گروه اقتصادی: اوایل اسفند سال جاری با فرمان رئیس‌جمهور پالایشگاه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی افتتاح شد. در واقع این پالایشگاه سیزدهمین و آخرین پالایشگاه میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی به حساب می‌آید و لقب ایرانی‌ترین پالایشگاه پارس‌جنوبی را به خود اختصاص داده است.  احداث فاز 14 همزمان با اوج‌گیری تحریم‌ها در سال 97  با تکیه بر توان داخلی و به دست توانمند مهندسان ایرانی اجرا شد و در ساخت آن نیز بالغ بر ۷۰ درصد تجهیزات به‌کار رفته ساخت داخل هستند که در ساخت پالایشگاه‌های پارس‌جنوبی بی‌نظیر به حساب می‌آید. برای ساخت این پالایشگاه شرکت ملی نفت ایران، 5.2 میلیارد دلار اعتبار تامین و پرداخت کرده است که این مقدار برای سکوهای دریایی، خطوط لوله و تاسیسات خشکی هزینه شده است. این پالایشگاه پارس‌جنوبی همچون دیگر طرح‌های دو فازی پارس جنوبی پس از دریافت ۵۶ میلیون مترمکعب گاز ترش، روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز متان یا گاز شیرین به شبکه سراسری تزریق می‌کند، همچنین تولید روزانه ۷۷ هزار بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد و سالانه یک میلیون تن اتان و یک میلیون تن ال‌پی‌جی، حاصل پالایش گاز غنی استحصال‌شده از دریا در این پالایشگاه است.

به گزارش «وطن امروز»، یکی از چالش‌های کشور و صنعت انرژی در آستانه فصل سرما تامین و توزیع سوخت زمستانی و در فصل گرما تامین گاز مورد نیاز صنایع مختلف همچون فولاد و سیمان است. این موضوع در سال‌های اخیر با توجه به شرایط خاص کشور در تولید و مصرف سوخت بویژه گاز از یک سو و وعده دولت سیزدهم در گاز‌رسانی از سوی دیگر، از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار شد. 

در سال‌های اخیر میزان مصرف انرژی و سوخت چه در فصل سرما و چه فصل گرما به چالشی مزمن برای کشور تبدیل شده است؛ کشوری که بزرگ‌ترین ذخایر انرژی جهان را داراست ولی به دلیل ناکارآمدی مدیریت در طول یک دهه اخیر، ظرفیت‌های تولیدی این بخش توسعه لازم را نداشته و عقب‌ماندگی تولید، منجر به بروز این اختلالات در سطح کشور شده است. البته در کنار عدم سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش زیرساختی، مصرف بی‌رویه انرژی در کشور بویژه گاز- که کنترل مصرف آن نیز به دلیل ماهیت این بخش سخت‌تر است - این اختلالات را با آهنگی سریع‌تر مواجه کرده است. 

با در نظر گرفتن این شرایط دولت سیزدهم برنامه‌ای جدی جهت توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت‌های پالایشی در دستور کار خود قرار داد. با توجه به آنکه برنامه طرح توسعه فاز ۱۱ با روی کار آمدن دولت سیزدهم جانی دوباره گرفت، نیاز بود ظرفیت پالایشی در میدان مشترک پارس‌جنوبی هرچه سریع‌تر توسعه یابد و با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شد رکورد راه‌اندازی 3 ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه فاز ۱۴ در یک سال ثبت شد.

این پالایشگاه در فاصله ۱۰۵ کیلومتری از بخش دریایی و در ساحل کنگان استان بوشهر واقع شده است و وظیفه شیرین‌سازی گاز ترش استحصال‌شده از سکوهای دریایی این فاز را به‌ عهده دارد. برای ساخت این پالایشگاه در مساحت ۱۷۰ هکتار ۴۰ هزار تن سازه فلزی به ‌کار رفته و ۶ هزار کیلومتر کابل‌اندازی انجام شده که این مقدار کابل‌ برابر مسافت ایران تا کشور آلمان است. بتن‌ریزی انجام‌شده برای این سازه عظیم نیز ۶ برابر سازه بتنی برج میلاد تهران و معادل ۳۶۰ هزار مترمکعب بوده است. البته پیش از راه‌اندازی این پالایشگاه، سکوهای دریایی این فاز با توجه به الزام برداشت گاز و جلوگیری از عدم‌النفع تا سال ۱۳۹۸ تکمیل شده‌ بود و روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز غنی از این فاز برداشت می‌شد و بر همین اساس از آن زمان تاکنون از این فاز به ‌طور تجمیعی نزدیک ۶۲ میلیارد مترمکعب گاز برداشت شده بود.

این پالایشگاه پارس‌جنوبی همچون دیگر طرح‌های ۲ فازی پارس جنوبی پس از دریافت ۵۶ میلیون مترمکعب گاز ترش، روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز متان یا گاز شیرین به شبکه سراسری تزریق می‌کند. همچنین تولید روزانه ۷۷ هزار بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد و سالانه یک میلیون تن اتان و یک میلیون تن ال‌پی‌جی، حاصل پالایش گاز غنی استحصال‌شده از دریا در این پالایشگاه است.

برای ساخت این پالایشگاه پارس‌جنوبی به‌ فراخور عملیات تعداد نیروی انسانی به ‌صورت متغیر مشغول فعالیت بوده‌اند اما در اوج عملیات حدود ۹ هزار نفر در این مگاپروژه فعالیت داشته‌اند که انتظار می‌رود با بهره‌برداری و تکمیل عملیات توسعه تعداد نیروها به هزار و ۱۰۰ نفر برسد که میزان نیروی استاندارد برای راهبری پالایشگاه‌های مشابه به ‌شمار می‌رود.  این پالایشگاه در موضوع محیط‌زیستی نیز همه استانداردهای الزامی را رعایت کرده است.  

* تکیه بر توان داخلی در ساخت پالایشگاه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی 

مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی با اشاره به اینکه این پالایشگاه در سال‌های اوج تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران ساخته شد، گفت: این موضوع اگرچه کار را دشوار کرد اما ورود پیمانکاران داخلی ساخت پالایشگاه را سرعت بخشید.

محمدمهدی توسلی‌پور در نشست خبری به مناسبت بهره‌برداری رسمی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی با اشاره به اینکه طرح توسعه فاز ۱۴ از جمله طرح‌های ۳۵ ماهه بود، گفت: توسعه این فاز از سال ۸۹ آغاز شد اما بعد از مدت کوتاهی از شروع فعالیت، به دلیل محدودیت منابع مالی و توان پیمانکاران طرح‌ها اولویت‌بندی شد. 

وی ادامه داد: در بلوک مخزنی پارس جنوبی، فاز ۱۴ نزدیک‌ترین فاز در دریا به ساحل ایران است، بنابراین اولویت‌بندی با توجه به فازهای مرزی انجام شد.

توسلی‌پور با اشاره به اینکه عدم‌النفع ایجاب می‌کرد بخش فراساحل در اولویت باشد و با توجه به ظرفیت خالی پالایشی، ابتدا تولید گاز در دریا انجام شود، تاکید کرد: در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بخش فراساحل شامل ۴ سکوی دریایی و ۲ خط ۳۲ اینچ تکمیل شد و ساخت پالایشگاه از انتهای سال ۹۸ آغاز شد و ظرف ۳.۵ سال ۳ ردیف شیرین‌سازی از ۴ ردیف را در مدار تولید داریم و در ماه‌های آینده ردیف آخر نیز به بهره‌برداری می‌رسد.

وی گفت: ۵۶ میلیون متر مکعب گاز غنی در بخش فراساحل تولید می‌شود و ۵۰ میلیون متر مکعب گاز شیرین به خطوط سراسری تزریق می‌شود.

مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی افزود: تفاوتی فاز ۱۴ با سایر فازها داشت؛ اول اینکه این پالایشگاه برای نخستین‌بار به یک کنسرسیوم پر تعداد شامل ۸ عضو توسعه پیدا کرد.

وی ادامه داد: همچنین این پالایشگاه در زمان اوج تحریم‌ها ساخته شد که این موضوع اگرچه کار را دشوار کرد اما ورود پیمانکاران داخلی به ساخت پالایشگاه را سرعت بخشید. همه‌گیری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی کار را سخت کرد. مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی با اشاره به اینکه این فاز ایرانی‌ترین فاز پارس جنوبی است، گفت: در ابتدای کار توسعه پارس جنوبی در دهه ۷۰، حدود ۲۵ درصد تجهیزات ایرانی بود اما اکنون سهم ساخت داخل به بالای ۷۰ درصد رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه سیستم کنترل فازهای دیگر از خارج تامین می‌شد، افزود: در فاز ۱۴ این سیستم کنترل توسط یک شرکت دانش‌بنیان ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. وی تاکید کرد: پالایشگاه فاز ۱۴ بیش از ۷۰ درصد ساخت داخل است و امیدواریم ۳۰ درصد دیگری که نیاز به ساخت داخل دارد، در کشور ساخته شود و قطعات یدکی تجهیزات خارجی این پالایشگاه را در داخل پیگیری می‌کنیم.

توسلی‌پور در پاسخ به پرسش خبرنگار «وطن امروز» درباره چالش‌های کارگری موجود در پارس جنوبی گفت: میزان حقوق معین شده برای کارگران با در نظر گرفتن تمام ضرایب، سنخیتی با سختی کار در پالایشگاه‌ها و وضعیت آب و هوایی موجود ندارد و منجر به بروز مشکلاتی می‌شود. بحث رفت و آمد کارگران نیز از دیگر مسائلی است که با آنها مواجهیم. نگاه فرد مسؤول به قشر ضعیف بسیار اثرگذار است. در شروع دولت سیزدهم در سال 1400 تنها با هماهنگی شخص وزیر نفت، ظرف مدت یک هفته مشکلات حقوق و دستمزد کارگران حل شد و به محل کار بازگشتند. همچنین از سوی دیگر وضعیت استراحت کارگران تسهیل شده و به شیفت 20 روز کار و 10 روز استراحت تبدیل و وضعیت رفاهی کمپ‌ها اصلاح شد تا در برآیند این تصمیمات و اقدامات وضعیت کاری کارگران بهبود یابد.

* تولید ۲۴۱ میلیارد متر مکعب گاز از میدان مشترک پارس‌جنوبی 

معاون عملیات و پشتیبانی شرکت نفت و گاز پارس گفت: ایران سال ۱۴۰۱ در مجموع ۲۴۱ میلیارد متر مکعب گاز از میدان مشترک پارس جنوبی تولید کرده است. سلمان خزایی در نشستی خبری به مناسبت بهره‌برداری رسمی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی با تاکید بر اینکه انرژی زیربنای اقتصاد هر کشوری است، افزود: انرژی در جامعه بشری زیربنایی‌ترین مقوله است.

معاون عملیات و پشتیبانی شرکت نفت و گاز پارس تاکید کرد: پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی دنیاست. با اتمام جنگ تحمیلی توسعه این میدان در ایران آغاز شد. خزایی با اشاره به اینکه روزانه ۷۰۰ هزار بشکه میعانات گازی از این میدان مشترک تولید می‌شود، ادامه داد: از این میزان ۴۵۰ هزار بشکه به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس برای تولید بنزین مورد نیاز کشور ارسال می‌شود. وی با بیان اینکه ۷۰۵ میلیون متر مکعب ظرفیت تولید گاز از پارس جنوبی است، افزود: تولید به دلیل غیربهینه بودن، همواره از مصرف عقب می‌ماند.