گروه اقتصادی: روند نزولی قیمت دلار در بازار آزاد با شروع به کار رئیس کل جدید بانک مرکزی شروع شده و با گذشت حدود ۲ هفته از این انتصاب حالا شاهد ثبات نسبی بازار آزاد هستیم. 

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته صرافی‌ها هر دلار آمریکا را با قیمت 38 هزار و 500 تومان به فروش می‌رساندند و از سوی دیگر قیمت سوداگری و سفته‌بازی و کاذب دلار حدود 40 هزار تومان بود. پس از سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی، روند صعودی قیمت ارز متوقف شد و نرخ ارز پس از ثبات، بتدریج روند نزولی به خود گرفته است. بررسی بازار ارز در میدان فردوسی، حاکی از آن است که صرافی‌ها دیروز در لحظه تنظیم این گزارش هر دلار را با قیمت 38000 تومان خریداری می‌کردند؛ همچنین عرضه دلار در صرافی‌ها با قیمت 38500 تومان انجام می‌شد. 

در بازار غیررسمی و مقابل صرافی‌ها نیز قیمت دلار آزاد از سوی سفته‌بازان حدود 40 هزار تومان اعلام می‌شد و نکته اینکه بازار خریدار زیادی نداشت و اغلب افراد، فروشنده ارز بودند.

عدم تمایل صرافی‌ها و همچنین دلالان مقابل صرافی‌ها‌ برای خرید ارز، نشان‌دهنده آن است که انتظار در بازار برای روزهای آینده نیز کاهش قیمت ارز است. از سوی دیگر به دلیل کاهش قیمت غیر رسمی ارز و نزدیک شدن آن به قیمت ارز توافقی و در نتیجه کاهش سود خرید و فروش ارز، دلالان تمایلی برای استفاده از این سهمیه‌ها که تا چند روز پیش بازار داغی داشت، ندارند.

* دست بالای بانک مرکزی برای تثبیت نرخ ارز در نیما

بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر شرایط سامانه نیما در رابطه با تامین ارز بسیار مطلوب است و دولت می‌تواند به پشتوانه آن سیاست تثبیت را اجرایی کند. 

دولت قصد دارد به مدت ۲ سال ارز کالا‌های اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات را با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان تامین کند. در همین راستا حساب ویژه‌ای هم روی توان سامانه نیما باز کرده است اما آیا این سامانه توان پاسخگویی به سیاست تثبیت را دارد؟

رئیس کل جدید بانک مرکزی در نخستین ساعات شروع به کار خود با حضور در رسانه ملی اعلام کرد: «حتما نرخ دلار نیما را روی قیمت ۲۸۵۰۰ تومان تثبیت خواهیم کرد و واردات تمام کالا‌های اساسی و مواد اولیه و ماشین‌آلات با این نرخ تامین می‌شود». پس از این محمدرضا فرزین در گفت‌وگوهای رسانه‌ای دیگر خود اعلام کرد که تمام نیاز‌های ارزی را در نیما و بازار مبادله ارزی تامین خواهیم کرد و بازار ارز آزاد مستمرا کوچک خواهد شد.

بعد از آن محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور و فرمانده اقتصادی دولت نیز با تایید و تاکید بر اظهارات رئیس کل بانک مرکزی گفت: «تصمیم گرفتیم تا ۲ سال نرخ ارز کالا‌های اساسی را ثابت نگه داریم تا با تنش جدی در قیمت‌ها مواجه نشویم».

این سیاست مغضوب بخشی از فعالان اقتصادی و بویژه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت و در چند روز گذشته شاهد هجمه‌هایی علیه رئیس کل جدید بانک مرکزی بودیم. البته با توجه به اینکه در همین بازه زمانی و با اعلام سیاست تثبیت، قیمت دلار در بازار آزاد حدود ۵ هزار تومان ارزان شد این انتقادات در فضای عمومی جامعه هیچ نفوذی نداشت.

به هر ترتیب این طور که پیداست سرانجام پس از گذشت یک سال و چند ماه از شروع دولت سیزدهم، جمع‌بندی تیم اقتصادی پیگیری سیاست تثبیت در حوزه ارز است. در همین راستا دولت برای رسیدن به اهداف خود یعنی گذار از نوسانات و جهش‌های ارزی روی سامانه نیما حساب ویژه‌ای باز کرده است.سامانه نیما که محلی برای عرضه ارز صادرکنندگان و تامین نیازهای ارزی واردکنندگان است، چند سال پیش و در گیر و دار التهابات ارزی به وجود آمد تا تصویر دقیق و شفافی به دولت در رابطه با نقش‌آفرینان و بازیگران اصلی ارز یعنی تجار و بازرگانان بدهد.

به طور کلی زمانی که اقبال برای فروش و عرضه در سامانه نیما بیشتر از تقاضا و خرید باشد می‌توان امیدوار به کاهش قیمت ارز بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر شرایط سامانه در رابطه با تامین ارز بسیار مطلوب است و دولت می‌تواند به پشتوانه آن سیاست تثبیت را اجرایی کند. 

* دست پر بانک مرکزی برای تثبیت بازار

بنا بر آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی بانک مرکزی، از ابتدای سال جاری تا انتهای آذرماه میزان فروش ارز توسط صادرکنندگان در سامانه نیما بیش از ۳۲ میلیارد دلار بوده، این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۰ میلیارد دلار در این سامانه فروخته شده است. به عبارت دیگر میزان فروش ارز در سامانه نیما در سال جاری ۶۴ درصد افزایش را تجربه کرده است.

مقایسه ماهانه فروش ارز در سامانه نیما نشان می‌دهد در تمام ماه‌های گذشته از سال جاری میزان فروش نسبت به سال گذشته افزایشی بوده است و این رشد فزآینده را می‌توان از ابتدای امسال مشاهده کرد.

* افزایش 600 میلیون دلاری عرضه اسکناس ارز در بازار متشکل ارزی

وضعیت تامین اسکناس ارز نیز توسط بانک مرکزی اگر کنترل نشود می‌تواند چالش بیافریند، چرا که درصورت تامین نشدن تقاضای اسکناس از مسیر رسمی، متقاضیان اسکناس به بازار غیررسمی رجوع خواهند کرد و با افزایش تقاضا در آن بازار شاهد رشد قیمت آن خواهیم بود. پس وضعیت تامین ارز در بازار غیررسمی می‌تواند معیار مهمی برای پیش‌بینی  موفقیت یا شکست سامانه نیما باشد. بر اساس آمار بانک مرکزی، فروش اسکناس دلار در بازار متشکل معاملات ارزی تا آذرماه ۱۴۰۰ معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده و در دوره مشابه سال ۱۴۰۱ بانک مرکزی توانست با رشد ۴۵ درصدی عملکرد سال قبل، ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار اسکناس در بازار متشکل ارزی تامین کند.

با توجه به آمار و اطلاعات موجود می‌توان گفت انتظار می‌رود بانک مرکزی بتواند تقاضای کالا‌های اساسی را در بازار نیما تامین کند و بتدریج با اصلاح اشکالات سامانه نیما ثبات بیشتری به بازار ارز ببخشد. عرضه مناسب ارز در سامانه نیما و بازار متشکل معاملات ارزی قطعا سیگنال پایداری به بازار آزاد ارز مخابره خواهد کرد و می‌تواند انتظارات تورمی در این بخش را کاهش دهد.

* روند نرخ ارز با سیاست‌های جدید بانک مرکزی نزولی است

کارشناس اقتصاد با تاکید بر اینکه با اعمال سیاست‌های جدید بانک مرکزی روند نرخ ارز نزولی است و انتظار برای کاهش ۲۰درصدی نرخ‌ها وجود دارد، گفت: اجرای برنامه‌های رئیس کل بانک مرکزی می‌تواند بازار ارز را به ثبات برساند. محمد علیزاده اظهار داشت: تحقق یافتن دستورالعمل‌های جدید رئیس کل بانک مرکزی درباره کنترل نرخ ارز در بازار می‌تواند نرخ ارز را تثبیت کند. وی تاکید کرد: قیمت ارز بدون پشتوانه افزایش پیدا کرده که ناشی از تغییرات تورمی است اما روند آن کاهشی خواهد شد. علیزاده با بیان اینکه طرح کاهش نرخ ارز باید به صورت دقیق و گویا اعلام شود، تاکید کرد: اگر برنامه‌های «محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی اجرایی شود، می‌توان به ثبات قیمت‌ها بویژه نرخ ارز امیدوار بود. وی با اشاره به صعودی بودن نرخ ارز در هفته‌های گذشته خاطرنشان کرد: با ثبات نرخ ارز، صاحبان سرمایه، صنعتگران، کشاورزان و دامداران از شرایط بهره‌مند می‌شوند و حتی بازار مسکن نیز سود خواهد برد. این کارشناس اقتصاد با تاکید بر اینکه نرخ ارز نزولی خواهد شد، گفت: کاهش ۲۰ درصدی نرخ ارز را پیش‌بینی می‌کنیم تا روی حدود قیمت ۳۶ هزار تومان ثابت شود.