انباشت آلاینده‌ها در آسمان تهران این روزها چهره پایتخت را کدر کرده است، به طوری که شعاع دید بسیار کم شده و دود متراکم باعث شده کوه‌های شمال شهر و ساختمان‌های بلندمرتبه دیده نشوند. پایتخت‌نشینان و ساکنان کلانشهرها هر سال در فصول سرد با معضل آلودگی هوا که تهدید‌کننده سلامت شهروندان است مواجهند؛ معضلی که در پایتخت نمود بیشتری داشته و دارد. حالا هم اداره کل هواشناسی استان تهران کاهش کیفیت هوا، همچنین کاهش تدریجی و نسبی دما تا پنجشنبه ۶ بهمن را پیش‌بینی کرده است. بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، هوای این کلانشهر دیروز نیز همچون روزهای پیشین آلوده با میانگین ۱۲۸ و در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس گزارش شد به طوری که 25 ایستگاه سنجش کیفیت هوا در شرایط آلوده قرار گرفتند و از این تعداد، ۱۸ ایستگاه هم وضعیت قرمزرنگ را به ثبت رساندند. طبق دستورالعمل احتیاطی صادره از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، همه افراد بویژه مبتلایان به بیماری قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند و در چنین مواقعی باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. همچنین بر اساس بررسی نقشه‌های هواشناسی، تصاویر ماهواره‌ای و خروجی مدل‌های پیش‌یابی عددی، طی ۵ روز آینده به دلیل پایداری نسبی جو و عدم وزش باد قابل ملاحظه، جوی پایدار همراه با ماندگاری هوای سرد در ارتفاعات، پدیده مه و سوز باد در بیشتر نواحی استان بویژه در مناطق پرتردد شهری، پرجمعیت و صنعتی استان و همچنین انباشت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا پیش‌بینی می‌شود؛ از دوشنبه تا چهارشنبه (۳ تا ۵ بهمن) در ارتفاعات بالادست شرقی استان و پنجشنبه 6 بهمن برای نواحی شمال شرق استان، در بعضی ساعات افزایش ابرناکی با احتمال بارش‌های پراکنده برف مورد انتظار است. همچنین در نوار غربی و نواحی جنوب غرب تا سه‌شنبه 4 بهمن در بعضی ساعات وزش باد پیش‌بینی می‌شود. در سطح استان نیز تا پنجشنبه هفته جاری شاهد روند کاهش تدریجی و نسبی دما خواهیم بود. 

* درصدد اجباری کردن استاندارد گازوئیل و نفت کوره هستیم

آلودگی هوا این روزها به شکلی است که داد اعضای شورای شهر را هم درآورده است، به گونه‌ای که اعضای شورا با دعوت از رئیس سازمان ملی استاندارد ایران خواستار پاسخگویی وی برای چاره‌جویی این معضل شدند. رئیس سازمان ملی استاندارد ایران در این جلسه با اشاره به اینکه ۹۱ درصد تکالیف این سازمان در قانون هوای پاک طی سال گذشته محقق شده است، گفت: در صدد هستیم استاندارد گازوئیل و نفت کوره را اجباری کنیم که تاکنون انجام نشده است. مهدی اسلام‌پناه در جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در تشریح اقدامات عملیاتی سازمان ملی استاندارد در اجرای قانون هوای پاک گفت: این قانون سال ۱۳۹۶ در ۳۹ تبصره به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و تعدادی از مواد این قانون صراحت مستقیمی بر نقش سازمان ملی استاندارد دارند که از جمله آنها می‌توان به مواد ۴، ۸ و ۱۸ آن اشاره کرد. 

وی با اشاره به اینکه در ماده ۴ این قانون به تولید انواع وسایل نقلیه موتوری و واردات آنها و الزام رعایت حدود مجاز استاندارد تاکید شده است، افزود: مصرف سوخت و ورود قطعات استاندارد برای کاهش آلایندگی در این ماده مورد توجه قرار گرفته و سازمان ملی استاندارد باید تدابیری اتخاذ کند که در واقع شماره‌گذاری خودروها در بخش مجوز آلایندگی از سوی سازمان استاندارد صورت بگیرد. اسلام‌پناه ادامه داد: مالکان خودروهای سبک و سنگین نیز مکلف هستند وسایل نقلیه خود را در سن فرسودگی از رده خارج کنند. آیین‌نامه این ماده نیز خرداد ۱۴۰۰ در هیأت وزیران به تصویب رسیده است. اسلام‌پناه با اشاره به اینکه وزارت نفت مکلف بود طی مدت ۳ سال سوخت را مطابق با استاندارد ملی عرضه کند، افزود: سازمان حفاظت محیط‌زیست باید از تولید سوخت بی‌کیفیت و فاقد استاندارد جلوگیری می‌کرد. از سال ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۴۰۰ هیچگونه واردات بنزین، مازوت و گازوئیل نداشتیم اما امروز محموله‌هایی از سوخت‌ها با توجه به شرایط موجود وارد کشور می‌شود که گزارش کامل آن را به دولت ارائه کرده‌ایم. وی ادامه داد: استاندارد روغن موتور و بنزین و نفت‌گاز نیز اجرا شده و اجرای استاندارد ملی گاز طبیعی نیز در دستور کار نخستین جلسه شورای عالی استاندارد قرار دارد. ۴ استاندارد پنجم آذرماه مصوب شد که حرکت بی‌نظیری محسوب می‌شود. استاندارد نوع کاتالیست خودرو تا پایان سال به طور کامل عملیاتی خواهد شد. وی با اشاره به اینکه مرکز ملی تایید صلاحیت اصل بی‌طرفی را رعایت می‌کند، افزود: تا پایان سال جاری تکالیف ما شامل تدوین استاندارد کاتالیست، نفت کوره، طرح کهاب و معاینه فنی موتورخانه‌ها به صورت ۱۰۰ درصدی تکمیل خواهد شد. همچنین سعی کردیم عقب‌ماندگی چند سال قبل را نیز در این مدت جبران کنیم. تلاش می‌کنیم استاندارد اجباری گاز طبیعی را نیز در نخستین جلسه شورای عالی استاندارد به تصویب برسانیم. در حقیقت درصدد هستیم استاندارد گازوئیل و نفت کوره را نیز اجباری کنیم که تاکنون انجام نشده است. رئیس سازمان ملی استاندارد با بیان اینکه ۹۱ درصد تکالیف سازمان ملی استاندارد در قانون هوای پاک سال گذشته اجرایی شده است تاکید کرد: ما توانستیم به عنوان برترین دستگاه در اجرای تکالیف قانونی خود انتخاب شویم. در تدوین استانداردها تمام ذی‌نفعان دعوت می‌شوند و در همین راستا با مخالفت صریح سایر دستگاه‌ها در زمینه استاندارد‌سازی نفت کوره مواجه شدیم. نتایج پایش خود را به دستگاه‌های نظارتی ارائه می‌کنیم. 

* سوخت بی‌کیفیت آلودگی هوا را تشدید می‌کند

اعضای شورای شهر تهران نظرات خود درباره وضعیت استانداردها را در راستای آلودگی هوای تهران ارائه و عنوان کردند که سوخت‌های بی‌کیفیت آلودگی هوا را تشدید می‌کند و بحث نظارت را هم دست‌کم گرفته‌اند. اعضای شورای شهر تهران پس از استماع سخنان رئیس سازمان ملی استاندارد به بیان نظرات خود پرداختند به گونه‌ای که جعفر تشکری‌هاشمی در واکنش به سخنان مدیر سازمان ملی استاندارد گفت: برنامه‌های سازمان استاندارد عمدتا مبتنی بر تدوین برنامه‌ها است اما این در حالی است که نظارت نیز یکی از مولفه‌های کار اجرایی است. وی با بیان اینکه مسأله آلودگی هوا در تهران مبتنی بر ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است، اظهار کرد: این ذرات معلق از منابع متحرک - که همان خودروها و موتوسیکلت‌ها هستند - ناشی می‌شود اما جای این سوال است که در راستای استاندارد‌سازی این وسایل نقلیه چه کردیم؟ این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه انتظار می‌رفت سازمان ملی استاندارد برخی مصوبات هیأت وزیران و مجلس را رد کند، گفت: مثلا عقب‌نشینی برای اسقاط خودرو و فراموش کردن سن فرسودگی سبب شده که اجازه دهیم هر خودرویی در شهر تردد کند یا یک مصوبه عجیب وجود دارد که با ورود خودروی نو به جای خروج یک خودروی فرسوده می‌توان یک‌ونیم درصد مبلغ خودرو را پرداخت کرد به جای آنکه خودروی فرسوده خارج شود. این در حالی است که اینگونه مصوبات و اقدامات ضد محیط زیستی است و آلودگی را بحرانی‌تر می‌کند. تشکری‌هاشمی با بیان اینکه رئیس سازمان محیط‌زیست اعلام کرد که تنها ۳۸ درصد بنزین ما استاندارد است، گفت: ما مسیر را غلط طراحی کردیم، چرا که حالا به دنبال معاینه فنی موتورخانه‌ها هستیم و اساسا این چقدر در آلودگی هوا سهم دارد؟ در حالی ‌که تاثیر موتوسیکلت، خودرو و سوخت بی‌کیفیت به مراتب بیشتر است. رئیس سازمان ملی استاندارد ایران نیز ضمن اشاره به اینکه ۹۱ درصد تکالیف این سازمان در قانون هوای پاک طی سال گذشته محقق شده است گفت: درصدد هستیم استاندارد گازوئیل و نفت کوره را اجباری کنیم که تاکنون انجام نشده است. 

***