گروه فرهنگ و هنر: با یک بررسی میتوان به این موضوع رسید که جشنواره موسیقی فجر از سال ۱۳۶۴ با عنوان جشنواره سرود و آهنگهای انقلابی، شروع به کار کرد؛ جشنوارهای که هرچند 4 سالی دیرتر از جشنواره فیلم و تئاتر فجر کار خود را آغاز کرد ولی آغازش خوب بود و به موسیقی نگاه و پرداخت مناسبی داشت که این نگاه مبتنی بر نوع ارائه موسیقیهای بعد از انقلاب بود. موسیقی فجر تا اواخر دهه ۶۰ با عنوان «سرود و آهنگهای انقلابی» مسیر خوبی را طی کرد و مردم هم استقبال خوبی داشتند؛ این رویداد در دهه ۷۰ عنوان «جشنواره موسیقی فجر» به خود گرفت و در همان برهه هم به نوعی باشکوه برگزار شد. یکی از نکات جذاب همیشگی این جشنواره، حضور گونههای مختلف موسیقی در آن بود و از سوی دیگر موسیقی دستگاهی به این جشنواره اعتبار بخشید.
در دهه ۸۰ اما نگاههای متفاوتی بر نحوه برگزاری جشنواره حاکم شد؛ بهرغم اینکه ایدهها تازه و نو بود اما نتوانستند جشنواره را با کیفیت دهه ۶۰ و ۷۰ برگزار کنند.
در دهه ۹۰ شرایط اگر بدتر نشد بهتر هم نشد و در بررسی جشنواره از زوایای مختلف، اگر بخواهیم آن را با جشنوارههای فیلم یا حتی تئاتر مقایسه کنیم، جشنواره موسیقی فجر نسبت به آنها خیلی کاستی پیدا کرد. این امر موجب دلزدگی در بین اهل فن - نه فقط اساتید، بلکه هنرجویانی که در سطح بالایی قرار داشتند، شد که در نتیجه کمتر برای حضور در جشنواره انگیزه داشتند. با شروع قرن جدید، صنعت موسیقی نیز دچار تحولات مهم و قابل توجه شد؛ تحولاتی که ماهیت برگزاری فستیوال موسیقی فجر را هم تحت تاثیر خود قرار داد و دستخوش تغییرات بنیادی کرد. مراسم اختتامیه سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر شامگاه پنجشنبه چهارم اسفند با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمد اللهیاری سرپرست دفتر موسیقی وزارت ارشاد و رئیس جشنواره برگزار شد.
علیرضا افتخاری، داوود گنجهای، سیدمحمد میرزمانی، هادی آزرم، مجید اخشابی، امیرحسین سمیعی، محسن نفر، هوشنگ جاوید، محمود سالاری، محمد اللهیاری، مهدی سالم، مجید پوراحمدی و تعدادی دیگر از هنرمندان از چهرههای حاضر در مراسم اختتامیه بودند. در بخش ابتدایی این برنامه گروه سرود «فرزندان ایران» به رهبری مهراد سعید تعدادی از قطعات ملی - میهنی کشورمان را برای مخاطبان اجرا کرد.
* معرفی برگزیدگان بخش ترانه
در ادامه این مراسم بخش اول اهدای جوایز سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر اختصاص به «جایزه ترانه» داشت که در این بخش پس از قرائت بیانیه هیات داوران، برندگان این بخش اعلام شدند.
«میلاد عرفانپور» شاعر و مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، «محمدمهدی سیار» شاعر و ترانهسرا، «جواد اسلامی» شاعر و ترانهسرا، «سعید بیابانکی» شاعر، ترانهسرا و مجری، «قاسم ساجدی» شاعر و ترانهسرا و «نغمه مستشارنظامی» شاعر و ترانهسرا برنده این بخش اعلام شدند.
* برگزیدگان جایزه «موسیقی و رسانه»
بخش دیگر مراسم اختتامیه سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر به معرفی برندگان جایزه موسیقی و رسانه اختصاص داشت که در این بخش ضمن قرائت بیانه هیات داوران توسط حسین سرافراز، دبیر این بخش، اسامی برگزیدگان به ترتیب زیر اعلام شد.
خبرگزاریها: شایسته تقدیر، فاطمه رفاهت برای «خیامی از نای بوشهریها»
آثار دیداری و شنیداری: نفر اول، عبدالله طرفی مدهوش برای برنامه «یادگار خوزستان»، نفر دوم، آزاده شاهرخ مهر برای * برنامه «نغمه در نغمه»، نفر سوم، محمد منسوجیان
مطبوعات: نگاه ویژه، سیدمهدی موسوی برای مطلب «آهنگ رسوایی»، تقدیر، علی نامجو برای مطلب گفتوگو با کوروس سرهنگزاده، تقدیر، رضا نامچور برای مطلب گفتوگو با فرهاد فخرالدینی.
بزرگداشت چند هنرمند موسیقی ایرانی و موسیقی نواحی
بزرگداشت محسن نفر، نوازنده، آهنگساز و مقامدان موسیقی ایرانی و خالوقنبر راستگو از نوازندگان پیشکسوت موسیقی هرمزگان بخش دیگر مراسم اختتامیه سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر بود. هنرمندان فعالی طی ماههای گذشته نشان درجه یک هنری را از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردند که در بخش دیگری از مراسم اختتامیه به نمایندگی از این هنرمندان، از ۳ هنرمند قدردانی شد. غلامرضا صوفیآذر هنرمند موسیقی مقامی منطقه تربتجام، غلامحسین غفاری نوازنده و خواننده موسیقی مقامی و وحید اسداللهی نوازنده موسیقی مقامی منطقه آذربایجان از جمله هنرمندانی بودند که در این بخش از آنها در حضور مجید پوراحمدی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر قدردانی شد.
* جایزه «گوهرشاد» برای علیرضا افتخاری
جایزه هنری گوهرشاد در اختتامیه سیوهشتمین دوره جشنواره موسیقی فجر توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به علیرضا افتخاری برای خلق اثر «تو مثل کوه محکم باش» اهدا شد.، در متن بیانیه جایزه هنری گوهرشاد آمده است: «جایزه هنری گوهرشاد به دنبال هویتبخشی به بانوان عفیفه ایرانی است. امروزه جایگاه اثربخش هنر بویژه موسیقی در ساخت فرهنگ و هویت جامعه بر کسی پوشیده نیست.
از این رو این جایزه در سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر به پاس تلاش ارزشمند در خلق موسیقی فاخر«تو مثل کوه محکم باش» که از پرداخت مناسبی در بازنمایی ارزشها و باورهای زنان و مادران این سرزمین برخوردار است، به استاد علیرضا افتخاری اهدا میشود». پیش از این جایزه هنری گوهرشاد به لیلی عاج برای فیلم «سرهنگ ثریا» در جشنواره چهلویکم فجر از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اهدا شده بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای صحبتهای خود ضمن تبریک اعیاد شعبانیه گفت: به جامعه هنری و اهالی شریف و نجیب موسیقی افتخار برگزاری این دوره از جشنواره موسیقی، فجر را تبریک میگویم. این رویداد، اتفاق مهمی بود که با حضور قوی و پرشکوه هنرمندان موسیقی به دورهای خاطرهانگیز و به یادماندنی در تاریخ جشنوارههای فجر تبدیل شد. من به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و خادم کوچک اصحاب هنر از یکایک شما عزیزان تشکر میکنم و امیدوارم این همت بزرگی که شما عزیزان در این دوره مصروف کردید و با حضور پررنگ خود نقشی مانا در تاریخ فرهنگ و هنر این تن کشور به ثبت رساندید، موجی باشد برای گسترش این هنر آسمانی در ایران عزیز ما.
وی ادامه داد: در دوره اخیر اهالی موسیقی در همه بخشها همه در کنار هم شبهای به یاد ماندنی در مجموعههای فرهنگی در تهران و ۱۴ استان دیگر به ثبت رساندند و تلاش ما این است بتوانیم زمینههای ارتقای این هنر اصیل را بیش از گذشته فراهم کنیم. به طوری که در یک سال اخیر مجموعههای بینظیر و کمهمتا در مناطق مختلف در اختیار هنرمندان قرار گرفته و خوشبختانه در شهرهای دیگر هم شاهد چنین روندی هستیم؛ شرایطی که به گسترش موسیقی اصیل ایرانی کمک خواهد کرد. من به دوستان خودم تاکید کردم موسیقی نواحی مانند جشنواره تئاتر در همه مناطق کشور برگزار شود.
رئیس شورای عالی هنر تصریح کرد: در این دوره از جشنواره جوانانی روی صحنههای اجرا درخشیدند که ما را به آینده هنر موسیقی در کنار پیشکسوتان موسیقی امیدوار کردند و من از همه هنرمندان این عرصه تشکر میکنم که هنر خود را سینه به سینه در اختیار جوانان قرار دادند.
***
قرعه جایزه «باربد» به نام چه کسانی افتاد؟
برگزیدگان بخش رقابتی سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر (جایزه باربد) و «مسابقه ملی موسیقی ایران» شامگاه روز پنجشنبه چهارم اسفندماه در مراسم پایانی این رویداد معرفی و تجلیل شدند.
هیات داوران جایزه باربد سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر متشکل از بهزاد عبدی، مجید اخشابی، هادی آزرم، همایون رحیمیان، هوشنگ جاوید، رضا مهدوی، آنتوان تنتوف و اولگا خومووا اسامی هنرمندان و آثار برگزیده را به ترتیب زیر اعلام کردند:
* برگزیده مردمی بخش سرود
گروه سرود «شمیم یاس» به سرپرستی فاطمه سادات قاضوی
* برگزیدگان مسابقه ملی موسیقی ایران
دیپلم افتخار بهترین گروهنوازی به ۲ گروه «هور» از تهران به سرپرستی حسین روزبهانی و گروه «کوبان شمس» از همدان به سرپرستی مهدی حبیبوند اهدا شد.
* بخش کتاب موسیقی
در بخش کتاب آموزشی، هوتن شرفبیانی برای کتاب «ردیف موسیقی ایرانی و ضربیهای یوسفی فروتن» برگزیده شد.
در بخش کتابهای تئوری هم مجموعه آثار امیر انجیری با کتاب تئوری موسیقی رساله ریتم به عنوان برگزیده معرفی شد.
در حوزه کتابهای پژوهشی (تاریخی و فنی) هم محسن شریفیان برای کتاب «باب الهوا» درباره موسیقی مردمشناسی جزیره کیش برگزیده شد.
* بخش موسیقی نواحی
در این بخش دیپلم افتخار به احسان جوکار برای آلبوم «حرا» رسید و محسن شریفیان برای آلبوم «لوکا» جایزه باربد را از آن خود کرد.
* بخش موسیقی دستگاهی
در این بخش دیپلم افتخار به محمدعلی نجفپور برای آلبوم «اوراد» رسید.
* خوانندگی موسیقی دستگاهی
در این بخش دیپلم افتخار به سیدمحمد حسینی برای آلبوم جز عشق ندارم هنری رسید.
* آهنگسازی موسیقی معاصر و ارکسترال ایرانی بیکلام
در این بخش امیرحسین سمیعی برای آلبوم «اروند» جایزه باربد را از آن خود کرد.
* بخش موسیقی پاپ
دیپلم افتخار خوانندگی موسیقی پاپ و تلفیق به غلامرضا صنعتگر و عارف علیزاده برای آلبوم «تهران جان» و جازه باربد به وهاب ابراهیمی برای آلبوم «باید ستاره شد» رسید.
سیوهشتمین جشنواره موسیقی فجر در گرامیداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران از ۲۸ بهمن تا سوم اسفند به دبیری بهزاد عبدی در بخشهای رقابتی (جایزه باربد) و غیررقابتی برگزار شد.