دکتر حنیف غفاری: طرح صلح 12 ماده‌ای چینی‌ها با هدف زمینه‌سازی برای انعقاد صلح در اوکراین، به گونه‌ای عجولانه توسط «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو و دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی به بهانه‌های کودکانه‌ای مانند چرایی عدم متجاوز خواندن روسیه از سوی چین در جنگ اوکراین رد شد! عدم پذیرش این طرح توسط آتلانتیکی‌ها، به معنای استمرار سیاست «منهای صلح» در کی‌یف است. به عبارت بهتر، اعضای ناتو پایان نبردی را که خود به واسطه اصرار بر گسترش پیمان آتلانتیک شمالی به شرق، مبدع و مولد آن بوده‌اند، خط قرمز خود در برهه کنونی تلقی می‌کنند. اما آنچه در این میان خودنمایی می‌کند، تفاوت موضع طرف اصلی جنگ (دولت اوکراین) با آمریکا و اعضای اروپایی ناتو است! ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین زمانی که طرح 12‌بندی چینی‌ها ارائه شد، خواستار دیدار با شی‌جین‌پنگ، رئیس‌جمهور چین جهت آگاهی از جزئیات و چشم‌انداز این طرح شد. هنوز ساعتی از طرح درخواست زلنسکی مبنی بر دیدار با مقامات ارشد چینی نگذشته بود که دبیرکل ناتو در یک موضع‌گیری مخرب، طرح صلح چینی‌ها را مورد انتقاد قرار داد! مقامات آمریکایی و اروپایی نیز مدعی شدند پکن به واسطه عدم مواجهه سیاسی با روسیه بر سر جنگ اوکراین، اساسا صلاحیت تبدیل شدن به یک بازیگر میانجی در این نبرد را ندارد! 

بسی جالب است که بازیگران غربی حتی اصول بارز میانجی‌گری (واسطه‌گری) در منازعات بین‌المللی را نیز با این استدلال مضحک زیر سوال بردند. در هر حال، اعلام آمادگی زلنسکی برای بررسی طرح صلح چینی‌ها، با وتوی مقامات ارشد ناتو مواجه شد. پیام این رویداد، برای مخاطبان تحولات اخیر در اوکراین مشخص است: دولت زلنسکی و ارتش اوکراین رسما به مهره‌های بازی غرب در مواجهه با مسکو تبدیل شده‌اند و حداقل استقلال لازم را جهت تصمیم‌گیری درباره منافع ملی خود ندارند! مقامات ناتو بار دیگر به زلنسکی پیام آشکاری را مخابره کرده‌اند. بایدن، ریشی سوناک، مکرون، اولاف شولتس و استولتنبرگ بارها در ملاقات‌های پنهان خود به رئیس‌جمهور اوکراین گوشزد کرده‌اند که سرنوشت این کشور جنگ‌زده را نه سیاستمداران اوکراینی، بلکه اتاق‌های فکر و سیاستمداران غربی تعیین می‌کنند. آنها بارها به زلنسکی تاکید کرده‌اند که وی یک مهره است نه کارگزار و تصمیم‌ساز! وظیفه یک مهره، بازی در زمین بازیگر اصلی است نه تصمیم‌گیری درباره حرکت بعدی یا حتی جایابی حداقلی خود در صفحه بازی!

اکنون بار دیگر این قاعده برای رئیس‌جمهور اوکراین اثبات شده است. در ماه‌های ابتدایی جنگ اوکراین نیز چندین دور مذاکره مستقیم سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین در ترکیه به واسطه اصرار ناتو بر ادامه نبرد با شکست مواجه شد. اساسا مقامات پیمان آتلانتیک شمالی چینش میز مذاکرات مستقیم میان مسکو و کی‌یف و هرگونه رایزنی و تبادل نظری را که بخواهد به ایجاد ثبات در اوکراین منجر شود خط قرمز خود قلمداد می‌کنند. «اوکراین بی‌ثبات» همان چیزی است که غرب از سال 2005  میلادی (زمان وقوع انقلاب نارنجی) تاکنون آن را خواسته و هنوز هم آن را می‌خواهد! آمریکا و اتحادیه اروپایی قصد دارند اوکراین را تبدیل به یک نقطه کور راهبردی در نظام بین‌الملل کرده و منازعات گوناگونی را حول این نقطه شکل دهند. بی‌دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل معتقدند اوکراین به یک کانون منازعه میان غرب و روسیه در جهان سیاست تبدیل خواهد شد حتی اگر جنگ همین امروز ظاهرا پایان یابد! ناتو رسما اوکراین را به سپر راهبردی خود در برابر روسیه تبدیل کرده و برای آن اهمیتی ندارد که سرنوشت این کشور وابسته، چه خواهد شد! اگر زلنسکی و همه غرب‌گرایانی که طی سال‌های گذشته و اخیر سودای عضویت در ناتو و اتحادیه اروپایی را در سر داشتند نیز در این جنگ از بین بروند، این موضوع برای مقامات غرب کمترین اهمیتی نداشته و نخواهد داشت. اعضای ناتو در نیمه دوم قرن بیستم میلادی نشان دادند مهره‌های خود را به راحتی در هر لحظه‌ای که اراده کنند قربانی تاکتیک‌ها و حتی تصمیمات فوری خود در قبال دیگر بازیگران جهانی خواهند کرد! زلنسکی و همراهانش نیز از این مناسبات و ماجراها مستثنا نیستند.