رشد 12 درصدی بارشها در سال جاری؛ دریچههای اضطراری برخی سدها در غرب و جنوب باز شد
* احد وظیفه در گفتوگو با «وطن امروز»: بارندگیهای امسال در غرب، جنوب و جنوب غرب کشور نرمال و فراتر از نرمال بوده است
میزان بارندگیها در کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون نسبت به سال آبی گذشته در حالی۱۲ درصد رشد را نشان میدهد که به گفته کارشناسان، وضعیت بارشها در اغلب استانها بویژه در مناطق غرب، جنوب غرب و جنوب کشور نرمال و بعضا فراتر از نرمال بوده، آنطور که بارندگیهای مطلوب از ابتدای سال باعث شده بیشتر سدها در این مناطق در آستانه پرشدگی قرار گیرد و دریچه برخی از این سدها در استانهای خوزستان، کرمانشاه، کردستان و لرستان برای رهاسازی آب به دلیل جلوگیری از سرریز شدن آن بازگشایی شود.
در همین ارتباط رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در گفتوگو با «وطن امروز» درباره وضعیت بارشها در سال آبی همچنین شرایط سدهای کشور گفت: بارشها از همان ابتدای سال آبی به شکل خوبی آغاز شد و تاکنون نسبت به سال گذشته در مجموع مناسب بوده است. البته بارندگیها در مناطق غرب و جنوب قابل توجه بوده به طوری که در استانهای ایلام، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی و اصفهان وضعیت بارشها نرمال و در استانهای لرستان، خوزستان، بوشهر، کهگیلویهوبویراحمد، چهارمحالوبختیاری و فارس فرانرمال بوده است. به طور مثال در استان بوشهر وضعیت بارندگیها بیش از 40 درصد فرانرمال گزارش شده است.
احد وظیفه در ادامه افزود: با آنکه در مجموع وضعیت بارندگی در کشور مناسب بوده است اما این بارشها در برخی مناطق چون استانهای اردبیل، گیلان، گلستان، مازندران، خراسان رضوی، سیستانوبلوچستان، کرمان و دامنههای جنوبی البرز همچون استانهای تهران، سمنان، قزوین، تهران و قم زیر نرمال بوده که البته بارندگیها در این استانها به نسبت سال گذشته تقریبا بهتر بوده است.
وی به وضعیت ورودی آب به سدهای کشور اشاره کرد و افزود: وضعیت سدها و میزان پرشدگی آنها در حوزه کارون بیش از 90 و بعضا تا مرز 100 درصد بوده است که برای جلوگیری از سرریز آب در سد دز مجبور به تخلیه آن شدهاند.
در سد کرخه نیز وضعیت تقریبا به همین منوال است آنطور که سدهای مناطق غرب، شمال و جنوب غرب کشور در آستانه پرشدگی قرار دارد و دریچه برخی از سدها در لرستان، کردستان و کرمانشاه نیز باز شده است.
وظیفه افزود: سدهای حوزه استان فارس و اصفهان نیز در پی بارشها تا 70 درصد پرشده اما سدهای استانهای تهران، البرز، سیستانوبلوچستان، سمنان، گلستان، خراسان رضوی، همدان، قم و قزوین به نسبت شرایط مناسبی ندارد.
* رشد ۱۲ درصدی بارشها در سال جاری
میزان بارندگیها در کشور از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۱) تا ۲۵ فروردین به 180.1 میلیمتر رسید که نسبت به سال آبی گذشته ۱۲ درصد رشد نشان میدهد. تازهترین گزارش دفتر اطلاعات و دادههای آب شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان میدهد میزان بارش از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۱) تا ۲۵ فروردین با 180.1 میلیمتر بارش در مقایسه با زمان مشابه پارسال که 161.5 میلیمتر بوده ۱۲ درصد رشد داشته است. البته میزان بارش در این مدت در مقایسه با دوره بلندمدت با 204.9 میلیمتر، کاهش ۱۲درصدی نشان میدهد. بر پایه این گزارش، استان کهگیلویه و بویراحمد در بین استانهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۵ فروردین با دریافت 777.3 میلیمتر بارش در مقایسه با ۵۴۸ میلیمتر بارش پارسال، با رشد ۴۲ درصدی مقام پربارشترین استان کشور را دارد، همچنین استان چهارمحال و بختیاری از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۵ فروردین با دریافت 736.9 میلیمتر بارش در مقایسه با 582.1 میلیمتر بارش سال آبی پارسال با رشد ۲۷ درصدی مقام دوم پربارشترین استان کشور را از آن خود کرده است. استان سیستان و بلوچستان نیز در مدت یاد شده با دریافت ۵۲ میلیمتر بارش در مقایسه با 63.9 میلیمتر بارش پارسال با کاهش ۱۹ درصدی، دارای بیشترین کاهش بارندگی در بین استانهای کشور است. ایران دارای اقلیم خشک و نیمهخشک بوده و دارای متوسط بارش ۲۵۰ میلیمتر است که این میزان بارش حدود یکسوم متوسط جهانی است. این در حالی است که متوسط بارش کشور در گذر زمان رو به کاهش بوده است به طوری که میانگین بارش ۵۳ ساله کشور حدود ۲۵۰ میلیمتر بوده اما میانگین ۱۳ساله اخیر به ۲۳۲ میلیمتر کاهش یافته است.
* میزان پرشدگی سدهای کشور به ۶۱ درصد رسید
میزان پرشدگی سدهای کشور با بارشهای اخیر و تشدید فرآیند ذوب برف در ارتفاعات با رشد همراه شده و به ۶۱ درصد رسید. افزایش دمای هوا فرآیند ذوبشدگی برف در ارتفاعات را تشدید کرده و از طرف دیگر بارشهای اخیر موجب بالارفتن درصد پرشدگی سدها شده است. تازهترین گزارش مرکز اطلاعات و دادههای آب کشور بیانگر آن است که میزان پرشدگی سدهای کشور ۱۹ فروردین ۵۸ درصد بوده که با رشد ۳ درصدی در ۲۶ فروردین به ۶۱ درصد افزایش یافته است. حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ به عدد ۲۹ میلیارد و ۹۶۰ میلیون متر مکعب رسیده است. پارسال در همین بازه زمانی این میزان ۲۶ میلیارد و ۱۷۰ میلیون مترمکعب بود که شرایط امسال رشد حدود ۱۴ درصدی را نشان میدهد. از سویی حجم آب ورودی به سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۶ فروردین ۲۵ میلیارد و ۴۸۰ میلیون متر مکعب شده است. این در حالی است که پارسال در همین بازه زمانی حجم آب ورودی به سدهای کشور ۲۰ میلیارد و ۷۴۰۶۲۰ میلیون متر مکعب بوده که این یعنی امسال ۲۳ درصد رشد یافته است. حجم آب خروجی از مخازن سدهای کشور هم در مدت یاد شده از سال آبی جاری ۱۴ میلیارد و ۵۹۰ میلیون متر مکعب شده است. این میزان پارسال در همین بازه زمانی ۱۳ میلیارد و ۸۴۰ میلیون متر مکعب بود.
***
سرریز آب سدها در پی بارندگی فروردین
پس از بازگشایی دریچه چند سد به دلیل انباشت آب پشت آنها در روزهای گذشته دریچه سد دز به دلیل جلوگیری از سرریز شدن آب بازگشایی شد. سخنگوی صنعت آب در پاسخ به این پرسش که جز لرستان و کرمانشاه، دریچه کدام سدها متأثر از بارشهای اخیر بازگشایی شده است؟ گفت: همان طور که پیشبینی میشد با فعال شدن سامانه آب و هوایی اخیر بارندگیهای بسیار خوبی در غرب کشور اتفاق افتاد. بر اساس پیشبینیها با ورود سامانه بارشی به غرب کشور، عمده نگرانیها درباره سرریز شدن آب در سد دز خوزستان بود، به همین خاطر در این سد، اجرای سناریوهایی از جمله رهاسازی آب توسط ستاد مدیریت و پشتیبانی سیل در وزارت نیرو از چند روز قبل آغاز شد. قاسمزاده گفت: همچنین دریچه برخی سدها در استانهای لرستان، کرمانشاه، ایلام و کردستان برای جلوگیری از سرریز شدن باز شد. وی ادامه داد: علاوه بر این، از چند روز قبل، سیلاب سد دویرج در استان ایلام و سد گاران استان کردستان رهاسازی شد و بر اثر بارندگیها، دبی رودخانهها هم افزایش بسیار زیادی داشت. قاسمزاده خاطرنشان کرد: در استان لرستان هم دبی رودخانهها تا ۶۰۰ مترمکعب بر ثانیه ثبت شد و بر اساس پیشبینیها ورودی آب سد دز افزایش پیدا کرد و به ۵۲۰۰ متر مکعب در ثانیه رسید و در حال حاضر دبی خروجی آب سد دز به ۳۷۰۰ مترمکعب بر ثانیه کاهش پیدا کرده است. وی افزود: با توجه به وسعت بارشها و تداوم آن امیدواریم در چند روز آینده هم ورودی آب به پشت سدهای غرب و جنوب غرب کشور افزایش یابد. سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه سد کرخه هم ۲۰۰۰ مترمکعب بر ثانیه ورودی آب را ثبت کرد، گفت: با توجه به بارندگیهای شمال استانهای تهران و البرز، سد طالقان تا ۲۶۰ مترمکعب بر ثانیه و سد کرج هم تا ۱۶۰ مکعب بر ثانیه دبی ورودی آب را تجربه کردند. قاسمزاده تصریح کرد: بر اساس پیشبینیها برخی سدها از جمله سدهای کوچکگاران، تنگه حمام، بالارود و سزار در استان لرستان سرریز شدند که خوشبختانه در پاییندست سد، خسارتی را بر جا نگذاشت.