کد خبر: 260476تاریخ: 1401/12/7 00:00
بررسی شرایط بازارهای مختلف در سال جاری
دماسنج بازارها در سال ۱۴۰۱
گروه اقتصادی: بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود اینکه بازارها تا میانه سال ۱۴۰۱ وضعیت با ثباتی را تجربه کرده‌اند اما در نیمه دوم سال شاهد رشد غیر طبیعی قیمت‌ها بوده‌ایم و اصلی‌ترین عامل تاثیرگذار در این رابطه افزایش قیمت ارز بوده است. به‌طورکلی بیشترین رشد قیمتی نیز مربوط به طلای ۱۸ عیار با رشد بیش از ۱۰۰ درصد بوده است.
رشد ۵۲ درصدی قیمت دلار
بی‌شک یکی از بازارهای پرنوسان در سال 1401، بازار ارز بوده است. در ابتدای سال جاری قیمت هر دلار به 27 هزار و 500 رسید. نرخ دلار اردیبهشت‌ماه نیز در همین قیمت باقی ماند. در خردادماه دلار آمریکا به قیمت ۲۷ هزار و ۶۷۱ تومان به فروش رسید. روند صعودی نرخ دلار در ابتدای فصل تابستان همچنان ادامه داشت. در پایان فصل بهار یعنی 31 خردادماه قیمت هر دلار آمریکا ۲۷ هزار و ۸۴۶ تومان رقم خورد. قیمت دلار در تابستان نیز روند صعودی داشت. پایان مردادماه دلار به قیمت 29 هزار و 650 تومان در بازار معامله شد. تابستان امسال نیز در حالی به پایان رسید که دلار 28 هزار و 743 تومان در بازار نرخ‌گذاری شد. پاییز امسال اما نرخ دلار آمریکا ارقام بالایی را رقم زد. در آذر ماه نرخ دلار توافقی به یک قدمی کانال ۳۴ هزار تومان رسید. دلار توافقی در آخرین روزهای پاییز در کانال 36 هزار تومان معامله شد. با شروع فصل زمستان روند رشد قیمت دلار شدت گرفت به طوری که هم اکنون قیمت هر دلار آمریکا در تالار خدمات مرکز مبادله ارز و طلای ایران حدود ۴۲ هزار تومان است. بر این اساس دلار ظرف مدت ۱۱ ماه گذشته رشد ۵۲ درصدی را تجربه کرده است.
رشد ۲۵ درصدی شاخص بورس
شاخص کل بورس در ۱۱ ماه گذشته طی قریب به ۲۲۵ روز معاملاتی، با ثبت ۳۴۸ هزار واحد افزایش، معادل ۲۵ درصد رشد کرده است. از ابتدای امسال تا پایان بهمن‌ماه 2058 میلیارد و 915 میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش 13292 هزار و 504 میلیارد ریال در بیش از 101 میلیون و 777هزار و 347 دفعه طی 218 روز معاملاتی در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار گرفت.
شاخص کل بورس در آخرین روز معاملاتی از فصل تابستان با اندکی افزایش رقم یک میلیون و ۳۵۵ هزار واحد را ثبت کرد. در آخرین روز معاملاتی بهمن‌ماه اما شاخص کل بورس در ارتفاع یک میلیون و ۵۲۵ هزار و ۴۰۴ واحدی قرار گرفت.
روند کند رشد قیمت مسکن نسبت به دیگر بازارها
سال ۱۴۰۱ اصلاح نظام یارانه و افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی به‌طور خاص باعث تورم در بازار مسکن ایران شد. از سوی دیگر بازارهای موازی هم افزایش قیمت داشتند که طبیعتا بازار مسکن متاثر از این افزایش قیمت‌ها بود. بر اساس آمارهای موجود، میانگین تورم ماهانه مسکن در سال ۱۴۰۰ در تهران، نزدیک یک درصد بود، در حالی که سال جاری تحت تاثیر متغیرهای مختلف و افزایش تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن، میزان تورم ملکی به مراتب بیشتر شد. بر اساس گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران که هر ماه از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود، در فروردین‌ماه سال 1401متوسط قیمت هر مترمربع زیربنای واحد مسکونی در تهران حدود 34 میلیون تومان بوده است. این رقم در اردبیهشت‌ماه با افزایش 6 درصدی به 36 میلیون تومان رسیده است. در آخرین ماه از فصل بهار، هر مترمربع زیربنای واحد مسکونی با افزایش 15 درصدی نسبت به فروردین‌ماه و 8 درصدی نسب به ماه ماقبل با بهای بیش از 39 میلیون تومان معامله شده است. در فصل تابستان سال جاری نیز قیمت یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی طبق آمار بانک مرکزی، در تیرماه با 5 درصد رشد همراه بوده است. در مردادماه نیز قیمت یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی همچنان روند صعودی داشته و با 2 درصد رشد نسبت به تیرماه به 42 میلیون و 700 هزار تومان رسیده است. در شهریورماه نیز هر مترمربع زیربنای واحد مسکونی به قیمت 43 میلیون تومان معامله شده است که نسبت به آخرین ماه فصل بهار (خردادماه) 9 درصد و نسبت به ماه ماقبل (مردادماه) یک درصد رشد داشته است. به طور میانگین قیمت هر مترمربع زیربنای واحد مسکونی در فصل تابستان سال جاری نسبت به فصل بهار، 16 درصد رشد داشته است. پاییز امسال نیز روند صعودی قیمت مسکن ادامه داشته است. به طور میانگین هر مترمربع زیربنای مسکونی در پاییز امسال 46 میلیون تومان معامله شده است که این رقم در مقایسه با میانگین فصل بهار 25 درصد و نسبت به فصل تابستان 8 درصد رشد داشته است.
در ۲ ماه نخست فصل زمستان نیز قیمت مسکن روند رو به رشدی را طی کرده است. بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، دی‌ماه امسال متوسط وزنی و حسابی قیمت آپارتمان‌های مسکونی فروش رفته در شهر تهران به ترتیب به ۵۴ میلیون و ۹۲۶ هزار تومان و ۵۲ میلیون و ۷۷۹ هزار تومان رسیده است.
بر این اساس می‌توان گفت بازار مسکن در سال ۱۴۰۱ تا اینجای کار ۵۸.۸۲ درصد رشد را تجربه کرده است.
طلا و سکه؛ پیشتاز قیمت‌ها
بازار طلا و سکه نیز بهار امسال با نوسانات زیادی همراه بود. در پایان فروردین‌ماه ۱۴۰۱ قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و قیمت سکه بهار آزادی ۱۳ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان و قیمت سکه طرح قدیم ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بود. این در حالی است که طلای ۱۸ عیار در اردبیهشت‌ماه با 76 هزار تومان افزایش قیمت به هر گرم یک میلیون و ۳۷۶ هزار تومان و سکه تمام‌بهار آزادی طرح قدیم با افزایش 800 هزار تومانی به ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید. قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید نیز ۱۴ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان شد. قیمت هر گرم طلای 18 عیار در پایان فصل بهار (31 خردادماه) به رقم یک میلیون و 400 هزار تومان رسید. قیمت هر عدد سکه بهار آزادی طرح جدید نیز به 15 میلیون و 300 هزار تومان افزایش یافت و سکه طرح قدیم نیز به بهای 14 میلیون و 350 هزار تومان در بازار معامله شد. روند رشد قیمت طلا و سکه در تابستان نیز ادامه داشت اما اواسط تابستان با کاهش محسوسی همراه بود. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در ابتدای تابستان یک میلیون و ۴۴۲ هزار و ۷۰۰ تومان بود اما در آخرین روز از فصل تابستان به بهای یک میلیون و ۳۱۱ هزار و ۱۰۰ تومان معامله شد. ناگفته نماند در میانه تابستان قیمت طلا وارد کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی هم شد اما قیمت‌ها دوباره در مسیر صعودی قرار گرفت. قیمت هر گرم طلا 18 عیار اوایل شهریور به یک میلیون و ۲۴۶ هزار تومان به فروش رسید.
قیمت طلای ۱۸ عیار و سکه بهار آزادی طرح جدید در اسفند به ترتیب به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و ۲۸ میلیون تومان رسیده است.
به عبارت دیگر طلای ۱۸ عیار ۸۴.۶ درصد و سکه بهار آزادی ۱۱۲ درصد رشد را تجربه کرده است.
رشد بیش از ۸۰ درصدی قیمت خودرو
بازار خودرو از ابتدای سال ۱۴۰۱ به دلیل عدم آزادسازی واردات و نوسانات نرخ ارز و رشد نرخ تورم شاهد نوسانی شدن قیمت محصولات داخلی بود و حتی نرخ برخی خودروهای خارجی با افزایش همراه شد. بررسی قیمت‌ها در اوایل فصل بهار نشان می‌دهد برای مثال خودروهای صفر کیلومتر همچون پراید ۱۱۱ (به طور میانگین) به قیمت ۲۰۰ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ به قیمت ۱۶۵ میلیون تومان، تیبا هاچ‌بک‌پلاس به قیمت ۲۰۸ میلیون تومان، ساینا EX به قیمت ۲۱۰ میلیون تومان، ۲۰۶ تیپ ۲ به قیمت ۲۸۵ میلیون تومان، ۲۰۷ دنده‌ای به قیمت ۳۸۵ میلیون تومان، دنا معمولی به قیمت ۳۶۷ میلیون تومان و تارا دنده‌ای به قیمت ۴۳۰ میلیون تومان معامله می‌شد. این در حالی است که در شروع فصل تابستان، پراید ۱۱۱ به قیمت ۲۰۵ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ به قیمت ۱۷۵ میلیون تومان، تیبا هاچ‌بک‌پلاس ۲۱۲ میلیون تومان، ساینا EX به قیمت ۲۱۳ میلیون تومان، ۲۰۶ تیپ ۲ به قیمت ۳۰۳ میلیون تومان، ۲۰۷ دنده‌ای ۴۰۹ میلیون تومان، دنا معمولی به قیمت ۴۰۵ میلیون تومان و تارا دنده‌ای به قیمت ۴۶۵ میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شد.
در پاییز امسال اما آرامش ۶ ماهه بازار خودرو برهم ریخت. نرخ دلار که اول مهرماه در کانال ۳۰ هزار تومانی بود، پاییز را با ورود به کانال ۴۰ هزار تومان به پایان رساند. در این راستا، افزایش بی‌سابقه قیمت خودرو را تجربه کردیم. عدم تحقق وعده واردات خودرو دلیل دیگری بود تا شوک جدیدی به بازار وارد شود و قیمت خودروهای داخلی را بیش از ۱۰۰ میلیون تنها در ۳ ماه گران کند. قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ آخر پاییز امسال ۴۲۰ میلیون بود. این خودرو اول مهرماه ۳۰۰ میلیون قیمت داشت و طی پاییز ۱۲۰ میلیون گران شده است. قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۵ به ۴۶۰ میلیون رسید، درحالی که اول پاییز ۱۰۷ میلیون ارزان‌تر بود و ۳۵۳ میلیون تومان قیمت داشت.
برای بررسی بازار خودرو ۲ خودروی پرمصرف را در نظر گرفتیم؛ تیبا از گروه صنعتی سایپا و ۲۰۶ تیپ ۲ از گروه ایران‌خودرو؛ بر این اساس تیبا صندوق‌دار ابتدای سال ۱۹۰ میلیون تومان معامله می‌شده است که با رشد ۸۶ درصدی در اسفند به ۳۵۵ میلیون تومان رسیده است. همچنین ۲۰۶ تیپ ۲ با ۹۶ درصد رشد نسبت به ابتدای سال جاری به ۵۶۰ میلیون تومان رسیده است.