گروه سیاست خارجی: دولت جو بایدن بر خلاف مواضع رسانه‌ای خود درباره خروج توافق هسته‌ای از سبد دیپلماسی کاخ سفید حداقل در کوتاه‌مدت، بار دیگر با واسطه کردن قطر که در کنار عمان کانال‌های دائم ارسال پیام بین واشنگتن و تهران هستند، پیام یا پیام‌هایی را به تهران ارسال کرد تا جدیت خود در حفظ کانال‌های ارتباطی با تهران را نشان دهد و همچنین به مقامات ایرانی این سیگنال را بفرستد که مذاکرات و توافق را فراموش نکرده است. 

همان‌طور که قابل انتظار بود، ایالات‌متحده مجموعه تحولات چند ماه گذشته ایران، از آشوب‌های داخلی گرفته تا کارزار فشار دیپلماتیک و رای پارلمان اروپا در قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی را به عنوان پکیجی برای تکمیل یک بسته فشار به ایران و تبدیل آن به یک امتیاز نقد در مسیر هسته‌ای می‌دید و حالا ظاهرا از نگاه مقامات آمریکایی آن لحظه موعود فرا‌رسیده است. 

سفر وزیر خارجه قطر به تهران و رساندن پیام جدید آمریکایی‌ها ارتباط تنگاتنگی با سفر چند روز آینده مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران خواهد داشت، چر اکه رافائل گروسی هم احتمالا از طرف ایالات‌متحده پیام‌هایی خواهد داشت؛ چه اینکه گروسی در پارلمان اروپا خطاب به نمایندگان اروپایی گفت جو بایدن به دنبال توافق با ایران است. مدیرکل آژانس البته با اشاره به میزان انباشت ذخایر اورانیوم ایران که به قابلیت ساخت چندین سلاح هسته‌ای رسیده است و همچنین کاهش دسترسی بازرسان آژانس که از آن به عنوان نابینایی چشمانش یاد کرد، به وزرای خارجه اتحادیه اروپایی تلویحا هشدار داد نباید بیش از این سطح تنش با تهران را بالا ببرند. 

در چنین فضایی وزیر امور خارجه ایران روز گذشته از همتای قطری خود در تهران استقبال کرد. 

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که بعدازظهر دیروز در محل وزارتخانه میزبان «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» معاون نخست‌وزیر و همتای قطری خود بود، پس از دیدار و گفت‌وگو با وی، در یک نشست خبری مشترک به تشریح رایزنی‌های انجام‌شده پرداخت. حسین امیرعبداللهیان بیان کرد: امروز درباره موضوعات مختلف دوجانبه بویژه توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی در بخش‌های خصوصی و دولتی ۲ کشور گفت‌وگو کردیم. درباره رفع برخی موانع احتمالی و ضرورت سرعت بخشیدن به توسعه هرچه بیشتر مناسبات اتفاق نظر داشتیم. امیرعبداللهیان ادامه داد: از دیدگاه قطر برای ترویج گفت‌وگوهای منطقه‌ای استقبال کردیم و طبعا این دیدگاه می‌تواند نقش بسیار موثری در پایان بخشیدن به برخی سوءتفاهم‌ها، تنش‌ها و مشکلات منطقه‌ای ایفا کند. وی گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره از گفت‌وگوهای منطقه‌ای استقبال کرده و مذاکره و مسؤولیت‌پذیری را مقدماتی ضروری برای رسیدن به همکاری‌های قوی و پایدار بین یکایک کشورهای منطقه‌ای می‌داند. معتقدیم گفت‌وگو و همکاری می‌تواند روشی انحصاری و موفق برای نیل به صلح، ثبات و امنیت دسته‌جمعی منطقه‌ای باشد. امیرعبداللهیان بیان کرد: از تلاش‌های برادران خود در قطر، برای به نتیجه رساندن گفت‌وگوها برای رفع تحریم‌ها تشکر می‌کنیم. قطر همواره برای بازگشت همه طرف‌های برجامی به تعهدات‌شان تلاش می‌کند. وزیر خارجه با بیان اینکه امروز پیام‌هایی را از طرف‌های مقابل برجامی از طریق وزیر خارجه قطر دریافت کردیم، اظهار داشت: از حسن نیت قطر برای رساندن همه طرف‌ها به گام‌های پایانی توافق تشکر می‌کنیم. در گفت‌وگوها با وزیر خارجه قطر بر نقش غیرسازنده و اقدامات مداخله‌آمیز آمریکا و بویژه ۳ کشور اروپایی در اغتشاشات اخیر در ایران اشاره کردم، ولی درباره تلاش‌های قطر و انتقال پیام‌ها در حل مسأله گفت‌وگو برای لغو تحریم‌ها، از هرگونه ابتکار عملی که توسط دوستان ما در قطر در دستور کار قرار گرفته، استقبال می‌کنیم. شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر هم پس از دیدار و گفت‌وگو با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود در نشست خبری مشترک حضور یافت و به تشریح رایزنی‌های انجام‌شده پرداخت. وی ضمن ابراز خرسندی از حضور در تهران گفت: بر اهمیت رابطه تجاری و اقتصادی ۲ کشور تأکید و درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردیم. درباره توافق هسته‌ای، قطر همه طرف‌ها را تشویق می‌کند به این توافق بازگردند. درباره افزایش امنیت منطقه‌ای و کاهش تنش‌ها در منطقه گفت‌وگو کردیم. رئیس دستگاه دیپلماسی قطر درباره سفر رئیس‌کل بانک مرکزی ایران به قطر گفت: ایران کشور همسایه است و چالش‌هایی درباره سیستم بانکی در ایران وجود دارد و امیدواریم توافق هسته‌ای صورت بگیرد و تحریم‌ها برداشته شود. سفر رئیس‌کل بانک مرکزی ایران به قطر برای گفت‌وگو درباره سازوکارهای مناسب است که همکاری تجاری ۲ کشور افزایش یابد. محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی درباره پیام‌هایی که به ایران منتقل کرده است نیز گفت: از سوی طرف‌های مختلف پیام‌ها درباره موضوعات مختلف بود. اکنون فرصت مناسبی است که مشکلاتی که درباره توافق هسته‌ای وجود دارد، حل و شرایط مناسبی برای بازگشت به توافق حاصل شود. آمریکا هم یکسری پیام‌هایی را درباره موضوعی که در رابطه با این توافق است به ما داده تا آن را به ایران منتقل کنیم. وزیر خارجه قطر همچنین بیان کرد: با ایران همکاری تاریخی داریم و همسایه هستیم و روابط ۲ کشور در سطح رؤسای ۲ کشور در جریان است. روابط ایران و قطر برای ثبات منطقه‌ای مهم است چه در زمینه رایزنی‌های سیاسی و روابط ۲ ملت. قطر همیشه به دنبال افزایش هرچه بیشتر روابط بین کشورهای منطقه با ایران است و با توجه به روابط همسایگی و تاریخی مسائل زیادی بین ۲ کشور وجود دارد از جمله مسائل دینی و فرهنگی بین ۲ کشور. وزیر خارجه قطر در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا احتمال دارد قطر میزبان گفت‌وگوی ایران و آمریکا باشد؟ بیان کرد: تا جای ممکن تلاش می‌کنیم ترس‌ها و دغدغه‌ها بین طرفین توافق از بین برود و محیطی برای انجام گفت‌وگوها حاصل شود. قطر به دنبال ثبات در منطقه و حصول توافق هسته‌ای است چون عامل مهمی برای ثبات در منطقه است. شرایطی که امروز در آن به سر می‌بریم در هفته‌ها و ماه‌های گذشته متاسفانه شرایط مناسب و مثبتی نبود و تلاش می‌کنیم اوضاع آرام‌تر و سوءتفاهمات برطرف شود که آمادگی برای حصول توافق فراهم شود.

گفتنی است نشریه انگلیسی فایننشال تایمز روز شنبه در گزارشی نوشت غربی‌ها به نوعی توافق موقت با ایران که در برابر محدودیت در فعالیت‌های هسته‌ای ایران نوعی کاهش محدود تحریم‌ها را در پی داشته باشد، علاقه‌مند هستند. این روزنامه با اشاره به شرایط فعلی می‌نویسد: دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران می‌گویند یک گزینه می‌تواند تلاش برای یک توافق موقت باشد که در برابر تسهیل محدود تحریم‌ها، سقفی برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران در نظر می‌گیرد. این نشریه به نقل از یک مقام غربی که نامی از او نبرده اشاره کرد: «اکنون به نوعی توافق دیگر که قابل حصول باشد تمایل وجود دارد. اگر هیچ کاری نکنیم، ایران به غنی‌سازی 90 درصد اورانیوم نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود و خطر سوءتفاهم و بدترشدن اوضاع به‌صورت واقعی وجود دارد». این روزنامه انگلیسی در بخش پایانی گزارش خود به نقل از یک مقام ارشد اروپایی که باز هم نامی از او برده نشده می‌نویسد: «هیچ‌کس نمی‌خواهد برجام به این شکل نابود شود». این مقام اروپایی که هشدار داده بعید است گفت‌وگوهای هسته‌ای از ماجرای احتمالی قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست موسوم به تروریستی جان سالم به‌در ببرد، گفته است: در آن صورت، آنچه برای ما باقی می‌ماند بازگشت به سیاست فشار حداکثری است و ما می‌دانیم که بار قبل این سیاست چقدر خوب عمل کرد!