محمد سلحشور: توقف و تدقیق در فرمایشات و مواضع رهبر حکیم انقلاب اسلامی نشان از آن دارد که «جهاد تبیین» یکی از پرتکرارترین گزاره‌های طرح شده از سوی ایشان بوده است؛ گزاره‌ای که بارها یا با لفظ «جهاد تبیین» یا در چارچوب دیگر مطالبات رهبر انقلاب برجسته شده است. در آخرین مورد نیز ایشان در دیدار پنجشنبه گذشته اعضای مجلس خبرگان رهبری بار دیگر بر این تکلیف مهم تاکید فرمودند. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در این دیدار علما را به ارتباط با جوانان و دانشجویان و حضور در مراکز دانشجویی سفارش کردند و گفتند: با حرف نو، بیان نو و منطق نو، با جوانان گفت‌وگو و گره‌های ذهنی آنها را باز کنید، البته در برابر شبهاتی هم که پاسخ آنها را نمی‌دانیم بگوییم نمی‌دانم یا باید بررسی کنم. رهبر انقلاب، تشکیل حلقه‌های معرفتی از فضلای جوان و پرشمار و صاحب فکر در شهرهای مختلف با محوریت علمای بزرگ و اعضای مجلس خبرگان را گامی دیگر برای ارتباط موثر با جوانان، خواندند و افزودند: از شبهه هم نباید رنجید و همچنان که مرحوم شهید مطهری خودش شبهه و پاسخ آن را کشف می‌کرد، باید برای مواجهه با شبهه آماده شد.

تکلیف به علما برای حضور در اجتماعات و گفت‌وگو با نسل جوان با «منطق نو» و تاکید بر عدم هراس از شبهه‌افکنی دشمنان و فهم شبهه به عنوان یک تهدید که قابلیت تبدیل شدن به ظرفیت برای اعتلای اندیشه جریان دینی را دارد، بار دیگر گواهی بر این واقعیت بود که در گفتمان امامین انقلاب فعالیت تبلیغی روحانیت ماهیتی پویا، غیرمحافظه‌کارانه و در نسبت با ضرورت‌های زمانه دارد. بروکراتیک شدن فعالیت تبلیغی روحانیت در دهه‌های گذشته یکی از آفت‌های مهم و سدی در برابر کارویژه «جهاد تبیین» بوده است؛ چنانکه رهبر انقلاب در دیدار سال گذشته با اعضای مجلس خبرگان، تصویب بودجه‌ای سنگین در مجلس شورای اسلامی برای جهاد تبیین را غلط و بی‌نتیجه خواندند و گفتند: من با این شیوه برخورد با مسائل موافق نیستم و تجربه گذشته نیز نشان می‌دهد این بودجه‌ها غالبا هدر می‌رود. ایشان لازمه موفقیت در جهاد تبیین را «به‌روزرسانی ابزارها در جنگ نرم» دانستند و خاطرنشان کردند: همچنان که دیگر نمی‌توان در جنگ‌های سخت از ابزارهای قدیمی استفاده کرد، در جنگ نرم نیز باید ابزارهای خود را به‌‌روز کنیم، البته بعضی شیوه‌های قدیمی مانند منبر و مداحی همچنان اثرگذار و بدون جایگزین هستند.

با این اوصاف تاکید مجدد رهبر انقلاب بر ضرورت بهره‌گیری از «حرف نو، بیان نو و منطق نو» را باید ماموریتی تخلف‌ناپذیر برای روحانیت و دیگر اقشار و مراجعی دانست که جایگاه تبیین‌گری در جامعه دارند. تکرار فعالیت‌هایی که آزمون خود را پس داده و کمترین تاثیری در مناسبات سیاسی - اجتماعی گذاشته‌اند، تنها می‌تواند باعث رفع تکلیف ظاهری شود.