گروه اقتصادی: هنوز یک سال از شروع محدودیت‌های صادرات گاز روسیه به اروپا و ایضا تحریم‌های اروپا علیه این کشور نگذشته است اما در همین مدت زمان کوتاه اقتصاد اروپا شرایطی را تجربه می‌کند که حداقل در چند دهه اخیر بی‌سابقه است. با وجود اینکه کشورهای اروپایی با جیره‌بندی و سیاست‌های ریاضتی توانستند تا حدودی بدون مشکل عمده گاز خانگی مشترکان خود را تأمین کنند اما وضعیت در صنایع به گونه‌ای دیگر است و این شرایط مشکلات فراوانی را برای اقتصاد قاره سبز ایجاد کرده است. به گزارش «وطن‌امروز»، زمستان سخت اروپا روزبه‌روز در حال قابل لمس‌تر شدن است و دیگر یارانه و کمک‌های غیرنقدی توان جلوگیری از بحران انرژی را که پس از جنگ اوکراین در این قاره اتفاق افتاد ندارد. بلومبرگ چندی پیش مجموع این یارانه‌ها را در بخش‌های مختلف هزار میلیارد دلار برآورد کرده بود. در کنار این موضوع باید به افزایش نرخ بهره در اروپا نیز اشاره کنیم. نرخ بهره در این قاره از ابتدای شروع عملیات نظامی روسیه در اوکراین ۲ برابر شده است که دورنمای تاریکی را برای صنایع پیش‌بینی می‌کند. این سیاست شاید بتواند در کوتاه‌مدت باعث مهار مقطعی تورم در این منطقه شود اما در بلندمدت می‌تواند غبار رکود را بر صنایع و تولید در این قاره بپاشد. نرخ بهره بالا به این معنی است که تسهیلات بانکی کاهش می‌یابد و میزان مصرف هم افت خواهد کرد و از این طریق قیمت‌ها احتمالا افت می‌کند. 

* رکورد تورم شکسته شد

اخیرا یورو نیوز در گزارشی درباره تورم در اروپا نوشته است: «در سال ۲۰۲۲ میلادی، نرخ تورم، اتحادیه اروپایی را تکان داد و به سطحی رسید که در ۴ دهه گذشته دیده نشده بود. خانوارهای کم‌درآمد اروپایی با بحران هزینه‌های زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند». این وبگاه در بخشی از گزارش خود آورده است: «تقریباً همه کشورهای عضو اتحادیه اروپایی حداقل دستمزد را در ۲ سال گذشته افزایش داده‌اند اما افزایش تورم به کاهش دستمزدهای واقعی منجر شده است. دستمزد واقعی، میزانی از دستمزد است که پس از کسر تورم، باقی می‌ماند».

یورونیوز در ادامه به نگرانی سازمان‌های بین‌المللی نسبت به تورم اروپا اشاره کرده و نوشته است: «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) خواستار برنامه‌های منظم برای حفظ استاندارد زندگی کارگرانی است که دستمزدشان کم است (استاندارد زندگی به سطح ثروت، رفاه، کالاها و ملزومات موجود برای یک سطح اجتماعی- ‌اقتصادی خاص در یک محل جغرافیایی اطلاق می‌شود)».

در ادامه این وبگاه خبری به رقم تورم در قاره سبز اشاره کرده و آورده است: در اتحادیه اروپایی، نرخ تورم سالانه در اکتبر (مهر و آبان) ۲۰۲۲ میلادی ۱۱.۵ درصد بود در حالی که در ماه مشابه سال قبل فقط ۴.۴ درصد بود. از سال ۱۹۹۷ تا اواخر سال ۲۰۲۱ میلادی، بیشترین نرخ تورم سالانه در اتحادیه اروپایی ۴.۴ درصد ثبت شده بود که مربوط به ژوئیه (تیر و مرداد) ۲۰۰۸ میلادی است. 

* صنایع گازبر اروپایی در صف اول ضرر از جنگ اوکراین

فایننشال‌تایمز نیز ماه گذشته در گزارشی درباره شرایط سخت صنایع گازبر اروپایی نوشته بود: «صنایع مختلف اروپایی، از فولاد گرفته تا مواد شیمیایی، سرامیک تا کاغذسازی، کود و خودرو‌سازی در حال رقابت برای کاهش مصرف هستند تا هم هزینه‌های فلج‌کننده انرژی را کاهش دهند و هم برای کمبود گاز در زمستان، در صورت جیره‌بندی انرژی توسط دولت‌ها آماده شوند. همچنین بسیاری در حال یافتن راه‌های مبتکرانه برای کاهش مصرف انرژی هستند. به عنوان مثال، خودروساز فرانسوی رنو، زمان گرم نگه داشتن رنگ- فرآیندی که تا 40 درصد از تقاضای گاز این شرکت را تشکیل می‌دهد- را کاهش داده است. «گاز» مهم‌ترین منبع انرژی برای شرکت‌های صنعتی اروپاست، همچنین یک ماده اولیه مهم است که در صنایع شیمیایی و کود استفاده می‌شود. به گفته «انوک اونوره» معاون مدیر برنامه تحقیقات گاز در موسسه مطالعات انرژی آکسفورد، در مجموع این صنعت 28 درصد کل گاز اروپا را مصرف می‌کند. اما مشکل اینجاست که حذف گاز از بسیاری از فرآیندهای صنعتی به این راحتی نیست. تقریبا 60 درصد مصرف گاز صنعتی برای فرآیندهای با دمای بالای 500 درجه سانتیگراد و بالاتر است که در صنایعی همچون شیشه‌سازی، سیمان یا سرامیک استفاده می‌شود. حتی برای فرآیندهای صنعتی با دمای پایین‌تر، جایگزین‌ها در حال حاضر به طور غیرعادی کمیاب هستند. خشکسالی تابستان ظرفیت نیروگاه‌های برقابی را کاهش داده است و رآکتورهای فرسوده هسته‌ای فرانسه به دلیل تعطیلی طولانی‌مدت و مشکلات تعمیر و نگهداری قادر به پاسخگویی به تقاضاها نیستند.