گروه سیاست خارجی: در ادامه مواضع آمریکاییها درباره اینکه برجام هنوز نمرده است و مسیر دیپلماسی مسدود نشده است، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اظهار داشت دیپلماسی در قبال ایران نمرده است.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا عصر دوشنبه به وقت محلی در جمع خبرنگاران در واشنگتن در این باره گفت: ما معتقدیم که دیپلماسی همچنان موثرترین و بادوامترین روشی است که به وسیله آن میشود از دسترسی ایران به سلاح هستهای بهطور کامل جلوگیری کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا با تکرار ادعاهای مقامات این کشور در هفتهها و ماههای اخیر گفت: اما ایرانیها به صورت مکرر به یک توافق دیپلماتیک پشت کردهاند. از ماه سپتامبر تاکنون بازگشت به برجام در تمرکز آمریکا نبوده است. پرایس سپس اذعان کرد: ما با شرکای اسرائیلی مبنی بر اینکه نباید هیچ گزینهای را از روی میز حذف کنیم، موافقیم.
پرایس در پاسخ به پرسش خبرنگاری که خواستار تفسیر او از ویدئویی از اظهارات جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در جمع تعدادی از مخالفان جمهوری اسلامی ایران که میگوید برجام مرده اما او نمیتواند آن را اعلام کند، تاکید کرد: رئیسجمهور ابدا نگفت که دیپلماسی مرده است، بلکه به این امر اشاره میکند که ایرانیها فرصت بازگشت سریع به برجام را از بین بردهاند.
کارشناسان معتقدند شتاب برنامه هستهای ایران و همچنین نبود هیچ آلترناتیوی برای توافق هستهای یا به عبارتی نبود پلن B در دسترس برای دولت بایدن، آمریکا را در یک بنبست برای تحت فشار قرار دادن قرار داده است. کاخ سفید طی ماههای گذشته منتظر ماند تا از آشوبهای ایران یک اهرم فشار موثر بسازد.
سخنگوی وزارت خارجه ایالاتمتحده همچنین بار دیگر اذعان کرد خروج دونالد ترامپ (رئیسجمهور سابق) از توافق هستهای، بزرگترین اشتباه راهبردی سیاست خارجی واشنگتن طی سالهای اخیر محسوب میشود. پرایس با انتقاد از سیاستهای دولت ترامپ در قبال موضوع هستهای جمهوری اسلامی ایران و خروج از برجام تصریح کرد: «این دولت (جو بایدن)، تصمیم دولت قبلی درباره خروج از برجام را یکی از بزرگترین اشتباهات سیاست خارجی آمریکا در سالهای اخیر میداند».
وی در ادامه با تأکید بر تداوم سیاست فشار اقتصادی به ایران ادامه داد که دلیل آنکه ایالاتمتحده توانست با چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آلمان درباره برنامه هستهای ایران به توافق دیپلماتیک دست پیدا کند، این بود که با متحدان و شرکای خود در سراسر جهان برای اعمال فشار اقتصادی چشمگیر به ایران همکاری کرد.
سخنگوی وزارت خارجه ایالاتمتحده فشار اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را عامل وادار کردن تهران به مذاکره با کشورهای مذکور دانست.
وی در این باره گفت: «آنچه در نهایت ایران را به میز مذاکره آورد، تغییر راهبردی ذهنیت این رژیم نبود، بلکه من فکر میکنم درک این موضوع بود که آنها تحت فشار اقتصادی شدید قرار گرفته بودند و برنامه هستهای آنها در آن زمان به جای آنکه برایشان یک دارایی راهبردی باشد، یک مسؤولیت راهبردی بود».
طبق این گزارش، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ادامه ضمن انتقاد از سیاست یکجانبه «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: «این اقدام به وضوح کارساز نبود. تاریخ به ما آموخته است فشار اقتصادی زمانی بیشترین کارآیی را دارد که در هماهنگی با دیگر شرکا و متحدان باشد، به همین دلیل است که ما برای همکاری با متحدان و شرکای اروپایی بویژه تروئیکای اروپا؛ آلمان، انگلیس و فرانسه ارزش قائل شدیم».
این ادعای پرایس در حالی عنوان میشود که دولت بایدن نهتنها هیچ تغییری در سیاست فشار حداکثری علیه ایران اعمال نکرده، بلکه تشدید این کارزار حتی باعث انتقاد کارشناسان و ناظران آمریکایی و غربی شده است. پرایس در ادامه بر تلاش ایالاتمتحده برای تشدید فشارها به جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد و گفت: «با این حال همچنین با دیگر متحدان و شرکای اروپایی دیگر در سراسر جهان همکاری خواهیم کرد تا شاهد باشیم تا زمان تغییر رویکرد ایران، این رژیم، محکومیتها و حتی به طور مهمتر فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک سایر نقاط جهان را حس خواهد کرد و با آن مواجه خواهد بود».
این در حالی است که یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم از باز بودن مسیرهای ارتباطی با ایران خبر داده بود. این مقام آمریکایی تایید کرد این وزارتخانه مسیرهای ارتباطی پشت پرده با ایران را درباره موضوعات مختلف حفظ کرده است. این دیپلمات آمریکایی به روزنامه «اسرائیل هیوم» گفت: «ما راههایی برای ارتباط با ایران درباره موضوعات نگرانکننده مانند موضوع آزادی شهروندان آمریکایی که بهطور غیرقانونی در ایران بازداشت شدهاند، داریم اما قصد نداریم جزئیات آن را بیان کنیم».
همچنین «تام نایدز» سفیر آمریکا در فلسطین اشغالی در مصاحبهای با یک رسانه کانادایی گفته که دولت «جو بایدن» هنوز خواستار توافق با ایران است و مذاکرات برجام را از میز کنار نگذاشته است. نایدز در مصاحبهای با پایگاه «تیبیان» درباره مذاکرات رفع تحریمهای وین و برخی ادعاها درباره اینکه بایدن پایان مذاکرات برجام را اعلام کرده، گفت: «هیچچیز برای همیشه از روی میز کنار نرفته است».
علاوه بر این دیپلمات دولت بایدن، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی نیز از احتمال وقوع توافق صحبت کرده است. نتانیاهو هفته گذشته طی سخنرانی در نخستین جلسه کاری کابینه جدید تلآویو گفت این رژیم هر کاری برای جلوگیری از احیای توافق هستهای با ایران انجام میدهد. نتانیاهو اظهار داشت: با وجود حوادث داخلی ایران، هنوز احتمال بازگشت به توافق هستهای وجود دارد و ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از آن انجام خواهیم داد. وی در این باره ادعا کرد: «ما هر کاری انجام خواهیم داد تا از بازگشت به توافق بد هستهای جلوگیری کنیم. برخلاف تصور عموم، توافق خطرناک هستهای لغو نشده است. من فکر میکنم این احتمال هنوز وجود دارد. ما این کار را خواهیم کرد».
مقامات دولت بایدن همچنین قصد دارند نخستین سفر خود به سرزمینهای اشغالی را پس از تشکیل کابینه جدید اسرائیل داشته باشند. قرار است پیش از پایان ماه ژانویه (ماه جاری میلادی) «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید و «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا به طور جداگانه به فلسطین اشغالی سفر و با مقامهای رژیم صهیونیستی درباره برنامه هستهای ایران و ادامه مذاکرات گفتوگو کنند. شبکه آی ۲۴ خبر داد قرار است وزیر خارجه آمریکا در پایان ماه جاری میلادی از فلسطین اشغالی دیدن کند تا دولت جو بایدن، «درک بهتری از دستور کار» کابینه فعلی این رژیم پیدا کند.
گفتنی است پس از مواضع ضد و نقیض از سوی مقامات دولت بایدن مبنی بر مرگ برجام و از اولویت خارج شدن توافق هستهای از دستور کار سیاست خارجی کاخ سفید، وزیر خارجه این کشور گفت تنها راه برای رویارویی با ایران مسیر مذاکره و دیپلماسی است. آنتونی بلینکن اول دیماه گفت دیپلماسی مسیر مورد ترجیح در قبال ایران است. بلینکن همچنین گفت: «تلاشهای دیپلماتیک برای توافق با ایران و اطمینان از پایبندی این کشور به توافق هستهای را، ادامه خواهیم داد». اظهارات بلینکن در حالی مطرح شد که پیش از این مواضع، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در گفتوگو با شبکه الجزیره گفته بود مذاکره با ایران فعلا در دستور کار دولت جو بایدن نیست. وی گفت: «مذاکرات هستهای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شدهایم». «جان کربی» در گفتوگو با شبکه الجزیره به مسائل مختلفی از جمله مذاکرات رفع تحریمها پرداخت.