آلودگی هوا این روزها دوباره نفس تهرانی‌ها را به شماره انداخته است؛ معضلی که باعث شده پایتخت‌نشینان طی دی‌ماه ۱۹ روز هوای آلوده تنفس کنند. آلودگی هوا آن طور که معلوم است در تهران ماندگار شده است، به طوری که دیروز کوه‌های تهران در بخش شمالی شهر  به دلیل انباشت غلظت آلاینده‌ها قابل رویت نبود.بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران دیروز 23 ایستگاه سنجش کیفیت هوای این کلانشهر در وضعیت قرمز قرار گرفت. هم‌اکنون بهمن‌ماه نیز با هوای ناسالم برای اهالی پایتخت آغاز شده است. طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده در شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، دیروز با توجه به شرایط پایدار جو، عدم وزش باد مؤثر و انباشت آلاینده‌ها، کیفیت هوای پایتخت در بیشتر مناطق در محدوده ناسالم و ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. طبق پیش‌بینی‌ها همچنین با استمرار پایداری جوی، امروز نیز کیفیت هوا در بیشتر مناطق در محدوده ناسالم و ناسالم برای گروه‌های حساس قرار می‌گیرد. میانگین کیفیت هوای تهران دیروز با آلاینده شاخص «ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون» روی عدد ۱۵۶ یعنی شرایط ناسالم برای همه قرار گرفت. بر اساس دستورالعمل احتیاطی صادره از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، مبتلایان به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند و باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج منزل خودداری کنند. توصیه می‌شود شهروندان از تردد غیرضروری در شهر خودداری و در صورت لزوم حتما از ماسک‌های مناسب N95 استفاده کنند. 

* از تردد غیرضروری خودداری کنید

سازمان هواشناسی نسبت به افزایش شاخص آلودگی هوا و غلظت آلاینده‌ها در مناطق پرتردد تهران و کرج تا حد بسیار ناسالم هشدار داد. این سازمان با صدور هشدار نارنجی‌ آورده است: در صورت مهار نشدن منابع آلاینده ثابت و متحرک، روز یکشنبه ۲ بهمن ظرفیت افزایش شاخص آلودگی هوا بویژه در مناطق پرتردد تهران و کرج تا حد بسیار ناسالم وجود دارد. در این شرایط جوی سازمان هواشناسی نسبت به کاهش تردد خودروها و کنترل فعالیت واحدهای صنعتی، مدیریت منابع آلاینده، عدم تردد غیرضروری برای تمام افراد، پرهیز از فعالیت فیزیکی و ورزشی در فضای باز، اتخاذ تدابیر مدیریتی لازم برای جلوگیری از افزایش غلظت آلاینده‌ها تا حد بسیار ناسالم توصیه می‌کند. 

* مرگ سالانه ۴۵ هزار ایرانی بر اثر آلودگی هوا

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا نسبت به روند افزایشی آلودگی هوا هشدار داد و گفت: سالانه ۴۵ هزار مرگ ناشی از آلودگی هوا وجود دارد که در این میان 7 درصد مرده‌زایی است. دکتر محمدصادق حسنوند در مراسم رونمایی از بسته حمل‌و‌نقل پاک، گفت: برای نخستین بار در تاریخ کشور ۵ سال است که روند افزایش غلظت آلاینده‌ها را شاهد هستیم و تقریبا غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون افزایش ۶ برابری پیدا کرده است. وی افزود: ۲ سال است شاهد برگشت دی‌اکسیدگوگرد هستیم که این نشان می‌دهد وضعیت خوبی نداریم. این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: ۵ برنامه توسعه‌ای داشتیم که در همه آنها تاکید شده است هوای پاک حق مسلم است اما در هیچ کدام از این برنامه‌ها این حق به وجود نیامده است. حسنوند در پایان گفت: اثر باد خیلی بیشتر از اقدامات مسؤولان در کاهش آلودگی هوا بوده است، این در حالی است که ۹۹ درصد مردم دنیا با آلودگی هوا مواجه هستند و حتی جمعیت زیادی از مردم آمریکا در محل‌هایی زندگی می‌کنند که هوا آلوده است اما روند آلودگی آنها کاهشی است ولی در کشور ما از سال ۹۷ روند افزایشی است و به نظر می‌رسد نیازمند اقدامات و مدیریت علمی فارغ از ایده‌پردازی‌های لحظه‌ای هستیم و انتظار می‌رود مسؤولان حقیقتا به فکر سلامتی مردم باشند و اقدامات‌شان علمی و بر اساس مطالعات و هزینه - فایده باشد. 

* ماندگاری هوای سرد و افزایش آلودگی هوای تهران

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، ماندگاری هوای سرد و افزایش و انباشت آلاینده‌های جوی بویژه در مناطق پرتردد شهرهای پرجمعیت و صنعتی استان پیش‌بینی می‌شود. بررسی نقشه‌های هواشناسی و تصاویر ماهواره‌ای و خروجی مدل‌های پیش‌یابی عددی طی ۵ روز آینده به دلیل پایداری نسبی جو و عدم وزش باد قابل ملاحظه، جوی پایدار همراه با ماندگاری هوای سرد، افزایش و انباشت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا بویژه در مناطق پرتردد شهری، پرجمعیت و صنعتی استان پیش‌بینی می‌شود. از دوشنبه تا چهارشنبه ۳ تا ۵ بهمن در ارتفاعات شرقی استان در بعضی ساعات افزایش ابرناکی با احتمال بارش‌های پراکنده برف دور از انتظار نخواهد بود. تا پنجشنبه هفته جاری (۶ بهمن‌ماه) روند کاهش تدریجی دما پیش‌بینی می‌شود. آسمان تهران برای امروز 2 بهمن کمی ‌ابری همراه با غبار محلی با حداقل دمای ۱- و حداکثر دمای ۸ درجه سانتیگراد و طی ‌دوشنبه 3 بهمن قسمتی ابری همراه با غبار محلی با حداقل دمای صفر و حداکثر دمای ۷ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود. 

* تغییرات اقلیمی در افزایش آلودگی هوا تأثیرگذار است

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بر این باور است تغییرات اقلیمی در شهر تهران تاثیر بسیار زیادی در افزایش آلودگی هوا دارد. علی‌اکبر شمسی‌پور گفت: موضوع اقلیم از جمله شاخص‌های پنج‌گانه‌ای است که هر عاملی می‌تواند آن را تحت تاثیر قرار دهد. وی با اشاره به موقعیت شهر تهران و جهت باد در این کلانشهر افزود: به رغم اینکه در جغرافیای شهر تهران روددره‌هایی وجود دارد که پتانسیل تنطیم هوای تهران را دارد اما بارگذاری‌های شهرسازی و جمعیتی، وضعیت شهر را در شرایط بحرانی قرار داده است. از سویی ساخت‌وساز در ارتفاعات به دلیل عدم اجرای قوانین شهرسازی نیز این بحران را تشدید کرده است. عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به وضعیت بارش باران در شهر تهران بیان کرد: شهر تهران روزهای کوتاهی شرایط بارش دارد که به 30 روز نیز نمی‌رسد. هوای خشک تهران و تغییرات زیاد دمایی در ارتفاعات، باعث ایجاد وارونگی هوا می‌شود. شمسی‌پور یادآور شد: باید با توجه به وضعیت شهرسازی و معماری شهر تهران کاری برای این کلانشهر انجام دهیم و در این راه باید از نخبگان دانشگاهی استفاده کرد. 

***