شهرک سینمایی مشترک ایران و سوریه؛ بستری برای به تصویر کشیدن سوریه در سینمای ایران
گروه فرهنگ و هنر: فضای فیلمسازی در کشورمان در این سالها به سمت و سویی رفته که اگر کارگردان نیازمند یک لوکیشن خاص پرهزینه باشد، باید یک شهرک تاسیس کند! محرک ساخت بسیاری از شهرکهای سینماییای که در حال حاضر در ایران وجود دارد، همین نکته بوده است و کمتر موردی را میتوان یافت که یک شهرک، به طور تخصصی برای ضبط ژانرهایی خاص احداث شود. حالا خبر از احداث یک شهرک سینمایی در سوریه به مدد ایران به گوش میرسد و میتوان به تنوع در شهرکهای سینمایی داخلی و خارجی و تلاش برای کاهش هزینههای فیلمسازان امیدوار بود.
به گزارش «وطنامروز»، روزگاری علی حاتمی برای «هزاردستان» به فضای تهران قدیم نیاز داشت و شهرک غزالی را تاسیس کرد؛ مجید مجیدی در برههای دیگر نیازمند لوکیشنی شبیه شهر مکه بود و حاصلش شهرک نور یا همان شهرک پیامبر شد؛ میرباقری نیز برای ساخت «مختارنامه» ناچار به تاسیس شهرک مختارنامه شد. همه این شهرکهای سینمایی البته در این سالها در پروژههای دیگر سینمایی و تلویزیونی مورد استفاده قرار گرفتند اما در عمده موارد، تصمیم به ساخت یک اثر بر تصمیم به ساخت شهرک موردنیازش مقدم بوده است. البته خلاف این قاعده را نیز دیدهایم و شهرک دفاعمقدس را میتوان از آن دسته شهرکهای سینمایی دانست که به طور تخصصی تامین گونهای از لوکیشنها را برای فیلمهای گوناگون بر عهده گرفته است.
محدودیت در لوکیشنهای موجود، همواره از دغدغههای مهمی بوده که سینماگران ایرانی با آن مواجه بودهاند و سهم بالای این موضوع در پرهزینه بودن برخی ژانرها از جمله ژانر تاریخی، انکارنشدنی است.
اینکه فیلمساز پس از دوربین به دست گرفتن خود را در مقابل چندین نمونه لوکیشن متناسب ببیند و دست به انتخابی خلاقانه بزند، در این سالها افسانه بوده است. بهروز مفید، تهیهکننده سینما و تلویزیون پیش از این در این باره به «وطنامروز» گفته بود: «سالهاست که به یک شهرک سینمایی جدید نیاز داریم که بتواند تنوع در لوکیشن را برای فیلمسازان ما به ارمغان بیاورد. کمبود لوکیشن برای تصویربرداری برخی آثار مدتهاست حس میشود و این موضوع تنها به پروژههای تاریخی محدود نمیشود. مثلا کارگردانی که میخواهد در فضایی خیابانی تصویربرداری کند، باید برای این کار یک خیابان را بند بیاورد! حتی در برخی سکانسهای آپارتمانی نیز خانههایی که لوکیشن فیلمبرداری است، از شدت تکراری بودن برای مخاطبان قابل حدس شده است و این نبود تنوع در این سالها محدودیتهایی را برای فیلمسازان سینما و تلویزیون ایجاد کرده است».
حالا خبر از احداث یک شهرک سینمایی داده شده است اما این بار خارج از مرزها! تاسیس یک شهرک سینمایی ایرانی- سوری در خاک سوریه، تازهترین تصمیمی است که از سوی مسؤولان فرهنگی کشورمان در راستای گسترش شهرکهای سینمایی گرفته شده است. ایمن الاخرس، مدیرکل تبلیغات و اطلاعرسانی کشور سوریه در بازدید از موزه سینمای ایران در ابتدای هفته جاری خاطرنشان کرد: «در مدت حضورم در ایران از شهرک سینمایی دفاعمقدس نیز دیدن کردم. این شهرک برای ساخت فیلمهای سینمایی تجهیزات بسیار خوبی دارد و طبق مذاکراتی که با رئیس سازمان سینمایی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم، مقرر شد یک شهرک سینمایی مشترک با کمک ایران در سوریه بسازیم و برای ساخت از تجربیات ایران در این زمینه استفاده کنیم».
این نخستینبار است که ایران به دنبال تاسیس یک شهرک سینمایی در خارج از مرزهای خود است. طبیعتاً چهره ظاهری هر اقلیمی ویژگیهای خاص خود را دارد و اگر چه با پدید آمدن تکنیکهای سینمایی، خلق صحنههای مورد نیاز برای ضبط چندان دور از دسترس نیست اما نباید از هزینههای گزافی که سینماگران برای طراحی صحنه متحمل میشوند غافل شد. تنوع بخشیدن به شهرکهای سینمایی میتواند بخش عظیمی از این هزینهها را بکاهد و همانطور که بهروز مفید اشاره داشت، کمبود لوکیشنهای متنوع مدتهاست در سینمای ایران حس میشود و باید به فکر تزریق تنوع به این عرصه به وسیله تاسیس شهرکهایی جدید بود که البته مکان احداث این شهرکهای جدید میتواند بسته به ویژگیهای هر اقلیم جغرافیایی، در داخل یا خارج از کشور باشد.
توافق برای ساخت شهرکی مشترک بین ایران و سوریه، خبر خوبی است برای آن دسته از فیلمسازانی که میخواهند مظلومیت مردم این کشور و جنایات داعش و دلاورمردی مدافعان حرم حضرت زینب(س) را به تصویر بکشند و با وقوع این اتفاق، میتوان بخوبی از تجربیات سوریها و جغرافیای سوریه در این مسیر بهره برد. در کنار نگاههای برونمرزی، از نقاطی در داخل کشور که میتوانند نقاطی کلیدی برای تامین لوکیشنهای سینمایی باشند نیز نباید غافل شد. اگر این نگاههای برونمرزی و درونمرزی با یکدیگر همسو شوند، طولی نمیکشد که صنعت سینمای داخلی به غنایی در صحنههای فیلمبرداری میرسد و فیلمساز برای تصویربرداری، به جای محدودیت با حق انتخاب مواجه خواهد شد.