فرزانه دانایی: پیدا شدن بالن تحقیقاتی بر فراز آسمان ایالات متحده، غیر از ایجاد بحران امنیتی و سیاسی برای دولت بایدن، رسانهها و احزاب آمریکایی را به جان هم انداخته است. از یک سو دموکراتها بعد از چند روز تلاش برای خنثی کردن این بحران با هدف قرار دادن بالن و لغو سفر وزیر خارجه دولت بایدن به چین، سعی کردند نشان دهند کنترل اوضاع را در دست دارند و از سوی دیگر تلاش تازهای را شکل دادهاند که نشان دهند این نوع حوادث پیش از این نیز وجود داشته است. رسانههای دموکرات به نقل از مسؤولان امنیتی دولت بایدن خبر دادهاند عبور «بالنهای جاسوسی» بر فراز آسمان آمریکا در دولتهای پیشین نیز وجود داشته و دولت ترامپ به آسانی از کنار این واقعه عبور کرده است. حامیان ترامپ و جمهوریخواهان در کنگره اما دولت بایدن را مقصر اصلی این اقدام دانسته و عنوان میکنند اگر دولت بایدن با ملایمت با چین برخورد نمیکرد و سیاستهای دولت ترامپ را در مقابل این کشور در پیش میگرفت، مردم آمریکا شاهد عبور بالنهای جاسوسی از مرزهای هوایی آمریکا نبودند و چین تا این اندازه به تهدید ایالات متحده نمیپرداخت.
روزنامهها و رسانههای آمریکایی اما هر کدام با ادبیات خاص خود به پوشش این اخبار پرداختهاند و تحلیلهایی را در این باره منتشر کردهاند که هر کدام جالب توجه است.
روزنامه واشنگتن تایمز در تحلیلی نوشت: «بزرگترین و قدرتمندترین ارتش دنیا این هفته مورد تمسخر قرار گرفت و عملا قدرتش خنثی شد؛ آن هم توسط یک بالن؛ بالنی که توسط «حزب کمونیست چین» ساخته شده و بر فراز ایالات متحده به پرواز درآمده است و حالا در آمریکا نام آن را «بالن حزب» گذاشتهاند». تحلیلگر این روزنامه در ادامه نوشت: «این مساله تا همیشه به یاد خواهد ماند که «بالن حزب»، جو بایدن و بزرگترین ارتش تاریخ دنیا را شکست داد».1
سایت تحلیلی «بریت بارت» که متعلق به استیو بنن، مشاور استراتژیک ترامپ بوده و به حمایت شدید از جمهوریخواهان تندرو مشهور است، کنایه جالبی به ماجرای «بالن گیت»زد و نوشت: «در دهه 1970 زمانی که ماجرای واترگیت برای ریچارد نیکسون پیش آمده بود، این سوال از ریچارد نیکسون توسط رسانهها پرسیده شد: «رئیسجمهور چه میدانست و...
چه زمانی آن را فهمید؟» فرضیه اصلی این بود که سی و هفتمین رئیسجمهور آمریکا، چیزی بیشتر از اطلاعات درز شده راجع به رسوایی واترگیت میدانست و بعد از آن نیز نیکسون در نهایت مجبور شد به دلیل همین رسوایی از سمت خود استعفا کند». در ادامه این مطلب آمده است: «امروز نیز باید همین سوال از بایدن پرسیده شود که درباره بحران بالن چه میدانسته و چه زمانی به این اطلاعات رسیده است. در هر صورت مساله بالن جاسوسی چین بر فراز آسمان آمریکا بسیار مهمتر از ماجرای رسوایی واترگیت است، زیرا به صورت مستقیم روی امنیت 335 میلیون آمریکایی تاثیر میگذارد».
نویسنده این سایت با اشاره به اینکه این بالن، روزها بر فراز آمریکا در حال حرکت بوده و از شمال غرب ایالات متحده تا جنوب شرق آن را درنوردیده، مینویسد: «باید مشخص شود رئیسجمهور از چه زمانی از موضوع بالن اطلاع پیدا کرده و چرا هدف قرار دادن آن توسط موشکهای آمریکایی اینقدر طول کشیده است. آیا دولت منتظر بوده تور بالن بر فراز آمریکا به پایان برسد؟!»
موضوع جالب توجه دیگر در این زمینه این است که برخی منابع مطلع در دولت بایدن اظهار کردهاند دولت بایدن احتمالا از تاریخ 28 ژانویه - تقریبا 10 روز پیش- از وارد شدن بالن به مرزهای هوایی ایالات متحده مطلع بوده و رسانهها و مردم نهایتا 6 روز بعد، از اخبار مطلع شدهاند؛ آن هم زمانی که یک مجله آماتور تصویری از بالن را در هوا منتشر و این سوال را مطرح کرد: این بالن دقیقا مشغول انجام چه کاری است. خبرگزاری بلومبرگ، در همان زمان مطرح کرد احتمالا تاخیر در انتشار خبر بالن، برای این بود که برنامهریزی سفر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه به چین دچار مشکل نشود اما با انتشار ناگهانی خبر توسط این روزنامه محلی آماتور، دیگر توان رویارویی با افکار عمومی در دولت وجود نداشت.
هدف قرار دادن بالن چینی هم بعد از چند روز گشت و گذار بر فراز مرزهای ایالات متحده، از موضوعات جالبی بود که رسانهها به آن اشاره زیادی داشتند. تحلیلگر سایت بریت بارت در این باره نوشته است: بالن همچنان بر فراز آمریکا در حال پرواز بود و دولت در این باره هیچ اقدامی انجام نمیداد. هدف قرار دادن آن زمانی اتفاق افتاد که ترامپ در رسانهها فریاد زد «بالن را بزنید!» و لئون پانهتا، وزیر دفاع اوباما نیز از این حرکت حمایت کرد. در حال حاضر سوال مهم این است: آیا حق با ترامپ و پانهتا بود؟ آیا این بالن برای دولت بایدن در اصل یک تهدید علیه امنیت ملی بود یا نه؟»2
بالن تحقیقاتی چینی، در نهایت با دستور مستقیم بایدن، زمانی که از کارولینای جنوبی عبور کرد و بر فراز دریا رسید، منهدم شد. رسانهها و دولت همچنان از مردم و کسانی که در نزدیکی محل سقوط بالن هستند، خواستهاند در صورت دیدن بقایای بالن بویژه بخشهای الکترونیکی آن که میتواند حامل اطلاعات جمعآوری شده توسط آن باشد، ماموران امنیتی سیا و افبیآی را در جریان قرار دهند. هنوز هم دولت بایدن نمیداند ماموریت اصلی بالنهای تحقیقاتی- یا به قول رسانهها بالنهای جاسوسی- چین چه بوده است و مقامات آمریکایی امید دارند از بقایای این بالن، بفهمند چه اطلاعاتی از آمریکا در این بالنها ذخیره شده است. دولت چین هرگونه ارتباط این بالنها با اقدامات جاسوسی را رد کرده و گفته است بالنها بر اساس قواعد بینالمللی، در حال دریافت اطلاعات مربوط به آب و هوا بودهاند و به یکباره از مسیر خود منحرف شدهاند و دولت آمریکا «واکنش بیش از حد» به این موضوع نشان داده است. هدف قرار دادن بالن اما چینیها را بشدت عصبانی کرد و حق اقدامات تلافیجویانه را برای خود محفوظ دانستند. مقامات چینی اعلام کردند بالنهای تحقیقاتی درباره مسائل مرتبط با تغییرات آب و هوایی در همه جای دنیا مرزها را درمینوردند و چین نیز میتواند در برابر بالنها یا تحرکات دیگر آمریکا برای خود حق مداخله یا اقدام تلافیجویانه قائل باشد.
وبسایت هیل، سایت تخصصی کنگره آمریکا درباره دیر هدف قرار دادن بالن چینی نوشته است: بالن در ارتفاع 60 هزار پایی در حرکت بوده و به بزرگی ۳ اتوبوس مدرسه بوده است. این وبسایت در حمایت از اقدام دولت بایدن گفته است اگر زودتر این کار انجام میگرفت، ممکن بود جان مردم در خطر قرار گیرد، زیرا سرنگون شدن آن میتوانست باعث سقوط قسمتهای مختلف آن روی خانههای مردم شود. با این حال سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه، این اقدام دیرهنگام را نشانه «نمایش خجالتآوری از ضعف دولت [بایدن]» دانستهاند.3
رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری سال 2024 اما تاثیر بسیار زیادی در نحوه مواجهه ۲ حزب دموکرات و جمهوریخواه با مساله بالنهای چینی داشته است. نشریه هیل در گزارش دیگری به نقل از یک مقام آگاه امنیتی نوشته است که در دولت ترامپ نیز ۳ بار مساله بالنها پیش آمده بود و از راههای ارتباطی رسمی، مراتب نگرانی ایالات متحده به طرف چینی اعلام شده بود اما دولت چین پاسخ قانعکنندهای در این زمینه نداد. این صحبتها باعث عصبانیت شدید ترامپ و حامیانش شد که این روزها بشدت درگیر مسائل انتخاباتی هستند. ترامپ اعلام کرد چنین چیزی اصلا صحت ندارد اما برخی مقامات کاخ سفید اعلام کردند این مساله زمانی رخ داد که دیگر ترامپ از کاخ سفید رفته بود و او شاید از این مساله خبر نداشته باشد!
ترامپ در نهایت از این فرصت استفاده کرد و بیانیه شدیداللحنی را در شبکه اجتماعی شخصیاش منتشر کرد. او در این باره نوشت: «وضعیت بالن چینی، درست مانند نمایش وحشتناک افغانستان و هر کار دیگری که توسط دولت بیکفایت بایدن انجام میشود، شرمآور است. آنها فقط در تقلب در انتخابات و به راه انداختن کمپین «اطلاعات گمراهکننده» خوب هستند. آنها هماینک در حال القای این مساله هستند که بالنها در زمان ترامپ هم بودهاند تا حرکت آهسته احمقهای بایدن [برای مواجهه با این تهدید] را لاپوشانی کنند. چین برای ترامپ احترام زیادی قائل بود و این اتفاق نیفتاد و هرگز چنین نکرد. فقط اطلاعات غلط جعلی میدهند!»4
اگر چه دولت بایدن تلاش میکرد به دلیل جنگ اوکراین و ضعف عملکردش در حوزههای داخلی، مباحث را با کمک رسانهها، کمتر به سمت رقابتهای انتخاباتی ببرد اما حملهور شدن دموکراتها به جمهوریخواهان در ماجرای بالنهای چینی، فضای سیاسی در جامعه آمریکا را بشدت انتخاباتی کرد. به نظر میرسد با گذشت زمان و مشخص شدن ابعاد بیشتری از این ماجرا، تلاشها برای بیکفایت نشان دادن دولت بایدن یا مقصر جلوه دادن ترامپ، بیش از اینها ادامه یابد و فضا را به سمت دوقطبی شدید سیاسی در ایالات متحده ببرد.
----------------------------
پی نوشت
1- https://www.washingtontimes.com/news/2023/feb/5/joe-biden-vs-party-balloon/
2- https://www.breitbart.com/pol tics/2023/02/04/pinkerton-what-did-joe-biden-know-about-china-spy-balloon-gate-and-when-did-he-know-it/
3- https://thehill.com/policy/defense/3844089-why-the-us-waited-to-shoot-down-the-china-balloon/
4- https://thehill.com/policy/defense/3844511-chinese-balloons-flew-over-us-three-times-during-trump-administration-officials/