گروه بین‌الملل: واشنگتن در ادامه شکست‌های سیاسی از پکن در عرصه جهانی از چین خواست با زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین درباره جنگ با روسیه صحبت کند؛ موضوعی که نشان‌دهنده پایان هژمونی سیاست خارجی آمریکا در جهان است. چین بعد از واسطه‌گری بین ایران و عربستان که مهم‌ترین تحول صلح‌آمیز سیاسی سال 2023 می‌تواند لقب بگیرد به فکر میانجی‌گری بین روسیه و اوکراین برای پایان جنگ افتاده است، از همین رو پکن یک طرح پیشنهادی برای پایان جنگ کی‌یف و مسکو منتشر کرد که ابتدا با واکنش منفی اروپا و آمریکا روبه‌رو شد اما چند روز طول نکشید که آمریکایی‌ها تغییر موضع داده و خواستار ورود پکن به این عرصه شدند. به نقل از پایگاه اوکراینسکا پراودا، واشنگتن از گفت‌وگوی احتمالی میان شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین در نخستین تماس در این سطح بین ۲ کشور استقبال می‌کند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا روز دوشنبه در نشست با خبرنگاران اظهار کرد: «ما شی‌جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین را تشویق کردیم با زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین تماس برقرار کند چون معتقدیم شی باید نه فقط دیدگاه روسیه، بلکه دیدگاه اوکراینی‌ها را درباره جنگ در کشورشان بشنود. ما عملا خطاب به پکن از این ایده و ضرورت انجام شدن این تماس دفاع کردیم. ما این کار را به صورت علنی و غیرعلنی انجام دادیم». این مقام ارشد کاخ سفید متذکر شد: تاکنون طرف اوکراینی هیچ تاییدیه‌ای بابت انجام شدن گفت‌وگو بین زلنسکی و شی‌جین‌پینگ دریافت نکرده اما آمریکا امیدوار است این گفت‌وگو انجام شود. سالیوان خاطرنشان کرد: «این چیز خوبی خواهد بود، چون به صورت بالقوه باعث مطرح شدن تعادل و دیدگاه‌های بیشتر در رویکرد جمهوری خلق چین نسبت به جنگ اوکراین می‌شود و امیدواریم همچنان آنها را از تصمیم‌گیری برای ارائه کمک‌های مرگبار به روسیه منصرف کنیم و به روشنی به آنها از این بابت هشدار داده‌ایم». روزنامه وال‌استریت ژورنال اوایل روز دوشنبه گزارش کرد: شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین برنامه دارد برای نخستین بار از زمان شروع جنگ در اوکراین و احتمالا بعد از سفرش به مسکو با ولودیمیر زلنسکی، همتای اوکراینی‌اش گفت‌وگو کند. سفر رئیس‌جمهوری چین به مسکو که احتمالا چند روز دیگر انجام می‌شود و برنامه‌هایش برای برقراری ارتباط با زلنسکی احتمالا نشان‌دهنده تلاش‌های پکن برای ایفای نقشی فعال‌تر به عنوان «میانجی» به منظور پایان دادن به این جنگ است. چین در سالگرد شروع جنگ در اوکراین سندی از دیدگاه خود درباره چگونگی پایان دادن به جنگ بین روسیه و اوکراین منتشر کرد. وزارت خارجه چین در این سند چند ابتکار عمل را در راستای حل‌وفصل درگیری در اوکراین مطرح و اهمیت مذاکرات سازنده و اجتناب از تهدید تسلیحات هسته‌ای را برجسته کرد. پکن مخالفت خود را با سوءاستفاده از تحریم‌های یکجانبه در بافت جنگ اوکراین به سبب اینکه این کار تنها باعث ایجاد مشکلات جدید می‌شود، اعلام کرد. در این سند نوشته شد: «تحریم‌های یکجانبه و فشارهای افراطی نه تنها مشکلات را حل نمی‌کند بلکه مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند. ما با اعمال هرگونه تحریم یکجانبه‌ای که مجوز شورای امنیت سازمان ملل را نداشته باشد مخالفیم». همچنین این سند با سیاسی کاری در اقتصاد جهان و استفاده از آن به عنوان یک سلاح مخالفت کرد. چین در این سند تصریح کرد: «‌تضمین ثبات زنجیره‌های تامین کالا اهمیت داشته و همه طرف‌ها باید از نظام موجود اقتصاد جهان محافظت کرده و برابر سیاسی‌کاری نسبت به آن و استفاده ابزاری از آن و استفاده از آن به عنوان یک سلاح، مقاومت نشان دهند». وزارت خارجه چین در سند صلح پیشنهادی این کشور برای اوکراین خاطرنشان کرد: طرف‌های این درگیری لازم است از داشتن ذهنیت جنگ سردی در حل و فصل درگیری اوکراین امتناع کنند و به منافع امنیتی مشروع همه کشورها احترام بگذارند. در سند وزارت خارجه چین درباره توافق غلات دریای سیاه، تصریح شد: همه طرف‌ها باید مفاد این ابتکار عمل را نیز رعایت کنند. این سند خاطرنشان کرد ابتکار عمل چین برای همکاری‌های بین‌المللی در زمینه امنیت غذایی می‌تواند راه‌حلی واقعی برای بحران جهانی غذا ارائه دهد. در این سند آمده است: «همه طرف‌ها باید به طور یکسان به توافقنامه حمل‌و‌نقل غلات از طریق دریای سیاه که توسط روسیه، ترکیه، اوکراین و سازمان ملل امضا شد، احترام بگذارند و از نقش مهم سازمان ملل در این موضوع حمایت کنند». این وزارتخانه همچنین تاکید کرد که پکن آماده کمک و ایفای نقش سازنده در بازسازی مناطق جنگی اوکراین پس از جنگ است. در این سند آمده است: «لازم است از روند بازسازی پس از جنگ در اوکراین حمایت شود. جامعه بین‌المللی باید اقداماتی را برای حمایت از بازسازی پس از جنگ در مناطق جنگ‌زده اوکراین انجام دهد. چین آماده کمک و ایفای نقش سازنده در این زمینه است. به نظر می‌رسد چین بعد از وساطت بین تهران و ریاض، نقش سیاسی خود را در جهان تقویت خواهد کرد و دیگر تنها نقش یک بازیگر مقتصد را به تنهایی ایفا نمی‌کند و در کنار اقتصاد به غول بزرگ سیاسی جهان هم تبدیل می‌شود؛ نقشی که نشان‌دهنده یک گذار تاریخی سیاسی از غرب به شرق است. یک روزنامه ژاپنی پنجشنبه (نهم مارس) به نقل از منابع گزارش داد طرح صلح پکن برای جنگ اوکراین بر اساس این پیش‌بینی کارشناسان نظامی چینی تدوین شده که خصومت‌ها در اوکراین تابستان ۲۰۲۳ پایان می‌یابد. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک، در این گزارش گفته شده سندی که آکادمی علوم نظامی (AMS) در پکن ۲ ماه پیش منتشر کرد ممکن است بر موضع چین موثر بوده باشد زیرا این اندیشکده توصیه‌هایی را خطاب به کمیسیون مرکزی نظامی حزب کمونیست چین، بالاترین نهاد تصمیم‌گیرنده برای نیروهای مسلح این کشور ارائه کرده بود. به نوشته این گزارش، این آکادمی شبیه‌ساز درگیری در اوکراین را تکمیل کرد که منجر به این پیش‌بینی شد که این درگیری حدودا تابستان ۲۰۲۳ با دست برتر روسیه پایان می‌یابد، زیرا در بین دلایل مختلف، اقتصاد هر دو طرف روس و اوکراینی بسیار تهی‌تر از آن خواهد بود که بعد از تابستان درگیری‌ها بتواند ادامه یابد. «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین اما در کنفرانسی مطبوعاتی ادعا کرد از برخی بخش‌های طرح صلح ۱۲ ماده‌ای اعلام‌شده از سوی چین برای پایان دادن به بحران در کشورش استقبال کرده و قصد دارد با «شی‌جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین دیدار کند. به نوشته رویترز، زلنسکی با این حال مشخص نکرد چه زمان این دیدار قرار است اتفاق بیفتد. طبق این گزارش، زلنسکی صرفا برخی بخش‌های طرح پیشنهادی چین برای برقراری آتش‌بس و صلح در اوکراین را مورد پذیرش قرار داد و گفت اوکراین باید آغازگر یک طرح صلح باشد. وی ادامه داد: من فعلا آن را به عنوان یک سیگنال می‌بینم، نمی‌دانم بعدا چه اتفاقی خواهد افتاد. وزارت خارجه روسیه در اظهارنظر درباره طرح صلح اعلامی چین برای بحران اوکراین گفته مسکو تمایل پکن برای مشارکت در حل‌وفصل درگیری از طریق تدابیر صلح‌آمیز را بسیار ارج می‌نهد. همه این موارد نشان‌دهنده بازیگری جدید چین در عرصه جهانی آن هم با زمینه نه اقتصادی بلکه سیاسی است. 

***