گروه اقتصادی: پس از عقب‌نشینی 18 هزار تومانی قیمت دلار در بازار غیررسمی طی ۲ هفته گذشته و ورود آن به کانال 42 هزار تومان، حالا دلالان و سفته‌بازان به دنبال قیمت‌سازی در کانال‌های تلگرامی هستند.

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته اغلب صرافی‌ها قیمت فروش دلار را در کانال 42 هزار تومان تابلو کرده بودند و از سوی دیگر، دلار را در کانال 41 هزار تومان می‌خریدند. کانون صرافان ایران هم قیمت فروش هر دلار آمریکا را 42 هزار و 100 تومان اعلام کرده بود. در پی عقب‌نشینی قیمت دلار در بازار غیررسمی مرکز مبادله هم نرخ فروش ارز خدماتی را تا 40 هزار و 300 تومان کاهش داد. با این وجود کانال‌های تلگرامی به دنبال آن هستند با فضاسازی، قیمت دلار را افزایش دهند. 

آنها قیمت فروش دلار را 46 هزار تومان اعلام کردند؛ رقمی که هیچ سنخیتی با واقعیت‌های اقتصادی کشور ندارد، حتی به عقیده کارشناسان اقتصادی قیمت‌ها باید زیر 40 هزار تومان باشد. البته این نرخ‌گذاری عجیب کانال‌های فردایی و دلالان دوامی نداشت. گزارش‌های میدانی روز گذشته حاکی از این بود که همچنان خریداری در بازار نبود و حتی در مرکز مبادله نیز تنها نیمی از دلارهای عرضه‌شده معامله شد. 

تناقض آشکار نرخ‌های کف بازار با ارقام اعلامی در فضای مجازی، بار دیگر نرخ‌سازی‌های دروغین این کانال‌ها را ثابت کرد. این کانال‌ها که تا پیش از این با نرخ سازی‌های غیرواقعی، تمام تلاش خود را برای افزایش هرچه بیشتر نرخ ارز می‌کردند، اکنون با همان نرخ‌سازی‌ها در تلاش برای جلوگیری از سقوط بیشتر نرخ دلار و رسیدن آن به کانال ۳۰ هزار تومان هستند.

* نرخ تعادلی دلار زیر 40 هزار تومان است

وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصاد در این باره گفته است: نرخ تعادلی دلار از کانال ۴۰ هزار تومان هم کمتر است و باز هم نرخ فعلی جای کاهش دارد، با این حال حتی اگر روی ۴۰ هزار تومان هم متوقف بماند، باز هم به قیمت تعادلی نزدیک خواهد بود. 

عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه خوارزمی درباره وضعیت بازار ارز اظهار داشت: چند متغیر در اقتصاد ایران نشان می‌دهد دلار 60 هزار تومانی برای اقتصاد ایران انحرافی و غیرواقعی است. شقاقی‌شهری با تاکید بر اینکه باید این خط پایین می‌آمد و به تعادل می‌رسید ادامه داد: نرخ 60 هزار تومانی برای دلار بسیار شکننده بود و  چند اقدام مناسب از سوی بانک مرکزی انجام و سبب تعدیل نرخ آن شد. اول اینکه بانک مرکزی پذیرفت دلار آزاد وجود دارد؛ دوم اینکه در بازار آزاد دلار مداخله و مرکز مبادله ارز و طلا را راه‌اندازی کرد. در کنار این موارد، انتقال ارز صادرکنندگان غیرنفتی به مرکز مبادله و حذف قیمت دستوری و اجازه عرضه ارز صادراتی در این مرکز به نرخ کشف‌شده نیز در کاهش قیمت موثر بود. کارشناس اقتصاد به سیاست دیگر بانک مرکزی مبنی بر تامین بخش عمده ارز مورد نیاز کشور از مرکز مبادله اشاره و تصریح کرد: مساله دیگری که در کاهش نرخ ارز تاثیر داشت کاهش انتظارات تورمی به واسطه بهبود روابط با عربستان بود که نقش مهمی در منطقه و در رهبری کشورهای عربی دارد. همچنین گزارش مثبت آژانس که از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت جلوگیری کرد در کاهش انتظارات تورمی موثر بود.

* روند کاهشی نرخ ارز ادامه دارد

مسعود توکلی، مدیر تالار خدماتی مرکز مبادله ایران بیان کرد: ما قبول داریم که اخبار مثبت تاثیرگذار بود اما کاهش قیمت دلار از ۳ الی ۴ روز قبل از این اتفاقات و اخبار، همزمان با راه‌اندازی مرکز مبادله شروع و کاهش قیمت دلار باعث ایجاد اطمینان در دل مردم شد. مدیر تالار خدماتی مرکز مبادله ایران گفت: هر روز صبح برحسب سفارش‌هایی که صادرکنندگان به عنوان فروشنده و واردکنندگان به عنوان خریداران ارز ثبت می‌کنند نرخی کشف می‌‎شود که درصدی بالاتر از آن، نرخ اسکناس را تشکیل می‌دهد. تعدادی از افراد این سوال را پرسیدند که آیا کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا است؟ آیا هر نرخی صادرکننده و واردکننده بخواهد می‌تواند سفارش بگذارد؟ پس بانک مرکزی در این بین چه نقشی دارد؟ وی افزود: وارد‌کننده بر حسب اتفاقات واقعی و صادرکننده نیز بر اساس عرضه‌های سنگین، راضی هستند و کاهش نرخ ارز در بازار غیررسمی نیز آرامش و مطلوبیتی برای مردم ایجاد کرده است. 

وی افزود: معمولا در روز‌های پایانی سال بازار‌ها و شرکت‌ها حساب‌ها را می‌بندند و از سوی دیگر شرکت‌های صادرکننده علاقه‌مند هستند ارز‌های خود را عرضه کنند تا در صورت‌های مالی خود نمایش دهند. در نتیجه این عرضه بالا و تقاضای کم، سیگنال مثبتی به بازار اسکناس می‌دهد، چون زمانی که با فراوانی در بازار حواله مواجه باشیم، هیچ محدودیتی هم وجود نداشته باشد و به تقاضای ارزی همه در سطح کلان پاسخ داده شود، سیگنالی به بازار داده می‌شود که باعث ایجاد آرامش می‌شود. 

* عوامل اصلی ریزش نرخ ارز چه بود؟

افزایش اختیارات بانک مرکزی و کاهش انتظارات تورمی را که به واسطه توافق ایران و عربستان صورت گرفت، می‌توان از دلایل عمده کاهش ۲۵ درصدی نرخ ارز دانست. التهاب بازار ارز با اتفاقاتی که هفته گذشته شاهد آن بودیم، خالی شده و بازار ارز پس از تلاطم‌های سنگینی که پشت سر گذاشت این روزها در وضعیت نسبتا باثبات‌تری قرار گرفته است. پس از ریزش 25 تا 30 درصدی نرخ دلار از محدوده 60 هزار تومان تا محدوده 42 هزار تومان، صاحب‌نظران و کارشناسان مختلف سعی در توجیه و توضیح دلایل بنیادی کاهش نرخ ارز داشتند.

* ۲ علت اصلی کاهش نرخ ارز

دلایلی که می‌توان برای ریزش 25 تا 30 درصدی نرخ ارز عنوان کرد به شرح زیر است:

1- صدور مجوز برای بانک مرکزی توسط سران قوا به منظور افزایش اختیارات بانک مرکزی برای تسریع در بازگشت ارز صادراتی صنایع پتروشیمی و فولادی که سبب افزایش عرضه ارز در سامانه نیما شد.

2- کاهش انتظارات تورمی به واسطه توافق ایران و عربستان که مشخصا فضای ملتهبانه بازار ارز و سایر بازارهای مالی و کالایی را آرام و پالس کاهش شارپ نرخ ارز را به سایر بازارها صادر کرد.

***