گروه سیاست خارجی: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته در افتتاحیه نشست فصلی شورای حکام، گزارشی درباره آخرین وضعیت برنامه هسته‌ای ایران به اعضا ارائه کرد.

برخی منابع دیپلماتیک خبر داده‌اند به‌ خاطر توافقات گروسی با ایران، شورای حکام قطعنامه‌ جدیدی علیه تهران تصویب نمی‌کند.

در این میان اظهارات رافائل گروسی پس از سفرش به ایران و رایزنی‌های سطح بالا با مقامات کشورمان در تهران که به یک بیانیه مشترک در رابطه با ادامه همکاری‌های فنی ایران و آژانس انجامید، درباره سطح دسترسی‌های آژانس، حواشی زیادی ایجاد کرد.

به نظر می‌رسد موضع اولیه گروسی صرفا منعکس‌کننده برداشت‌های او از مذاکرات و بیانیه مشترک با سازمان انرژی اتمی بوده است، به طوری که مدیرکل آژانس دیروز  در نشست خبری برخی اظهاراتش را درباره توافق با ایران تصحیح و تعدیل کرد.

در این زمینه، «لارنس نورمن»، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال نوشت گروسی نتوانست اظهاراتش در روز شنبه درباره توافق با ایران برای دسترسی به برخی اطلاعات، افراد و اماکن در ایران را تایید کند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «برداشت من این است که برای دادن دسترسی گسترده به آژانس تفاهم وجود دارد». گروسی روز شنبه در پاسخ به این سوال که آیا ایران دوربین‌ها و تجهیزاتی را که ماه ژوئن از کار انداخته بود، مجدداً نصب خواهد کرد، پاسخ مثبت داده بود اما دیروز در پاسخ به این سوال گفت: «به طور کلی بله».

به علاوه اینکه مدیرکل آژانس اتمی گفته بود ایران برخی تجهیزات را جایگزین خواهد کرد اما این مساله به «شرایط معینی» بستگی خواهد داشت. با این حال او دیروز گفت: «لازم است در  این باره رایزنی کنیم». گروسی همچنین اعلام کرد تیم فنی این نهاد بزودی به تهران سفر 

می‌کند. گروسی روز گذشته طی سخنرانی در آغاز نشست شورای حکام آژانس اتمی، با بیان اینکه به توافقی با ایران رسیده که به آژانس اجازه می‌دهد مراحل نظارت و راستی‌آزمایی را ادامه دهد، گفت: «من از تضمین‌های ایران مبنی بر اینکه مایل است فعالیت‌های راستی‌آزمایی بیشتری را انجام دهد، استقبال می‌کنم». به نوشته وبگاه اطلاع‌رسانی آژانس اتمی، وی توضیح داد: «روز شنبه از تهران برگشتم و در آنجا با مقامات ارشد از جمله رئیس‌جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران آقای ابراهیم رئیسی، وزیر امور خارجه حسین امیرعبداللهیان و معاون رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آقای محمد اسلامی گفت‌وگو کردم».

مدیرکل آژانس اتمی با بیان اینکه در این نشست‌ها اهمیت برداشتن گام‌هایی برای تسهیل همکاری‌های بیشتر جهت تسریع در حل مسائل پادمانی باقیمانده مورد بررسی قرار گرفت، اظهار داشت: «هر دو طرف اذعان دارند چنین تعاملات مثبتی می‌تواند راه را برای توافقات گسترده‌تر بین دولت‌های عضو هموار کند. بزودی اعضای شورای حکام را با جزئیات بیشتری درباره سفر خود به ایران و وضعیت مربوط به تعهدات ایران در چارچوب برجام و توافقنامه «ان‌پی‌تی» آگاه می‌کنم».

گروسی همچنین به موضوع ایران بازگشت و گفت: «آخرین گزارش من درباره راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را در اختیار دارید. همان‌طور که می‌دانید، آژانس به مدت ۲ سال قادر به انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) نبوده است، از جمله نزدیک به ۹ ماه که تجهیزات نظارتی مانند دوربین‌ها نصب نشده بود».

وی ادامه داد: «پس از گفت‌وگوهایم با معاون رئیس‌جمهور اسلامی ایران در تهران روز شنبه، موافقت ایران را برای اجازه ‌دادن به آژانس برای ادامه اقدامات نظارتی و راستی‌آزمایی بیشتر که برای آژانس در انجام ماموریتش ضروری است، یادآوری می‌کنم. دستیابی به این امر بسیار مهم خواهد بود، زیرا به آژانس اجازه می‌دهد در صورت از سرگیری اجرای تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام، شروع به ایجاد یک خط پایه جدید کند».

مدیرکل آژانس اتمی با بیان اینکه اکنون مشتاقانه منتظر بحث‌های فنی بعدی و اجرای سریع و کامل تضمین‌های ایران و بیانیه مشترک با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است، تصریح کرد: «این بیانیه مشترک را به عنوان ضمیمه آخرین گزارش من درباره توافقنامه پادمانی «ان‌پی‌تی» با جمهوری اسلامی ایران که در پیش روی شماست، پیوست خواهید یافت».

گروسی در ادامه اظهاراتش گفت: «در ژانویه ایران بدون اطلاع قبلی آژانس، تغییر قابل توجهی در اطلاعات طراحی اعلام شده برای تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو اعمال کرد. این برخلاف تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان بود. پس از گفت‌وگوهای بین ایران و مقامات آژانس، ایران تایید کرده است افزایش بیشتر دفعات و شدت فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس در فردو همان‌طور که توسط آژانس اطلاع داده شده است، تسهیل خواهد کرد. همچنین در ماه ژانویه در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو، ذرات اورانیوم با غنای بالا را با سطوح غنی‌سازی بسیار فراتر از سطح غنی‌سازی اعلام شده توسط ایران پیدا کردیم. آژانس و ایران گفت‌وگوهای فنی را برای روشن شدن کامل این موضوع آغاز کرده‌اند».

وی همچنین افزود: «من از تضمین‌های سطح بالای ایران مبنی بر اینکه مایل به اجرای فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت مناسب بیشتر و همکاری با آژانس برای حل و فصل مسائل پادمانی باقیمانده، از جمله موارد مربوط به ۳ مکان اعلام نشده که آژانس در آن آثار ذرات اورانیوم ناشی از فعالیت انسان پیدا کرده است، استقبال می‌کنم. بر اساس روح بیانیه مشترک، من مشتاقانه منتظر شرکت در گفت‌وگوهای فنی با ایران، همان‌طور که توافق شده، هستم. کار مهمی در پیش داریم».

* واکنش گروسی به نتانیاهو: من حقوق بین‌الملل را تکرار کردم

مدیرکل آژانس در پاسخ به سوالی درباره اظهارنظر اخیر نتانیاهو که وی را به دلیل غیرقانونی خواندن هرگونه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای مورد انتقاد قرار داده و مدعی شده بود چنین اقدامی دفاع از خود است، گفت به طور مشخص درباره سخنان وی نظر نمی‌دهد اما به طور کلی گفت: آنچه گفتم تکرار قوانین بین‌المللی، پروتکل ژنو ۱۹۴۹ بود که در چند قطعنامه‌ بعدی کنفرانس عمومی آژانس و شورای حکام تکرار شده مبنی بر اینکه حملات به تاسیسات هسته‌ای غیرقانونی و نقض منشور سازمان ملل است.