گروه فرهنگ و هنر: جشنواره امسال فیلم فجر با همه اتفاق‌های خوب و به‌ یادماندنی خود به اتمام رسید و در حال حاضر تنها یادگاری که از این جشنواره مهم بر جا می‌ماند، آثار برگزیده‌ای است که بر پرده سینماها اکران و چشم بسیاری از مخاطبان به آن گرم می‌شود. در میان فیلم‌هایی که هر سال در جشنواره فجر رونمایی می‌شوند، معمولا آنهایی که جایزه بیشتری گرفته‌اند یا مردم بیشتر دوست‌شان داشته‌اند، در اولویت اکران نوروز قرار می‌گیرند ولی امسال شرایط متفاوت است، چرا که بخشی از فیلم‌های جشنواره چهل‌ویکم به خاطر رکود گیشه در ماه‌های گذشته، به نظر می‌رسد تمایل چندانی به اکران در ایام نوروز که با ماه رمضان هم تلاقی پیدا کرده، ندارند.

از سویی موضوع دیگر آن است که انبوهی از فیلم‌های به‌نمایش درنیامده هم وجود دارد که البته معلوم نیست در ریل جدید سینما برای اکران جا می‌گیرند یا نه. در سال‌های قبل از کرونا که شرایط عادی بر جریان اکران حاکم بود، پس از پایان جشنواره فجر، تب و تاب انتخاب فیلم‌های اکران نوروزی زیاد می‌شد و گاهی کار به حاشیه‌های پشت پرده هم می‌کشید، چرا که برخی مدعی بودند شیوه عادلانه‌ای برای انتخاب فیلم‌ها در بهترین و پرمخاطب‌ترین نوبت اکران سال وجود ندارد اما حالا دیگر خبری از آن دعواها نیست، آن هم بعد از ۳ سال سخت کرونایی که مخاطب را از سینما دور کرد و بعد هم طبق اذعان کارشناسان شرایط اجتماعی اخیر در جامعه، دوری بیشتر مردم را از سینما به دنبال داشت و باعث شد اکران نوروز با پیچیدگی‌های بیشتری مواجه شود.

همایون اسعدیان، دبیر شورای صنفی نمایش هفته گذشته از این گفت که هیچ فیلمی متقاضی اکران نوروزی نیست. پیگیری‌ رسانه‌ها از برخی صاحبان فیلم‌های شرکت‌کننده در جشنواره فجر امسال هم نشان می‌دهد فیلم‌هایی که شاید به‌ خاطر حضور بازیگران مطرح‌، مخاطب بیشتری را به سینما بکشانند، تا چند ماه آینده هیچ برنامه‌ای برای اکران ندارند. در کنار اینها باید یادآوری کرد علاوه بر ۲۴ فیلمی که در بخش سودای سیمرغ جشنواره امسال بودند و بقیه فیلم‌هایی که در جشنواره نبودند، مثل فیلم‌های کیانوش عیاری یا پرویز شهبازی، تعداد قابل توجهی از فیلم‌های ۲ دوره قبل جشنواره فجر نیز هنوز به اکران در نیامده‌اند. البته به این فیلم‌ها باید آثار دیگری را هم اضافه کرد که در چند سال اخیر به بهانه جشنواره یا حتی اکران عمومی در پیچ و خم ممیزی گیر افتاده‌اند و هنوز مشکل آنها حل نشده است.

نکته قابل تامل درباره برخی از این فیلم‌ها این است که مدیران وزارت ارشاد و سازمان سینمایی در یک ماه گذشته بارها بر آغاز دورانی تازه در سینما و ریل‌گذاری جدید تاکید کرده‌اند، از این رو این پرسش مطرح می‌شود که آیا فیلم‌های در صف اکران بویژه آنهایی که هنوز پروانه نمایش نگرفته‌اند، اجازه حرکت در این ریل را پیدا خواهند کرد؟

فیلم‌های «برف آخر» به کارگردانی امیرحسن عسگری، «۲۸۸۸» به کارگردانی کیوان علی‌محمدی، «بی‌رویا» به کارگردانی آرین وزیردفتری، «بی‌مادر»  به کارگردانی مرتضی فاطمی، «خائن‌کشی» به کارگردانی مسعود کیمیایی، «درب» به کارگردانی هادی محقق، «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی، «شهرک» به کارگردانی علی حضرتی، «ضد» به کارگردانی امیرعباس رفیعی، «لایه‌های دروغ» به کارگردانی رامین سهراب، «نگهبان شب» به کارگردانی رضا میرکریمی، «روشن» به کارگردانی روح‌الله حجازی، «ستاره‌بازی» به کارگردانی هاتف علیمردانی، «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان، «گیجگاه» به کارگردانی عادل تبریزی، «مامان» به کارگردانی آرش انیسی، «مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی، «روزی روزگاری آبادان» به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ و «خط فرضی» به کارگردانی فرنوش صمدی در جشنواره‌های سی‌ونهم و چهلم فیلم فجر نمایش داده شدند اما هنوز اکران نشده‌اند.

علاوه بر این فیلم‌ها به «قصیده گاو سفید» هم می‌توان اشاره کرد که در مقطعی نسخه قاچاق آن منتشر شد؛ اما هنوز رنگ پرده را ندیده است، همچنین «برادران لیلا» که پس از رونمایی در جشنواره فیلم کن درگیر مشکلاتی فراتر از سازمان سینمایی است.

«کوچه ژاپنی‌ها» امیرحسین ثقفی و «عروسک» زنده‌یاد اصغر یوسفی‌نژاد هم سال گذشته متقاضی شرکت در جشنواره فجر بودند که پروانه نمایش نگرفتند و هنوز هم اکران نشده‌اند.

از سویی «اتاقک گلی» از فیلم‌های برگزیده جشنواره امسال فیلم فجر، در فهرست گزینه‌های اکران نوروزی قرار دارد.‌ این یک سنت دیرپاست که آثار شاخص جشنواره فیلم فجر در اکران نوروزی روی پرده بیایند، هر چند وضعیت گیشه در ۳ سال اخیر چنان بحرانی بوده که دیگر رقابتی برای حضور در اکران عید به ‌چشم نمی‌خورد. چندی پیش سازمان سینمایی از در اولویت قرار دادن فیلم‌های جشنواره برای اکران ۱۴۰۲ خبر داده بود و حالا خبر رسیده «اتاقک گلی» در راه اکران نوروزی است. تهیه‌کننده فیلم «اتاقک گلی» هم از بررسی اکران این فیلم در نوروز خبر داد. فیلم «اتاقک گلی» در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر 4 سیمرغ بلورین در بخش‌های مختلف به ‌دست آورد؛ از جمله کارگردان فیلم اولی و جایزه ویژه هیات داوران‌، ‌«جایزه آرمان» هم که شهردار تهران آن را اهدا کرد، به این اثر تعلق گرفت.  این فیلم می‌تواند یکی از گزینه‌های اکران نوروز باشد تا در کنار چند فیلم دیگری که الان هم روی پرده هستند، در روزهای سال جدید به سینماها بیاید. داوود صبوری، تهیه‌کننده فیلم در پاسخ به اینکه آیا پخش‌کننده «اتاقک گلی» مشخص شده و برنامه‌ای برای اکران نوروز دارد گفت: تعدادی از پخش‌کننده‌ها برای فیلم «اتاقک گلی» پیگیر بودند ولی هنوز به ‌طور قطعی درباره هیچ‌کدام از 2 مساله پخش‌کننده و اکران نوروزی تصمیم‌ نگرفته‌ایم. واقعیت این است که شرایط غیرقابل پیش‌بینی است و حتی نمی‌دانیم 2 هفته دیگر چه اتفاقی می‌افتد. در حال حاضر سینمادارها مایل به اکران این فیلم هستند، چون «اتاقک گلی» جزو فیلم‌های دفاع‌مقدسی پرطرفدار است.

با توجه به ‌گفته‌های دبیر شورای صنفی نمایش به ‌نظر می‌رسد تعدادی از فیلم‌های روی پرده، در ایام نوروز همچنان به اکران خود ادامه خواهند داد و  با توجه به میزان اقبال عمومی از فیلم‌های اکران زمستان به‌ نظر می‌رسد فیلم‌های «چپ راست»، «بخارست» و «ملاقات خصوصی» در بهار ۱۴۰۲ نیز میهمان سینماها خواهند بود.