دینی موجب شده است موضوع سقط جنین به راحتی انجام شود و در این ارتباط باید این مساله هم در جامعه تغییر کند تا افراد به فرزندآوری ترغیب شوند.