گروه سیاسی: شامگاه جمعه هفته گذشته «ایگور لویتین» دستیار ویژه ولادیمیر پوتین برای چندمین بار به تهران سفر کرد تا در دیدار با مقامات ایرانی به بررسی آخرین وضعیت طرح‌های مشترک ایران و روسیه بپردازد.

سفر لویتین به تهران در حالی بود که یکی از مهم‌ترین محور مذاکره اخیر «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان در سفر به مسکو و در دیدار با رئیس کمیسیون روابط خارجی دومای روسیه، توجه ویژه به پروژه‌ مهم کریدور شمال - جنوب بود. در آن دیدار «لئونید اسلوتسکی» خطاب به امیرعبداللهیان هم از توجه ویژه مسکو به پروژه‌های مهم مشترک از جمله کریدور شمال - جنوب سخن گفت و هم از سفر دستیار رئیس‌جمهور روسیه در هفتم آوریل/ ۱۸ فروردین‌ماه برای پیگیری این پروژه به تهران خبر داده بود.

به همین منظور نماینده ویژه کاخ کرملین به تهران سفر کرد و شنبه هفته جاری، در نخستین دیدار با مقامات ایرانی، با «محمد مخبر» معاون اول رئیس‌جمهور دیدار و گفت‌وگو کرد.

* آمادگی مسکو برای سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت و تسریع در اجرای طرح‌ها

در این دیدار نماینده ویژه پوتین و محمد مخبر آخرین وضعیت پروژه‌ها و همکاری‌های مشترک 2 کشور را در چارچوب کریدور شمال – جنوب، همکاری‌های حوزه انرژی، حمل‌و‌نقل و گسترش مناسبات تجاری فیمابین بررسی کردند. همچنین در این دیدار لویتین از آمادگی مسکو برای سرمایه‌گذاری در حوزه ترانزیت و تسریع در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مشترک در حوزه حمل‌و‌نقل خبر داد و افزود: روسیه برای انعقاد توافق همکاری دوجانبه و چندجانبه با ایران جهت احداث این طرح‌ها آمادگی دارد. معاون اول رئیس‌جمهور کشورمان نیز به افزایش تبادل هیات‌های سیاسی و اقتصادی میان تهران و مسکو پرداخت و گفت: خوشبختانه اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مشترک 2 کشور از روند خوبی برخوردار و پیگیری جدی و مستمر روسای جمهور 2 کشور نیز زمینه رفع موانع و سرعت بخشیدن به روند اجرای توافقات را فراهم کرده است.

* تأکید مسکو و تهران بر توسعه همکاری در بخش‌های مختلف

نماینده پوتین پس از دیدار با محمد مخبر، با «مهرداد بذرپاش» وزیر راه‌وشهرسازی دیدار و گفت‌وگو کرد. آخرین دیدار وی با بذرپاش در تهران به دی‌ماه سال گذشته بازمی‌گردد که طرفین بر توسعه همکاری‌ها در بخش‌های هوایی، دریایی، ریلی، جاده‌ای، «حمل‌ونقل چندوجهی» و استفاده از ظرفیت ترانزیت کالا از مسیر دریایی خزر تاکید کردند. در سفر دی‌ماه گذشته لویتین به ایران، 2 کشور توافق کردند بخش باقیمانده از کریدور راهبردی شمال - جنوب که قطعه رشت به آستارا است، با سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه احداث شود.

* پایان دادن به سلطه دلار در مبادلات اقتصادی و تجاری شتاب گرفته است

نماینده پوتین روز گذشته همچنین با «دریابان علی شمخانی» رئیس شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو کرد. محور گفت‌وگوهای دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه با شمخانی، بررسی روند اجرایی‌سازی پروژه‌های اقتصادی مشترک میان 2 کشور بویژه سرعت دادن به آغاز عملیات اجرایی تکمیل کریدور شمال- جنوب بود. شمخانی در این دیدار با اظهار رضایت از ارتقای سطح و حجم همکاری‌های اقتصادی 2 کشور، بر اتخاذ راهکارهای میانبر برای شتاب دادن به اجرای پروژه‌های مشترک اقتصادی تأکید و تکمیل کریدور شمال - جنوب و گسترش همکاری‌های ترانزیتی میان ایران و روسیه را بخش مهمی از پروژه‌های مشترک 2 کشور ذکر کرد و افزود: با تلاش و پیگیری مستمر مسؤولان 2 کشور، هرگونه مانع در مسیر تحقق اراده رهبران 2 کشور در زمینه اجرای سریع این پروژه راهبردی که نقشی تعیین‌کننده در تغییر هندسه ترانزیت کالا در منطقه دارد، برداشته خواهد شد. دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه هم گفت: مسکو ضمن تأکید بر اجرای هرچه ‌سریع‌تر طرح‌ها و پروژه‌های مشترک بویژه در حوزه ترانزیت، آماده سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی ایران شامل فولاد، نفت و پتروشیمی است.

کریدور بین‌المللی شمال- جنوب در کشورمان امکان ترانزیت ریلی کالا از هند و کشورهای خلیج‌فارس به جمهوری آذربایجان، روسیه و شرق و شمال اروپا را فراهم می‌کند. این کریدور از اهمیت راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران، منطقه و جهان برخوردار است و اساساً این کریدور، می‏‌تواند دیپلماسی سیاسی- اقتصادی ایران در قفقاز را از بن‌بست خارج کرده و نقش‌‌آفرینی کند. اهمیت تکمیل راه‌آهن رشت - آستارا به حدی است که مقام معظم رهبری ۲۹ تیرماه ۱۴۰۱ در دیدار رئیس‌جمهور روسیه، با تأیید سخنان پوتین درباره ضرورت راه‌اندازی خط آهن رشت ـ آستارا، این کار را موجب تکمیل خط حمل‌و‌نقل شمال - جنوب و به نفع هر ۲ کشور دانسته و خواستار حل گره‌های موجود و سهولت در تکمیل این خط ریلی عظیم اقتصادی شدند. با توجه به موقعیت راهبردی و ژئوپلیتیک، کشورمان همواره مورد توجه سایر کشورهای جهان قرار داشته است، از این رو می‌توان سهم قابل توجهی از ترانزیت کالا را با استفاده از توسعه زیرساخت‌های ریلی جاده‌ای به خود اختصاص داد. این کریدور که یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های ارتباطی نیمکره شرقی است با ابتکار 3 کشور ایران، روسیه و هند تاسیس شد و سپس با پذیرفتن 11 کشور دیگر شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، سوریه و بلغارستان، خود را به عنوان مسیری جایگزین و قابل اعتماد به اثبات رساند.

طرح «جهش کریدور ترانزیتی شمال – جنوب» شامل ۶ اقدام و پروژه زیرساختی توسط وزارت راه‌وشهرسازی است که با توجه به اهمیت توسعه ترانزیت ریلی کشور به عنوان یکی از محورهای راهبردی در ایجاد تجارت پایدار و مقاوم‌سازی اقتصاد به تصویب رسیده بود که در ذیل ماده ۱۲ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به مفهوم «توسعه پیوندهای راهبردی و وابستگی متقابل تجاری با کشورهای منطقه» قرار می‌گیرد. احداث و تکمیل ۵ پروژه زیرساختی در کریدور شمال - جنوب و یکپارچه‌سازی مدیریت ترانزیت و افزایش بهره‌وری، ۲ محور اصلی این طرح است.