اسدالله خسروی: بارندگی‌های مستمر که از نیمه دوم دی‌ماه شدت گرفت و در روزهای پایانی بهمن با بارش برف در اغلب استان‌های کشور به اوج رسید، علاوه بر ایجاد نشاط برای مردم، موجب افزایش میزان ذخایر آبی، رشد حجم آب ورودی به سدهای کشور، پر شدن آبخوان‌ها و تقویت آب‌های زیرزمینی شد. ورود سامانه‌های بارشی متعدد به کشور بویژه در ماه گذشته موجب شد میزان بارندگی‌ها حتی فراتر از میانگین بلندمدت شود. اگر چه میزان و شدت بارش‌ها در استان‌های کشور متفاوت بود و استان‌های زاگرس‌نشین از این نعمت بیشتر برخوردار شدند اما طبق گزارش سازمان هواشناسی، میانگین بارش‌ها در بهمن‌ماه 60 درصد کم‌بارشی‌ پاییز را جبران کرد.

* بارندگی‌ها فراتر از میانگین بلندمدت شد

مدیرکل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران با بیان اینکه بارندگی‌های اخیر تا حد چشمگیری منجر به بهتر شدن وضعیت آبخوان‌ها در استان‌هایی شده که برف بیشتری دریافت کرده‌اند، گفت: با وجود کمبود ۲۰ میلیمتری بارندگی‌ها نسبت به بلندمدت، با ذوب ذخایر برفی، حجم بارش بیشتر از میانگین بلندمدت می‌شود. رضا بیانی درباره میزان بارندگی‌ها و ذخایر آب در آبخوان‌ها اظهار کرد: میزان بارندگی‌های کشور تاکنون بدون در نظر گرفتن برف‌های ذوب نشده نزدیک به ۱۰۰ میلیمتر ثبت شده، این در حالی است که میانگین بارندگی‌ها در بلندمدت حدود ۱۲۰ میلیمتر است، بنابراین در حال حاضر نسبت به بلندمدت حدود ۲۰ میلیمتر کمبود بارش داریم اما اگر ذخایر برفی نیز ذوب شود، پیش‌بینی می‌شود میزان بارندگی‌ها بیشتر از میانگین بلندمدت شود. وی افزود: محدوده خط برف کشور در حال حاضر ۴۰ میلیون هکتار است، در صورتی که طی ۴ سال گذشته مساحتی که در کشور برف دریافت می‌کرد ۱۴ میلیون هکتار بود و اگر میانگین ارتفاع برفی که در کشور ثبت شده است نزدیک به ۵۰ سانتیمتر باشد، در ۴۰ میلیون هکتار، میلیاردها لیتر آب به ‌صورت برف ذخیره می‌شود.  وی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا مناسب بودن بارندگی‌های اخیر به معنای پر شدن آبخوان‌ها و آب‌های زیرزمینی و رفع کمبود آب است یا خیر؟ اظهار کرد: تقریبا ۵۰ درصد بارندگی‌ها تبخیر می‌شود، ۲۵ درصد به ‌صورت روان‌آب درمی‌آید و ۲۵ درصد نیز در زمین نفوذ می‌کند البته چون بیشترین میزان بارندگی در کشور در فصل زمستان رخ می‌دهد، بنابراین میزان تبخیر کمتر از ۵۰ درصد است. وی ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری آبخوان‌ها در استان‌هایی همچون شمال خراسان رضوی، خراسان شمالی، ناحیه رویشی زاگرس و استان‌های آذربایجان شرقی و غربی به بهترین وضعیت خود برسد. بیانی به ایسنا گفت: در حال حاضر نیز آب‌های پشت سد تقریبا به ۴۰ درصد رسیده است و با بارندگی‌ها، روان‌آب‌ها و ذوب برف‌ها وضعیت بهتر می‌شود و پیش‌بینی می‌شود بارندگی‌ها در زمستان جاری نسبت به بلندمدت و سال‌های گذشته بهتر باشد.  

* رشد ۳ درصدی حجم آب سدهای کشور نسبت به سال گذشته

حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه) تا ۲۹ بهمن‌ماه با رشد ۳ درصدی نسبت به سال گذشته همراه شد. بارش‌های اخیر وضعیت سدهای کشور را نسبتا بهتر کرد اما به گفته فیروز قاسم‌زاده سخنگوی صنعت آب از اواسط اسفندماه فرآیند ذوب شدن برف‌ها سبب تغییر در ورودی سدها خواهد شد. بر اساس تازه‌ترین گزارش دفتر اطلاعات و داده‌های آب شرکت مدیریت منابع آب ایران، حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری در حالی به رقم ۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب رسیده که این رقم در سال آبی گذشته ۲۱ میلیارد و ۷۹۰ میلیون مترمکعب بوده است. با وجود افزایش حجم آب موجود در سدها، وضعیت ورودی آب به مخازن سدها با کاهش ۶ درصدی همراه شده است. بر این اساس میزان آب ورودی به سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر) تا ۲۹ بهمن‌ماه حدود ۱۰ میلیارد و ۷۴۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه در سال آبی گذشته ۶ درصد کاهش نشان می‌دهد. میزان آب ورودی به سدهای کشور در سال آبی گذشته (ابتدای مهر ۱۴۰۰ تا آخر شهریور ۱۴۰۱) طی مهر تا ۲۹ بهمن‌ماه ۱۱ میلیارد و ۳۷۰ میلیون مترمکعب بوده است که مقایسه آن با مدت مشابه سال آبی جاری، کاهش ورودی به سدها را نشان می‌دهد.

* بارش‌های پراکنده در برخی استان‌ها

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا ضمن اعلام بارش پراکنده و وزش باد در برخی استان‌ها، از روند افزایش نسبی دما در نوار شمالی کشور خبر داد. صادق ضیاییان درباره شرایط جوی کشور اظهار کرد: طی هفته جاری به سبب گذر متناوب امواج تراز میانی جو از کشور روز دوشنبه (امروز) در ارتفاعات البرز شرقی و شمال شرق، ابرناکی، وزش باد و بارش پراکنده انتظار می‌رود. وی افزود: طی این روز در نوار شمالی کشور بویژه در سواحل شمالی و اردبیل وزش باد همراه با روند افزایش نسبی دما پدیده غالب است. به گفته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا سه‌شنبه (فردا) در شمال غرب و دامنه‌های زاگرس واقع در غرب و جنوب غرب کشور همچنین در سواحل دریای خزر ابرناکی و بارش پراکنده رخ می‌دهد. در ضمن در دامنه‌های جنوبی البرز و شمال شرق کشور وزش باد همراه با خیزش گردوخاک دور از انتظار نیست. وی ادامه داد: چهارشنبه ۳ اسفند در غالب مناطق کشور جوی آرام و پایدار حاکم می‌شود. بعد از ظهر پنجشنبه و روز جمعه۴ و ۵ اسفند در ارتفاعات واقع در جنوب و جنوب شرق کشور و در سواحل دریای خزر ابرناکی و بارش خفیف پیش‌بینی می‌شود. ضیاییان اضافه کرد: طی ۳ روز آینده خلیج‌فارس و دریای عمان مواج خواهند بود و در ارتفاعات البرز ذوب برف و احتمال ریزش بهمن انتظار می‌رود. وی درباره وضعیت جوی تهران در روزهای آینده هم اظهار کرد: آسمان تهران در نخستین روز اسفند کمی ابری همراه با غبار محلی، در بعدازظهر افزایش ابر و گاهی وزش باد با حداقل دمای ۲ و حداکثر دمای ۱۳ درجه سانتیگراد و روز سه‌شنبه ۲ اسفند نیمه‌ابری، در بعضی ساعت‌ها بارش پراکنده و گاهی وزش باد با حداقل دمای ۴ و حداکثر دمای ۱۴ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.

* حوضه‌ آبریز فلات مرکزی دارای بیشترین پوشش برفی

تازه‌ترین گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی نشان از آن دارد که سطح پوشش برفی حوضه‌های آبریز اصلی در هفته چهارم بهمن ماه امسال رشد قابل توجهی داشته است. بر این ‌اساس سطح پوشش برفی حوضه آبریز فلات مرکزی از ابتدای آذر تا ۲۱ بهمن در حالی به ۱۳۴ هزار و ۳۸۹ کیلومتر رسیده که در مدت مشابه پارسال این رقم ۴۶ هزار و ۷۲ کیلومتر بوده است. میانگین ۱۶ساله سطح پوشش برفی این حوضه آبریز نیز ۶۲ هزار و ۱۵۲ کیلومتر بوده است. همچنین سطح پوشش برفی حوضه آبریز دریای خزر در هفته چهارم بهمن‌ نسبت به مدت مشابه پارسال با افزایش روبه‌رو شده است. پارسال سطح پوشش برفی این حوضه آبریز ۹۶ هزار و ۸۰۲ کیلومتر بوده که امسال به رقم ۱۲۷ هزار و ۲۸۱ کیلومتر افزایش ‌یافته است. وضعیت سطح پوشش برفی حوضه آبریز خلیج‌فارس و دریای عمان هم با افزایش همراه شده است. سطح پوشش برفی این حوضه آبریز در حالی در هفته چهارم بهمن امسال به رقم ۸۷ هزار و ۵۶۶ کیلومتر رسیده که این میزان در مدت مشابه پارسال عدد ۶۶ هزار و ۵۸ کیلومتر را نشان می‌دهد. پارسال سطح پوشش برفی در حوضه آبریز قره‌قوم ۵ هزار و ۶۳۹ کیلومتر بود که امسال این میزان به رقم ۱۲ هزار و ۴۳۸ کیلومتر افزایش ‌یافته و نیز نسبت به دوره ۱۵ساله اخیر افزایش دارد. وضعیت سطح پوشش برفی در حوضه آبریز مرزی شرق هم نسبت به پارسال با رشد همراه شده و در حالی ‌که امسال این سطح ۲ هزار و ۸۴ کیلومتر است، پارسال ۳۵۱ کیلومتر بود.

* ادامه بارندگی‌ها در ۱۴ استان

سازمان هواشناسی با صدور هشدار سطح زرد و با اشاره به ادامه بارش‌ها در ۱۴ استان کشور، نسبت به خطر وقوع بهمن در تهران و البرز هشدار داد. بر اساس این هشدار بارش برف یا باران، رخداد مه و کاهش دید، وزش باد شدید، گاهی رعد و برق و احتمال وقوع بهمن و کولاک برف در مناطق سردسیر، ارتفاعات و دامنه‌ها در برخی از مناطق ۱۴ استان کشور پیش‌بینی می‌شود. این شرایط روز پنجشنبه در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، شمال خراسان جنوبی، یزد، شرق اصفهان، شرق سمنان، ارتفاعات گیلان، مازندران، تهران و البرز و روز جمعه در مناطق مرکزی فارس، شمال کرمان، خراسان جنوبی، شمال خراسان رضوی و خراسان شمالی پیش‌بینی می‌شود. فعالیت سامانه بارشی اثرات مخاطره‌آمیزی مانند کاهش دید، لغزندگی جاده‌ها، احتمال اختلال در حرکت ناوگان حمل‌ونقل، احتمال آبگرفتگی معابر، احتمال جاری شدن روان‌آب در مسیل‌ها، احتمال خسارت به صنعت کشاورزی و احتمال افت فشار گاز و قطعی برق را در پی دارد. توصیه می‌شود دستگاه‌های اجرایی و امدادی آمادگی لازم را برای مواجهه با این شرایط داشته باشند.

***