گروه سیاسی: صبح روز گذشته رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ با اعلام رمز «یاعلی بن ابی‌طالب(ع)» با مشارکت یگان‌ها و سامانه‌های پدافند هوایی برگزیده نیروی پدافند هوایی ارتش، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تحت فرماندهی و هدایت قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص) در مناطق مراقبت هوایی آغاز شد.

امیر فرج‌پور، سخنگوی رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ با اعلام آغاز این رزمایش گفت: این رزمایش در محیطی کاملا واقعی انجام می‌شود و در مرحله اول رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱، سامانه‌های پدافندی با رویکرد جابه‌جایی و واکنش سریع نیروهای عملیاتی با رعایت اصول پدافند غیرعامل برای فریب دشمن آماده انجام ماموریت محوله هستند. وی ادامه داد: همچنین برقراری ارتباطات امن و چندلایه میان سامانه‌های پدافندی با مراکز فرماندهی و کنترل شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور برای اتخاذ تصمیم بهنگام در مواقع بروز تهدیدات انجام شده است. امیر فرج‌پور با اشاره به وسعت منطقه برگزاری رزمایش تصریح کرد: در این مرحله از رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ که در دوسوم آسمان کشور انجام می‌شود، پروازهای اطلاعاتی و شناسایی توسط هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در منطقه عمومی رزمایش انجام شد که توسط یگان‌های پدافند هوایی، اقدامات تاکتیکی و دفاعی به وسیله سامانه‌های کشف، رهگیری و درگیری بومی علیه پرنده‌های مهاجم انجام شد و همه مراحل پدافند هوایی تا مرحله اصابت الکترونیکی (شلیک سرد) انجام می‌شود. سخنگوی رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ بهره‌برداری از سامانه‌های کاملا بومی پدافند هوایی را یکی از ویژگی‌های قابل توجه این رزمایش دانست و گفت: مراکز فرماندهی در این رزمایش با استفاده از سامانه‌های راداری اکتیو و پسیو بسیار پیشرفته و بومی با بهره‌گیری از پایش سیگنالی و الکترواپتیک، عملیات پایش منطقه رزمایش را انجام می‌دهند و به محض کشف هدف متخاصم با استفاده از سامانه‌های هوشمند و سامانه‌های تصمیم‌یار، سامانه پدافندی متناسب با هدف را برای مقابله وارد مدار عملیاتی می‌کنند. وی با اشاره به حجم گسترده سامانه‌های پدافند هوایی به کار گرفته شده در این رزمایش گفت: در رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ تمام سامانه‌های کشف، شناسایی، رهگیری و درگیری که توسط یگان‌های پدافند هوایی ارتش و سپاه به کار گرفته می‌شود، بومی و تولید‌شده به دست صنعتگران و متخصصان جوان و متعهد کشورمان در نیروهای مسلح و صنایع دفاع است که در این سال‌ها با خودباوری و اعتقاد راسخ به «ما می‌توانیم» توانسته‌اند در سایه سنگین‌ترین تحریم‌ها و فشارها به موفقیت‌های چشمگیری در این زمینه دست یابند. امیر فرج‌پور با بیان اینکه حرکت نیروهای مسلح بویژه در حوزه پدافند هوایی همراه با رفتار‌شناسی تهدیدات است، تصریح کرد: در این رزمایش به دنبال نمایش صلابت، روحیه بالا، ایمان و شهادت‌طلبی در نیروهای مسلح هستیم تا ملت شریف ایران با مشاهده این اقتدار و صلابت بیش از پیش به این توان و اقتدار دفاعی افتخار کنند. سخنگوی رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱ گفت: تشکیل لایه‌های امن پدافند هوایی برای حفاظت از مرزهای هوایی جمهوری اسلامی ایران و همچنین دفاع همه‌جانبه از مراکز حساس و حیاتی کشور از جمله اهداف این رزمایش است که با مهارت و هوشمندی کارکنان و نیروهای عملیاتی جوان و ولایتمدار پدافند هوایی در ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت هدایت و کنترل عملیاتی شبکه یکپارچه قرارگاه مشترک پدافند هوایی کشور به صورت ۲۴ ساعته در حال انجام است. وی اضافه کرد: در این رزمایش قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا(ص) با به کارگیری توان و ظرفیت‌های موجود بومی از نیروی انسانی و تجهیزات کشور و ایجاد لایه‌های مختلف پدافند هوایی هواپایه و زمین‌پایه دفاع هوایی مراکز حیاتی، حساس و مهم کشور را مورد آزمون قرار داده و با انجام تاکتی‍ک‌های  آفندی مختلف در لایه‌های گوناگون ارتفاعی و سیستم‌های متفاوت نیروی انسانی و تجهیزاتی، یگان‌های پدافند هوایی را ارزیابی می‌کند.

* انهدام اهداف متخاصم به ‌وسیله سامانه‌های ۱۵ خرداد و سوم خرداد

در نخستین ساعات بامداد روز گذشته در جریان رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت1401، اهداف ارتفاع متوسط مهاجم با شلیک سامانه‌های بومی 15 خرداد نیروی پدافند هوایی ارتش و سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه سرنگون شدند. سامانه موشکی ۱۵ خرداد یک سامانه پدافند هوایی میان‌برد است که توانایی درگیری موثر با طیف متعدد اهداف با قابلیت‌های آفندی بالا مانند هواپیماهای شناسایی، بمب‌افکن‌ها و جنگنده‌های تاکتیکی را داراست که قادر است ۶ هدف را به طور همزمان کشف و رهگیری کرده و با طیف متنوع موشک‌های بومی نسبت به انهدام آنها اقدام کند. سامانه سوم خرداد  نیز مجهز به رادار آرایه فازی فعال و قابلیت درگیری همزمان با ۴ هدف و شلیک ۸ موشک به اهداف (۲ موشک برای هر هدف) است. به کارگیری این سامانه روی شناور دریایی متحرک از جمله اتفاقات مهمی بود که برای سوم خرداد رقم خورده است. درخشش این سامانه با انهدام پهپاد جاسوسی خانواده گلوبال هاوک در خرداد ۱۳۹۸ رخ داد که موشک سوم خرداد شلیک شده از سامانه سوم خرداد موفق شد در ارتفاع بیش از ۱۵ کیلومتری پهپاد پیشرفته و گرانقیمت مجهز به انواع سامانه‌های هشداردهنده و جنگ الکترونیک را تسلیم اراده جوانان متخصص و انقلابی ایران کند.

* زرزم موفقیت‌آمیز سامانه‌های دزفول و مجید

در ادامه مرحله اصلی رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱، سامانه پدافندی «دزفول» نیروی هوافضای سپاه و «مجید» نیروی پدافند هوایی ارتش با موفقیت موشک‌های کروز شلیک شده به سمت منطقه رزمایش را منهدم کردند. همچنین پهپاد‌های نیرو‌های نارنجی حمله‌ور سازماندهی شده که قصد ورود به منطقه عمومی رزمایش را داشتند، توسط شبکه راداری، کشف، شناسایی، رهگیری و سپس با هماهنگی شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور به منظور درگیری و انهدام به سامانه موشکی ارتفاع کم مجید واگذار شدند که با شلیک موفق موشک از این سامانه، سرنگون شدند. سامانه موشکی پدافند هوایی چابک مجید نخستین سامانه موشکی الکترواپتیک با برد درگیری ۸ کیلومتر است و با توجه به نوع عملکرد و چابکی و چالاکی و قابلیت جابه‌جایی تاکتیکی سریع پس از اجرای عملیات، امکان رهگیری توسط سامانه‌های سیگنالی و شناسایی و هرگونه مقابله توسط دشمن را ناکام می‌گذارد. همچنین این سامانه مجهز به دوربین برد بلند حرارتی است که در این رزمایش ضمن تلفیق با سامانه کنترل آتش توپخانه‌ای راداری خاتم، قابلیت شبکه‌پذیری این سامانه نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و با عملکرد دقیق توان رزم پدافند هوایی کشور در درگیری با اهداف در برد و ارتفاع کم را به ‌نحو چشمگیری افزایش داد. همچنین سامانه دفاع هوایی کوتاه‌برد و ارتفاع پایین دزفول که تمام متحرک است در این رزمایش به کار گرفته شد. این سامانه برای درگیری موثر با انواع اهداف هوایی از جمله هواپیما‌های بال ثابت و بالگرد‌های سرنشین‌دار و بی‌سرنشین، موشک‌های کروز و حتی بمب‌ها و موشک‌های رها شده از هواپیما‌ها در هرگونه شرایط آب و هوایی ساخته شده و بهره‌گیری از رایانه کنترل آتش و سامانه‌های دیجیتال و استقرار موشک‌ها به صورت عمودی باعث کاهش زمان واکنش سامانه شده است.

* اجرای عملیات آفندی و پدافندی جنگ الکترونیک و سایبری

در نخستین روز رزمایش مشترک تخصصی پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۱، عملیات آفندی و پدافندی جنگ الکترونیک و سایبری روی سامانه‌های پدافند هوایی نیز با موفقیت تمرین شد. در همین رابطه، یگان‌های شرکت‌کننده از نیروی پدافند هوایی ارتش، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی هوایی ارتش تحت فرماندهی و هدایت قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص) تکنیک‌ها و تاکتیک‌های مختلف جنگ الکترونیک و جنگ سایبری را به منظور مقابله با تهاجم الکترونیک تمرین کردند. در این مرحله از رزمایش، با ایجاد اخلال الکترونیک روی رادار‌ها و سامانه‌های کشف و شناسایی پدافند هوایی در ارتفاعات و لایه‌های مختلف به وسیله پهپاد‌های اخلالگر، پایداری و قابلیت بقا و تداوم عملیات سامانه‌ها اعم از رادار‌ها و سامانه‌های جمع‌‍‌آوری سیگنالی به عنوان یکی از اجزای اصلی پدافند هوایی در محیط آلوده به جنگ الکترونیک مورد ارزیابی قرار گرفت. کشف و شناسایی اهداف و پایش منطقه رزمایش با بهره‌گیری از هواپیما‌های بی‌سرنشین و سامانه‌های کشف و جمع‌آوری اطلاعات و رادار‌های پدافند هوایی کشور در محیط جنگ الکترونیک نیز در این مرحله از رزمایش انجام شد. عملیات اخلال الکترونیک روی پهپاد‌های مهاجم نیروی حمله‌ور و به دست گرفتن کنترل این پهپاد‌ها به منظور جلوگیری از نفوذ به منطقه رزمایش از دیگر تمرینات انجام شده در این مرحله از رزمایش بود که با موفقیت انجام شد.

* اولین‌ نمایش آشیانه‌ها و تونل‌های زیرزمینی پدافند هوایی

در جریان رزمایش مدافعان آسمان ولایت 1401، برای نخستین‌بار تصویر خروج سامانه سوم خرداد از یک پایگاه و تونل مخفی منتشر شد تا این تونل‌ها برای نخستین‌بار رونمایی شود. این رونمایی در حالی انجام می‌شود که پیش از این، تونل‌ها و آشیانه‌های زیرزمینی پهپادها و جنگنده‌ها رونمایی شده بود.