گروه سیاسی: جاسوسی برای سرویس‌های بیگانه و خیانت به کشور و ملت، در هر جای دنیا که باشد امری مذموم است. در ایران نیز خیانکاران به کشور، سرانجامی جز تباهی ندارند؛ سرانجامی که برای علیرضا اکبری جاسوس سرویس اطلاعاتی انگلیس رقم خورد. 

به گزارش «وطن امروز»، علیرضا اکبری که سال‌ 98 به جرم جاسوسی برای انگلیس توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده بود، صبح روز گذشته به دار مجازات آویخته شد. علیرضا اکبری فرزند علی دارای تابعیت ایرانی- انگلیسی به اتهام افسادفی‌الارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور از طریق جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی دولت انگلیس در ازای دریافت دستمزد به مبالغ 1.805.000 یورو، 265.000 پوند انگلیس و 50.000 دلار آمریکا به مجازات اعدام محکوم شده بود. بر اساس دادنامه صادره، اقدامات محکوم در سال‌های گذشته علیه امنیت ملی کشور، جاسوسی به نفع کشور انگلیس، ارتباطات با سرویس جاسوسی MI6 و ملاقات‌های وسیع با افسران اطلاعاتی دشمن در کشورهای مختلف و مدت طولانی جاسوسی، مصداق جنایت گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور است، به گونه‌ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور در حد وسیع شده است. ارائه آموزش‌های اطلاعاتی، آموزش ضد تعقیب (با هدف تأمین امنیت محکوم در قرارهای ملاقات)، آموزش ضد بازجویی، پوشش اطلاعاتی، آموزش جمع‌آوری اطلاعات (با هدف افزایش موفقیت محکوم در جمع‌آوری اطلاعات در مواجهه با افراد دارای دسترسی)، تاسیس شرکت پوششی در خارج از کشور به منظور به انحراف کشاندن نهادهای امنیتی ایران، ارائه ابزارهای ارتباطی ویژه، استفاده از عنصر رابط، پشتیبانی از محکوم پس از فرار از کشور، تبادل با سایر سرویس‌های جاسوسی و هزینه‌های مالی هنگفت جهت حفظ انگیزه‌های محکوم و ترغیب وی به خیانت بیشتر به کشور، استفاده از کشورهای ثالث، افسران اطلاعاتی متعدد، ارائه تابعیت انگلیس به اکبری به صورت ویژه و اعزام مجدد او به داخل کشور، از جمله اقدامات سرویس اطلاعاتی انگلیس در این پرونده است که از اهمیت بالای محکوم برای MI6 حکایت دارد. اکبری همچنین پس از خروج از کشور با اقامت در انگلیس همکاری با موسسات مطالعاتی لندن را آغاز کرده و با توجه به دسترسی‌های قبلی با حضور در ایران نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام و به آن موسسات که تحت مدیریت افسران اطلاعاتی بودند ارائه کرده بود. افسران ضد جاسوسی وزارت اطلاعات پس از کشف روابط جاسوسی مورد بحث، تکمیل اطلاعات پیرامون اهداف و لیست نیاز‌ها، شکل ارتباطات و ابزارهای ارتباطی سرویس حریف، از مقطعی به مدار ارتباطی فیمابین سرویس جاسوسی انگلیس ورود کرده و به تزریق اطلاعات هدایت شده به مدار مذکور پرداختند. بنا بر گزارش پایگاه خبری دستگاه قضا، اقدامات و ارتباطات متهم با سرویس جاسوسی انگلیس را به ۲ مرحله می‌توان تقسیم کرد. یکی از سال ۸۳ تا ۸۸ و سپس بعد از فرار از کشور و بازگشت مجدد. علیرضا اکبری سال ۸۱ بازنشسته شده و به فعالیت‌های پژوهشی و تجاری در بخش خصوصی روی آورده بود که مورد شناسایی سرویس اطلاعات مخفی انگلیس قرار گرفته و فرآیند جذب او از سوی یک رابط ایرانی که از گذشته با اکبری ارتباط داشته آغاز می‌شود. همچنین این جاسوس در جریان اخذ ویزا از سفارت انگلیس در تهران توسط ماموران اطلاعاتی انگلیس مستقر در آن سفارت، نشان شده و مورد مصاحبه قرار می‌گیرد. سپس در خلال سفرهای شخصی خود به اروپا، به استخدام تمام‌عیار سازمان جاسوسی انگلستان در‌می‌آید. 

* نحوه جذب اکبری به سرویس اطلاعاتی

ارتباط اکبری با سرویس جاسوسی انگلیس به بهانه ارتباطات تجاری و سپس پژوهشی برقرار شده بود. در این ارتباطات فرد ایرانی دیگری نیز به عنوان نشانگر سرویس اطلاعاتی حضور داشته است. اکبری در همان زمان به اتریش سفر کرده و نخستین ملاقات با افسر اطلاعاتی MI6 با نام مستعار مارک صورت می‌پذیرد. 

* علاقه ویژه سفیر انگلیس به اکبری!

بر اساس محتویات پرونده، سرویس اطلاعاتی انگلیس با بهره‌گیری از روش‌های نوین جاسوسی، زمینه‌های آلودگی و جاسوسی اکبری را فراهم کرده و با توجه به اشتغالش در سطوح مدیریتی حساس، با او ارتباط گرفته بود. ارتباط اکبری با سرویس جاسوسی انگلیس به بهانه اخذ ویزا برای امور تجاری در انگلیس آغاز شده و در جلسات و گفت‌وگوهای مختلف با عامل سفارت انگلیس که به بهانه و در پوشش اخذ ویزای انگلیس در خارج از سفارت انگلیس برگزار شده، اکبری اخبار و اطلاعات طبقه‌بندی شده مورد نیاز دشمن را در اختیار آنها گذاشته است. در پی یک رویداد که میان ایران و انگلیس رخ می‌دهد، اکبری اطلاعاتی را درباره اینکه ایران چه تصمیمی درباره این موضوع خواهد گرفت و چه کسی مسؤول اصلی است در اختیار سرویس جاسوسی قرار می‌دهد. در رابطه با ارتباط نزدیک عوامل سفارت انگلیس با اکبری به نقل از متهمی در پرونده آمده است: ظاهرا اکبری از مدتی قبل یعنی زمان سفارت ریچارد دالتون، سفیر وقت انگلیس در تهران و طی ملاقات و گفت‌وگویی که با نامبرده در موسسه تهران داشته به بسط ارتباطات و توسعه گفت‌وگوها با موسسات مشابه در انگلیس علاقه‌مند شده بود و همان معارفه و آشنایی مقدماتی‌شان جلیله‌ای را برای مشارالیه نزد سفیر انگلیس ایجاد کرد به طوری که سفیر وقت تاکید و توصیه‌های مکرری درباره همکاری با اکبری به مجموعه تحت امر خود و دبیر اول سفارت کرده است. سال ۸۳ برای اکبری ویزای انگلیس به صورت وی‌آی‌پی توسط سفارت صادر می‌شود و او به انگلیس سفر می‌کند که در آنجا مجددا با افسر اطلاعاتی انگلیس ملاقات می‌کند. 

* ملاقات با افسران سرویس جاسوسی انگلیس در کشورهای مختلف

اکبری تا سال 88 که به‌طور کامل از کشور خارج می‌شود، بارها در کشورهای مختلف از جمله انگلیس، اسپانیا، آلمان، ایتالیا، اتریش، مالزی و امارات با افسران متعدد اطلاعاتی انگلیس ملاقات داشته است. افسران اطلاعاتی دشمن، در دفعات مختلف در حاشیه سفرهای شخصی اکبری با وی دیدار می‌کردند. افسر اطلاعاتی انگلیسی در جلسات ابتدایی خود را وکیل و پژوهشگر موسسه تحقیقاتی‌ای به نام فوکوس معرفی کرده است که پس از مدتی از هویت خود به نام عامل اطلاعاتی رونمایی می‌کند. افسر اطلاعاتی انگلیسی تاکید کرده بود هویت وی باید عضو موسسه پژوهشی فوکوس که یک موسسه خصوصی است عنوان شود. تاکید شده بود کار ویژه موسسه پژوهشی فوکوس بررسی مسائل منطقه‌ای و سنجش ریسک اقتصادی که نتایج آن را در اختیار دیگر موسسات یا سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند باید عنوان شود. 

* دادن اطلاعات مرتبط با شهید فخری‌زاده به سرویس جاسوسی انگلیس

سال 86 با توجه به محدود بودن سفر و ملاقات در آن مقطع، افسر اطلاعاتی انگلیس به نام جورج، یک دستگاه لپ‌تاپ اپل به منظور ایجاد ارتباط امن و آگاهی از وضعیت اکبری، در اختیار وی قرار می‌دهد. اکبری در این رفت‌وآمدها اطلاعات مهم کشور در مسائل راهبردی در حوزه سیاست داخلی و خارجی، منطقه‌ای، دفاعی، موشکی، مذاکرات هسته‌ای و مباحث اقتصادی مرتبط با تحریم‌ها را جمع‌آوری و به صورت کاملا آگاهانه و هدفمند تحویل افسران اطلاعاتی انگلیس داده است. جورج، مارکو، جسیکا، کالین، دیوید و … اسامی مستعاری هستند که افسران MI6 در جلسات مختلفی که با اکبری داشتند، مورد استفاده قرار می‌دادند. این جاسوس انگلیسی در اعترافات صریح خود در جریان بازجویی‌های تخصصی سربازان گمنام امام زمان(عج) و نزد مقام قضایی، در رابطه با سوالاتی که افسران اطلاعاتی MI6 از وی درباره حوزه‌های مختلف در ایران پرسیده‌اند، بیش از ۲۰۰۰ پاسخ را عنوان کرده است. اکبری در طول همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس با مسؤولان کشور جلسات مکرر داشته و نظرات ایشان در موضوعات مختلف را دریافت و به سرویس منتقل می‌کرده است. وی در ارتباطات خود با مسؤولان سوالات خاصی را مطرح می‌کرده است و سوالات مطروحه از جانب وی مطابق با آخرین نیاز‌های سرویس اطلاعاتی MI6 بوده است. در سوالات مطرح شده از سوی افسران اطلاعاتی انگلیسی حدود ۱۷۸ نام برده شده است که دانشمندان ایران از جمله شهید فخری‌زاده یکی از آن اسامی است. وی در اطلاعاتی که به سرویس بیگانه داده است، شهید فخری‌زاده را فردی کلیدی در سطح تکنیکال معرفی کرده بوده است. وی در طول سال‌هایی که با MI6 همکاری داشته هدایا و مبالغ هنگفتی را دریافت کرده بود. اکبری برخی از مبالغ را در داخل کشور دریافت می‌کرد و برخی نیز به حساب اول وی در اتریش و برخی به حساب دومش نزد بانک اسپانیایی واریز می‌شده است. 

* فرار اکبری از ایران با سناریوی سکته ساختگی

علیرضا اکبری سال ۸۸ با کمک رابط و به توصیه افسر اطلاعاتی انگلیسی، چند سال از کشور خارج شد. او ابتدا تمایلی برای خروج کامل از کشور نداشته اما در ملاقات‌هایی که رابط با افسر اطلاعاتی دشمن در دوبی هماهنگ می‌کند، افسر سرویس وی را قانع می‌کند که باید از کشور خارج شود و در نهایت مقرر می‌شود طبق سناریوی MI6 مبنی بر سکته ساختگی، خانواده وی نیز از کشور خارج شوند. 

ارائه این توجیهات به اکبری نشان‌دهنده این است که سرویس پس از مقطع فرار به اروپا به دنبال سناریوی بازگشت بوده و از همان ابتدا (سناریوی ساختگی سکته) احتمال بازگشت محکوم را می‌داده و برای آن برنامه داشته است. علیرضا اکبری سال ۸۸ به بهانه سفر تجاری از کشور خارج می‌شود و به وین سفر می‌کند. زمانی که در وین بوده با یک نقشه قبلی، سکته ساختگی برای او طراحی و اجرا می‌شود. افسر اطلاعاتی نحوه اجرای نقشه را برای اکبری با جزئیات تشریح می‌کند و به وی آموزش می‌دهد چگونه نقش یک فرد که دچار سکته شده است را بازی کند. این نقشه برای چند هدف طراحی شده بود؛ اول عادی‌سازی خروج وی و خانواده‌اش از ایران، قانع کردن خانواده اکبری برای حضور در اتریش و اقامت آنها در اروپا و دوم برای توجیه اقامت اکبری در اروپا جهت انجام کارهای درمانی و اینکه وی در پاسخ به سوال‌ها درباره علت ماندن در اتریش بیماری و عدم امکان پرواز را عنوان کند. پس از حضور خانواده اکبری در وین که آن هم با اقدامات اطلاعاتی از طریق ترکیه صورت گرفت، متهم به همراه خانواده خود مدتی در وین اقامت کرده؛ سپس به اسپانیا نقل مکان کرده و در نهایت به همراه خانواده در انگلیس ساکن می‌شوند. ذکر این نکته ضروری است که جابه‌جایی اکبری در کشورهای مختلف در اروپا با نظر افسران اطلاعاتی انگلیسی صورت گرفته بود. در زمان اقامت اکبری در اروپا، سرویس اطلاعاتی انگلیس تمام هزینه‌های وی و خانواده‌اش را بر عهده گرفته بود. 

* اخذ تابعیت انگلیس با حمایت ویژه MI6

علیرضا اکبری با همکاری سرویس اطلاعات خارجی انگلیس به صورت ویژه تابعیت این کشور را به دست آورده بود. او سال ۹۰ پس از اسپانیا به انگلیس می‌رود و به صورت کاملا سفارشی و استثنایی برای وی پاسپورت انگلیسی صادر می‌شود. برای تابعیت اکبری، تشریفات و روال قانونی انگلیس کنار گذاشته شد. حتی به گفته خودش آزمون ویژه اقامت انگلیس به نام life in the uk test را نیز انجام نداده اما در فرم وی آمده بود وی این آزمون را انجام داده است و علیرضا اکبری در شرایطی کاملا ویژه صرفا در مراسم اعلام وفاداری به ملکه انگلیس شرکت کرده است. 

وی در اعترافات صریح خود درباره این مراسم گفته است: «جسیکا افسر اطلاعاتی از من خواست در یک جلسه شرکت کنم که فقط چند سوال ساده از من می‌شود و من باید صرفا یک عبارت را تکرار کنم. روز موعود به لندن رفتم و با جسیکا به ساختمان اداری کوچکی در مرکز لندن رفتیم. در اتاق چند پرچم انگلیس و عکس ملکه قرار داشت. از من سوالاتی پرسیده شد. از جسیکا پرسیدم چه باید بگویم. جسیکا گفت نام ملکه انگلیس را باید بگویی. نام کامل وی را بلند ادا کن و من هم ادا کردم». در روند اخذ تابعیت اکبری، به وی ویزای معروف ILR یا کارت اقامت دائم اعطا می‌شود. 

ILR مخفف «Indefinite leave to remain» به معنی «اجازه نامحدود برای ماندن» است. داشتن ILR به این معنی است که شما اجازه دارید تا هر زمان که دوست دارید در انگلیس زندگی، کار و تحصیل کنید. کارت ILR در زمان صدور پاسپورت باطل می‌شود اما بر خلاف قوانین انگلیس، اکبری بعد از دریافت پاسپورت، به توصیه MI6 توانسته بود از این کارت استفاده کند. استفاده از پاسپورت انگلیسی برای اکبری اکیدا ممنوع بود. اعطای تابعیت یکی از رویه‌های حمایتی و انگیزشی MI6 در سالیان اخیر بوده است. در این مورد علاوه بر گذرنامه انگلیسی، افسران سرویس جاسوسی با اعطای کارت اقامت دائم به مشارالیه به عنوان یک رویکرد حفاظتی خاص و پیچیده به وی توصیه کردند در سفر به ایران گذرنامه انگلیسی خود را همراه نداشته باشد. اکبری در بخشی از اعترافات خود گفته است: علت اعطای این مجوزها این بوده است که از آن در سفر استفاده کنم، اگر از گذرنامه انگلیسی استفاده کنم گذرنامه من از سیستم امنیتی ایران قابل دسترسی است و از سفارت انگلیس در تهران نیز قابل شناسایی و خطرناک است. وی گفته است: به من تاکید کردند هیچگاه از پاسپورت انگلیسی خود حتی در سفر به کشورهای اروپایی استفاده نکنم و از ویزای ILR و پاسپورت ایرانی خود استفاده کنم. حتی نباید داشتن پاسپورت انگلیسی را به خانواده خود اعلام کنم چون بسیار خطرناک است. 

* افتتاح حساب ویژه در بانک معروف انگلیسی

علیرضا اکبری با کمک افسر اطلاعاتی MI6 یک حساب در بانک معروف HSBC افتتاح می‌کند. در زمان افتتاح حساب افسر اطلاعاتی همراه او بوده است. متصدی بانک فرم‌ها را برای او پر کرده و وی صرفا امضا کرده است. 

* بازگشت به ایران و شکار جاسوس

اکبری پس از اخذ تابعیت انگلیس و استعلام وضعیت سفید خود، دوباره به ایران بازمی‌گردد و به همکاری با سرویس اطلاعات مخفی انگلیس ادامه می‌دهد و در نهایت پس از اشراف اطلاعاتی، با دستور قضایی توسط سربازان گمنام امام زمان(عج) بازداشت می‌شود. پس از صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه ارجاع شده و جلسات دادگاه با حضور محکوم و وکیل وی برگزار شد. دادگاه نیز با عنایت به گزارش وزارت اطلاعات و مستندات ارائه شده از سوی سربازان گمنام امام زمان(عج)، اقاریر صریح محکوم و اقدامات گسترده وی در همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس، دریافت مبالغ هنگفت و با توجه به اینکه وی نسبت به اقدامات خود علم و آگاهی کامل داشته و براحتی توان تشخیص اثر خیانت خود بر کشور را دارا بوده است، محکوم را به اتهام افساد فی‌الارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور به اعدام محکوم کرد. 

* غم کارفرما در فراق جاسوس

اعدام علیرضا اکبری ابرجاسوس انگلیس، واکنش انگلیسی‌ها را در پی داشت. در همین رابطه ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس در پیامی ضمن ابراز ناراحتی از اعدام جاسوس انگلیسی اعلام کرد: «از اعدام علیرضا اکبری شهروند بریتانیایی- ایرانی در ایران متحیر شدم. این اقدامی بی‌رحمانه و بزدلانه توسط یک رژیم وحشی بود که احترامی برای حقوق بشر مردم خود قائل نیست». او در پایان این پیام، با خانواده و دوستان عامل سرویس جاسوسی لندن که به دار مجازات آویخته شد، ابراز همدردی کرد. پیش‌تر نیز روزنامه دیلی تلگراف از واکنش وزارت خارجه انگلیس در پی بیانیه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی که از صدور حکم اعدام برای علیرضا اکبری خبر داده بود، خبر داد و به نقل از یک سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نوشت: «ما از خانواده آقای اکبری حمایت می‌کنیم و بارها پرونده او را با مسؤولان ایرانی مطرح کرده‌ایم. اولویت ما آزادی سریع او است و بر درخواست خودمان برای دسترسی فوری کنسولی تأکید کرده‌ایم». جیمز کلورلی، وزیر خارجه انگلیس نیز گفته بود: «ایران باید اعدام علیرضا اکبری، شهروند انگلیسی- ایرانی را متوقف کرده و فورا او را آزاد کند». وزیر خارجه انگلیس همچنین در ادامه واکنش این کشور به اجرای حکم اعدام اکبری اعلام کرد سایمون شرکلیف، سفیر انگلیس در تهران را به طور موقت به لندن فراخواند. کلورلی روز گذشته نیز در واکنش به اجرای حکم جاسوس انگلیسی نوشت: «این اقدام بدون پاسخ نخواهد ماند». وزارت خارجه انگلیس در ادامه تلاش‌های خود برای کم کردن میزان ناراحتی این کشور از اعدام جاسوس اکبری، اقدام به احضار سفیر ایران در لندن کرد. همچنین دولت فرانسه نیز در حمایت از جاسوس انگلیسی، در اقدامی مشابه سفیر کشورمان در پاریس را احضار کرد. 

***