محمدحسین مهدویزادگان: دموکراتها و جمهوریخواهان آمریکا جدال بینتیجهای را بر سر زمان و مکان ساقط شدن بالن چینی آغاز کردهاند! بایدن و همراهانش مدعی هستند سرنگونی بالن چینی در سواحل کارولینای جنوبی، بهترین تصمیم اتخاذشده توسط وزارت دفاع آمریکا بوده و در مقابل، جمهوریخواهان میگویند به سبب تاخیر در انهدام بالن، احتمالا اطلاعات هستهای فوقمحرمانهای که محصول تجسس بالن چینی بر فراز ایالت مونتانا بوده است به صورت برخط یا غیربرخط، ضبط و قبل از انهدام به مقامات پکن منتقل شده است. بدون شک پنتاگون از اینکه منازعه ۲ حزب سنتی آمریکا بر سر بالن چینی در همین حد باقی بماند، استقبال میکند!
۱- از موضوعاتی که منابع امنیتی و دفاعی در آمریکا به آن اذعان کردهاند، فعالیت پیوسته بالنهای چینی در آسمان این کشور است. به عبارت دقیقتر، این نخستین بار نبوده است که چینیها دست به چنین اقدامی در خاک ایالات متحده (به صورت خاص در سواحل شمالی آمریکا و ایالت مونتانا) زدهاند. مقامات پنتاگون میگویند در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ هم دستکم ۳ بالن تجسسی چین وارد آسمان آمریکا شده بودند اما نهادهای نظامی ایالات متحده موفق به شناسایی آنها نشدند. حتی برخی نهادهای امنیتی آمریکا، بالنهای چینی را در زمره «بشقاب پرندهها» یا «اشیای ناشناخته فضایی» تقسیمبندی کردهاند! صورتمساله این است که کلیت ماجرای پرواز بالن چینی بر فراز آمریکا، فارغ از اینکه چندین بار تکرار شده و در چه ایالاتی شاهد تجربیات مشابه بودهایم، به نماد استیصال نهادهای نظامی - امنیتی آمریکا در تحلیل ماهیت تهدیدات تجسسی علیه این کشور تبدیل شده است؛ موضوعی که پنتاگون اساسا نمیخواهد افشاگری بیشتری درباره آن شود!
دومین مسالهای که بیش از پیش ذهن مقامات آمریکایی را نسبت به خود مشغول کرده، معطوف به آینده است! ناکامیهای مکرر مقامات آمریکایی در رهگیری بالنهای چینی را قطعا نمیتوان با سادهسازی ماجرا از سوی کاخ سفید یا پنتاگون نادیده انگاشت. با استناد به همین موضوع، ممکن است در همین لحظه و بدون توجه به شانتاژهای تبلیغاتی بر سر بالن ساقط شده چینی، بالن یا بالنهای دیگری در حال پرواز و تجسس بر فراز آسمان آمریکا باشند، بدون آنکه پنتاگون قدرت رهگیری آنها را داشته باشد!
فراموش نکنیم بالن چینی سرنگونشده، ۶۰ متر ارتفاع و به اندازه یک هواپیمای معمولی میانشهری تجهیزات به همراه داشته است. از این رو ما با پدیدهای عادی و محدود در پرونده پرواز بالنهای چینی بر فراز آمریکا مواجه نبوده و نخواهیم بود. به عنوان مثال، کشف و رصد یک بالن چینی بر فراز حوزه آمریکای مرکزی و کارائیب برای بسیاری از تحلیلگران مسائل امنیتی در آمریکا سوالبرانگیز شده است؛ اینکه بالن کشف شده در آسمان آمریکای لاتین در مسیر رفت به آمریکای شمالی بوده یا برگشت از آن (به همراه اطلاعات ضبط شده)؟!
پنتاگون مشغول سانسور این دغدغهها و پرسشهاست! همان گونه که اشاره شد بالنهای جاسوسی چین و مانور چندین ساله آنها در آسمان ایالات متحده، تبدیل به محل مناقشه ۲ حزب سنتی این کشور شده است. برخی جمهوریخواهان خواستار استعفای جو بایدن به دلیل تاخیر در صدور فرمان شلیک به بالن چینی شده و در مقابل، دموکراتها با استناد به اطلاعات افشا شده درباره فعالیت آزادانه و بیحد و حصر بالنهای جاسوسی در دوران ریاستجمهوری ترامپ و عدم توانایی رصد آنها توسط وزارت دفاع آمریکا، انتقادات اخیر جمهوریخواهان علیه بایدن را نوعی شانتاژ سیاسی و تبلیغاتی قلمداد میکنند. بایدن در تازهترین مواضع خود، مدعی شده است بالن کشف و ساقط شده، مصداق یک عملیات جدی امنیتی و جاسوسی علیه آمریکا محسوب نمیشود و از این رو، صدور دستور ساقط کردن آن زودتر از رسیدن به سواحل کارولینای جنوبی، منطقی نبوده است! البته برخی مقامات ارشد پنتاگون بدون اینکه سخنان بایدن را مورد استناد قرار دهند، با پیچیده و مبهم توصیف کردن ماهیت و عملکرد بالن جاسوسی چین، عملا قطعیت گزاره «جدی نبودن عملیات تجسس بالن چینی» را نقض کردهاند!
کشف و ساقط شدن بالن چینی بر فراز ایالات شمالی آمریکا، نقطه آشکارساز نوعی منازعه تمامعیار امنیتی میان واشنگتن و پکن است. بدون شک، بالن چینی نخستین بالن اعزامی به آسمان آمریکا از سوی پکن نبوده است.
۲- این منازعه امنیتی، درست در زمانی به اوج رسیده که تنشهای مزمنی که میان آمریکا و متحدانش در تقابل با چین در تایوان، تبت، هنگکنگ و دریای چین جنوبی به وجود آمده، احتمال وقوع حادثهای مانند جنگ اوکراین (میان چین و تایوان) را تشدید کرده است. درست در چنین شرایطی پکن تلاش کرده است فشارهای همهجانبه واشنگتن در منطقه شرق آسیا را با کشاندن دامنه نبرد امنیتی به داخل خاک آمریکا پاسخ دهد. فراتر از آن، انعقاد برخی قراردادهای نظامی و تسلیحاتی میان چین و برخی کشورهای حوزه آمریکای لاتین، میتواند آمریکای مرکزی و جنوبی را به یکی از کانونهای اصلی عملیاتی علیه آمریکا (در ابعاد تجسسی) تبدیل کند. بیدلیل نیست که مقامات کاخ سفید در پیامهایی که به ۲ کشور چین و روسیه مخابره کردهاند، حضور نظامی مستمر آنها در حوزه کارائیب و آمریکای لاتین را خط قرمز راهبردی خود در تقابل با پکن و مسکو عنوان کردهاند؛ خط قرمزی که فعلا از سوی چین و روسیه نقض شده و موجبات تشویش اذهان مقامات پنتاگون و کاخ سفید را فراهم کرده است.