گروه بین‌الملل: زلزله مهیب در مرز ترکیه و سوریه تاکنون بیش از 5 هزار کشته و 24 هزار زخمی و صدها هزار آواره بر جا گذاشته؛ این در حالی است که تاکنون کشورهای غربی مثل آمریکا برای کمک به مردم سوریه و ترکیه قدمی برنداشته‌اند. رئیس‌جمهور ترکیه در مناطق آسیب‌دیده وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده و 7 روز هم عزای عمومی در سرتاسر ترکیه در نظر گرفته شده است. رجب طیب اردوغان گفت: «در مناطق زلزله‌زده به مدت ۳ ماه حالت فوق‌العاده اعلام می‌کنیم. شرایط آب‌و‌هوایی مانع رسیدن کمک‌ها به زلزله‌زدگان می‌شود. قطر خود را برای ارسال ۱۰ هزار کانتینر به ترکیه آماده می‌کند و پیشنهادهای دیگری نیز برای کمک مطرح شده است». اردوغان اضافه کرد: «ما برای آگاهی از میزان خسارات وارده از پهپادها استفاده می‌کنیم. تا این لحظه ۱۰۰ میلیارد لیر مبلغ اولیه برای کمک اختصاص داده‌ایم و عملیات امداد و نجات در شرایط سخت همچنان ادامه دارد. ویرانی‌های به بار آمده بعد از زلزله فرآیند امداد و نجات را مختل می‌کند. از شهروندان می‌خواهیم از جاده‌های منتهی به مناطق زلزله‌زده استفاده نکنند». از سوی دیگر دولت سوریه بلافاصله بعد از وقوع زلزله جلسه برگزار کرد و بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور دستور بسیج عمومی برای کمک به مردم شمال سوریه را صادر کرد. بسیاری از کشورها از جمله ایران، مصر، لبنان، کویت، بحرین، امارات، الجزایر و برخی کشورهای دیگر جهان با تماس تلفنی و ارسال پیام به دولت سوریه ابراز همدردی کرده و بر ارسال کمک به این کشور تأکید کردند. دولت لبنان اعلام کرد تمام بنادر این کشور برای ارسال محموله‌های غذایی و بشردوستانه به سوریه باز و معاف از مالیات خواهد بود. ایران هم ۲ هواپیما تجهیزات به دمشق ارسال کرده و مصر و لبنان هم تیم‌های کمکی به دمشق فرستادند. از سوی دیگر تحریم‌های موسوم به «سزار» آمریکا علیه دولت و مردم سوریه باعث کندی ارسال کمک‌ها به این کشور شده است. «خالد حبوباتی» رئیس سازمان هلال‌احمر سوریه در کنفرانس خبری در دمشق عنوان داشت: ما به تجهیزات سنگین و آمبولانس‌ها و خودروهای آتش‌نشانی نیاز داریم تا بتوانیم به عملیات نجات و آواربرداری‌ها ادامه دهیم؛ این امر ایجاب می‌کند تحریم‌های سوریه در سریع‌ترین زمان ممکن برداشته شود. وی خاطرنشان کرد: تحریم‌های اقتصادی بر وضعیت انسانی تاثیر گذاشته است. تعدادی از کشورها کمک‌هایی فرستاده‌اند اما فاجعه بزرگ است و ما به کمک همگان نیاز داریم. ما تماس‌هایی از سوری‌ها در تعداد زیادی از کشورها دریافت کرده‌ایم و حساب بانکی را برای دریافت کمک‌های مالی افتتاح خواهیم کرد. احتمال افزایش تلفات انسانی وجود دارد. حبوباتی خطاب به اتحادیه اروپایی گفت: از اتحادیه اروپایی درخواستی دارم. تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه باید برداشته شود. این نمایش خنده‌دار و مسخره را پایان دهید. الان بعد از این فاجعه زمان برداشتن تحریم‌ها فرا رسیده تا بتوانیم به تجهیزات سنگین دسترسی داشته باشیم. امیدوارم فورا با ما همکاری شود، ما کاملا آماده‌ایم. از سوی دیگر، سازمان یونسکو نسبت به وضعیت در حلب بعد از زلزله اخیر که طی آن قلعه حلب در معرض آسیب‌های بسیاری قرار گرفت، نگرانی شدید خود را ابراز کرد. این سازمان اعلام کرد: ما درصددیم کارشناسان را در ارزیابی میزان خسارت‌هایی که به مکان‌های آثار باستانی آسیب‌دیده در سوریه و ترکیه وارد شده، مشارکت دهیم. در همین حال، سازمان پزشکان بدون مرز اعلام کرد نهادهای درمانی در سوریه آکنده از جمعیت است و کادر درمان در طول شبانه‌روز در حال رسیدگی به تعداد زیاد آسیب‌دیدگان هستند. در پی این زلزله، صدها خانه تخریب و هزاران تن آواره شده‌اند. پیامدهای شدید این فاجعه، می‌طلبد کمک‌های بین‌المللی به سطح مطلوب برسد. به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی، «مصطفی بنلملیح» هماهنگ‌کننده امور انسانی سازمان ملل در سوریه اعلام کرد خساراتی که به مسیرها در سوریه وارد شده و کمبود سوخت و آب‌وهوای سخت زمستانی در این کشور، همگی عواملی است که مقابله با پیامدهای زلزله روز دوشنبه را با موانع متعددی مواجه می‌کند. این مسؤول سازمان ملل افزود: تعداد افرادی که در حال حاضر به حمایت انسانی نیاز دارند بیشتر از هر زمان دیگری در مقایسه با زمان آغاز جنگ است و ۷۰ درصد سکنه این کشور به کمک نیاز دارند. او در ادامه گفت: بسیاری از کسانی که خانه‌های‌شان در زلزله تخریب شد، شب را بدون سرپناه یا در خودرو سپری کردند، این در حالی است که هوا بشدت سرد است و آنها پوشاک گرم و وسایل ابتدایی را دریافت نکردند. بنلملیح افزود: سازمان ملل تلاش می‌کند تمام کمک‌های ممکن را برای مناطق آسیب‌دیده جمع‌آوری کند اما حمایت‌های بین‌المللی با کمبود بودجه مواجه است. سازمان ملل کمتر از نیمی از مبلغ ۴.۴ میلیارد دلاری را که برای رفع نیازهای رو به فزونی سال ۲۰۲۲ درخواست کرده بود، دریافت کرده و در صورتی که این روند ادامه یابد، امکان رفع پیامدهای بحران سوریه ضعیف می‌شود. 

* پیام رئیس‌جمهور به دولت سوریه

رئیس‌جمهور همبستگی خود و مردم ایران را با مردم سوریه در پی فاجعه زلزله ویرانگر اعلام و مراتب تسلیت صمیمانه خود را به مردم سوریه بویژه خانواده‌های قربانیان ابراز و برای مجروحان آرزوی بهبودی عاجل کرد. سیدابراهیم رئیسی با توجه به روابط راهبردی ۲ کشور و اصول بشردوستانه تأکید کرده است ایران در این شرایط سخت با ملت سوریه ابراز همبستگی می‌کند و هر آنچه به کاهش پیامدهای این مصیبت کمکی بکند، انجام خواهد داد و همچنین از تلاش‌های پیوسته دولت سوریه حمایت خواهد کرد. بشار اسد نیز از دولت و مردم ایران برای ارسال کمک‌های بشردوستانه و کمک به دولت سوریه در عملیات‌های امداد و نجات تشکر و قدردانی کرد.

رئیس‌جمهور با همتای ترکیه‌ای خود نیز تلفنی گفت‌وگو کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، سید‌ابراهیم رئیسی سه‌شنبه در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، جان باختن شماری از شهروندان این کشور در زلزله‌ اخیر را تسلیت گفت. رئیس‌جمهور ایران در این گفت‌وگوی تلفنی برای مصدومان این حادثه آرزوی شفای عاجل کرد. رئیسی پیش از این در پیام‌های جداگانه‌ای به روسای‌جمهوری ترکیه و سوریه، وقوع حادثه دلخراش زلزله در ۲ کشور را که به جان باختن و مصدوم شدن جمع قابل توجهی از شهروندان آنها، همچنین وارد آمدن خسارات بسیار زیاد منجر شده است، به روسای‌جمهوری و ملت شریف این کشورها تسلیت گفت و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای ارائه کمک‌های امدادی فوری به این ۲ ملت دوست را در شرایط ناگوار فعلی اعلام کرد.

در مجموع به نظر می‌رسد اوضاع زلزله‌زدگان در سوریه بسیار وخیم‌تر از ترکیه است. در شمال سوریه جنگ 12 سال گذشته باعث از بین رفتن بسیاری از زیرساخت‌ها شده و برخی مناطق زلزله‌زده هم دست تروریست‌های مخالف دولت سوریه است که امکان ارسال تجهیزات تا حدود زیادی وجود ندارد. طبق اعلام وزارت بهداشت سوریه، شمار قربانیان زلزله این کشور به ۸۱۲ و شمار زخمی‌ها به ۱۴۴۹ نفر رسیده است و اوضاع آوارگان هم بسیار بد گزارش شده است.

از طرفی، نهادهای غربی به جای کمک به مردم زلزله‌زده سوریه و ترکیه، آنها را به باد سخره گرفته‌اند. نشریه موهن «شارلی ابدو» که ید طولایی در توهین به مقدسات و دین اسلام دارد، زلزله‌زدگان را مسخره کرده است. رسانه موهن فرانسوی در ادامه اقدامات ضد بشری خود در رابطه با موضوعات مختلف، این بار کاریکاتوری غیرانسانی در رابطه با زلزله اخیر در ترکیه منتشر کرد. منابع رسانه‌ای خبر دادند نشریه موهن فرانسوی در جدیدترین کاریکاتور خود به موضوع زلزله مرگبار اخیر در ترکیه پرداخته و قربانیان و خسارت‌دیدگان آن را دست انداخته است. در گزارش یک رسانه ترکیه‌ای به نام «اکسپت گاید ترکی» آمده است: «مجله فرانسوی شارلی ابدو که پیش از این کاریکاتورهای زشتی در توهین به اعتقادات مسلمانان منتشر کرده بود، یک رسوایی دیگری به بار آورده است». طبق این گزارش، شارلی ابدو «در جدیدترین کاریکاتور خود، زمین‌لرزه‌هایی که 10 استان ترکیه را ویران کرد و در نتیجه آن هزاران نفر جان خود را از دست دادند، به سخره گرفت». در کاریکاتور منتشر شده شارلی ابدو درباره زلزله ترکیه، ساختمان‌های مخروبه کشیده و روی آن نوشته شده است: «نیازی به ارسال تانک نیست». به نظر می‌رسد غربی‌ها بیشتر در حال نمایش جان باختن مردم زلزله‌زده در سوریه و ترکیه هستند اما زلزله فعلی باعث شده بسیاری از کشورها بدون توجه به آمریکا شروع به کمک‌رسانی به مردم سوریه کنند. 

* تماس پوتین با اسد

در پی زلزله مرگبار بامداد روز دوشنبه ۶ فوریه در سوریه، رئیس‌جمهور روسیه در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور سوریه، جان باختن شماری از شهروندان سوری را تسلیت گفت و تأکید کرد روسیه آماده است در سختی‌ها، در کنار ملت سوریه بایستد. ولادیمیر پوتین در ادامه تصریح کرد دولت روسیه قصد دارد نیروهای امدادی و کمک‌های فوری به سوریه اعزام کند تا دمشق بتواند این فاجعه را پشت سر بگذارد. بشار اسد نیز ضمن قدردانی از اقدام روسیه گفت: این موضع فدراسیون روسیه نشانگر عمق روابط بین ۲ کشور و ۲ ملت بوده و در امتداد کمک‌های روسیه به سوریه در جنگ مشترک علیه تروریسم است. همچنین خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، با انتشار تصاویری، از ورود تیم‌های امداد و نجات روسیه برای کمک به عملیات جست‌وجو و نجات زلزله‌زدگان خبر داد. 

* تیم‌های امدادی حشدالشعبی در سوریه

سازمان حشدالشعبی عراق شامگاه دوشنبه نیروهای خود را برای کمک به زلزله‌زدگان به سوریه اعزام کرد. شبکه المیادین به نقل از خبرنگار خود در سوریه گزارش داد تیم‌های مهندسی نظامی حشدالشعبی برای کمک و آواربرداری به سوریه اعزام شده‌اند. کانال تلگرامی صابرین نیوز نیز خبر داد تیم‌های پزشکی حشدالشعبی برای کمک به زلزله‌زدگان وارد شمال سوریه شده‌اند. 

* درخواست کمک سوریه از سازمان ملل

«بسام صباغ» نماینده دائم سوریه در سازمان ملل در دیدار با دبیرکل این سازمان پیامی را از وزیر خارجه کشورش مبنی بر ارزیابی‌های دولت سوریه از اوضاع این کشور در پی زلزله اخیر به وی منتقل کرد. در پیام فیصل المقداد به آنتونیو گوترش، وی بار دیگر به درخواست کمک وزارت خارجه سوریه از کشورهای عضو سازمان ملل متحد، دبیرکل این سازمان، آژانس‌ها و صندوق‌های ذی‌ربط آن، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و دیگر نهادهای مرتبط برای مواجهه با پیامدهای زلزله ویرانگر اشاره کرد. طبق این گزارش، گوترش و صباغ در این دیدار درباره حمایت از تلاش‌های سوریه برای مقابله با عواقب زلزله ویرانگر گفت‌وگو کردند. 

***