گروه بین‌الملل: فارن پالیسی در گزارشی نوشته است: «مردم ترکیه از اردوغان و حزب عدالت و توسعه خسته شده و قطعاً شکست اردوغان آنها را خوشحال خواهد کرد اما به هیچ وجه نباید انتظار داشت با روی کار آمدن قلیچ‌داراوغلو همای سعادت بر شانه مردم این کشور بنشیند». در حالی ‌که تنها یک ماه تا برگزاری انتخابات ترکیه باقی مانده، محبوبیت کمال قلیچ‌داراوغلو ۷ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است اما با وجود پیشتازی قلیچ‌داراوغلو، تصور شکست رجب‌طیب‌اردوغان دشوار است. این احتمالاً تا حدی به قدرت تصور ضعیف ما بازمی‌گردد، چون اردوغان از سال ۲۰۰۳ تا امروز در قدرت است. او و حزب «عدالت و توسعه» ترکیه در این سال‌ها به هر دری زدند تا سلطه خود بر قدرت سیاسی این کشور را تثبیت کنند. اردوغان از قدرت‌ دولتی خود استفاده کرد تا مخالفانش را تضعیف کند و رسانه‌های ترکیه این روزها به بلندگوهای دولت تبدیل شده‌اند. نظام قضایی ترکیه هم به نهادی بدل شده که حافظ منافع حزب متبوع اردوغان است. او ارتش را هم دستخوش تغییر کرده است؛ ارتشی که زمانی تنها به «مصطفی کمال‌ آتاتورک» بنیانگذار ترکیه امروزی وفادار بود. دشوار می‌توان گفت قلیچ‌داراوغلو و شرکایش چه باورهایی داشته یا چطور حکومت‌داری خواهند کرد. «ائتلاف ملت» که با عنوان «میز شش نفره» هم شناخته می‌شود و قلیچ‌داراوغلو رهبری آن را بر عهده دارد، یک عامل اتحاد بزرگ دارد و آن هم چیزی نیست جز نفرت از اردوغان. علاوه بر حزب جمهوری‌خواه مردم قلیچ‌داراوغلو که بخش چپ میانه‌رو، سوسیال- دموکرات‌ها و ملی‌گراها را در بر می‌گیرد، این ائتلاف همچنین «حزب خوب» را در خود جای داده که از دل ملی‌گراهای راست افراطی ترکیه بیرون آمده است؛ 2 حزب راست میانه‌رو که رهبری‌شان را اعضای سابق حزب عدالت و توسعه یعنی «علی باباجان» و «احمد داووداوغلو» بر عهده دارند و یک حزب راست میانه‌رو دیگر به نام «حزب دموکرات». ششمین عضو این ائتلاف «حزب سعادت» است که یک حزب محافظه‌کار، ملی‌گرا و مذهبی است و همزمان با حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۱ تاسیس شده است. ائتلاف ملت یک تفاهمنامه بلندبالا درباره سیاست‌های مشترکش منتشر کرده که با توجه به ماهیت نامتجانس این ائتلاف، مجموعه شلوغی از طرح‌هاست که از ۹ بخش اصلی و چندین زیرمجموعه تشکیل شده و به مسائل مربوط به حوزه قضا، گردشگری، معدن و... می‌پردازد.

باید توجه داشت حزب عدالت و توسعه ۲۰ سال تمام فرصت داشته از نهادهای سیاسی این کشور به سود خود استفاده کند. حال که این حزب در سرتاسر ترکیه سایه گسترده، بعید است رهبران و دیگر اعضا و کنشگرانش در نظام قضایی و اداری به این سادگی‌ها کنار بکشند. این، دو راه پیش پای ائتلاف ملت قرار می‌دهد: پس گرفتن بخشی از وعده‌ها و پرداخت بهای سیاسی سنگین، یا پاکسازی دولت از کنشگران حزب عدالت و توسعه به منظور پیشبرد آسان‌تر وعده‌های داده شده. این پاکسازی‌های سیاسی دیگر به یکی از ویژگی‌های سیاست ترکیه تبدیل شده است. فوریه ۱۹۹۷ ارتش ترکیه «توصیه‌هایی» به دولت ارائه داد تا پیروان یکی از اسلاف حزب عدالت و توسعه را از مناصب دولتی اخراج کند. همچنین از سال ۲۰۱۴ که حزب عدالت و توسعه شروع به پاکسازی ادارات از پیروان فتح‌الله گولن کرد، نوعی از روند پاکسازی آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. به هر حال سیاستمداران به دنبال افزایش قدرت خود هستند و نه کاهش آن. افزون بر این، دولت جدید ترکیه با یک اپوزیسیون خشمگین مواجه خواهد بود که عزمش را جزم کرده تا دولت را به زیر بکشد. در این وضعیت، در این جدال نفر‌ به نفر میان دولت بعدی ترکیه با ائتلاف عدالت و توسعه و حزب جنبش ملی‌گرا، مقام ریاست جمهوری و اختیاراتش می‌تواند به دولت وقت کمک شایانی کند. فارغ از این، موضوع کردها مساله‌ای است که از ۱۰۰ سال قبل در زمان تاسیس جمهوری ترکیه تا امروز در فضای سیاسی این کشور پررنگ بوده است. قلیچ‌داراوغلو گفته حزبش با کردها همکاری خواهد داشت. با این حال ظاهراً راهکار سیاسی خلاقانه‌ای ندارد. پیشنهاد قلیچ‌داراوغلو برای تشکیل شورایی از خردمندان برای ارائه راهکار، چنگی به دل نزده و به نظر می‌رسد صرفاً راهی برای به تعویق انداختن مواجهه با مشکلات باشد.

آنها همچنین وعده داده‌اند سیاست داخلی را از سیاست خارجی جدا خواهند کرد و می‌گویند: «رویکردهای ایدئولوژیک و محاسبات سیاست داخلی دیگر از فاکتورهای سیاست خارجه نخواهند بود». معلوم نیست ائتلاف ملت می‌خواهد با این سخنان چه چیزی را ثابت کند اما اینها حرف‌های پوچی است که با برهم‌کنش سیاست داخلی و خارجی در تضاد است. قلیچ‌داراوغلو همچنین وعده داده روابط ترکیه با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را عادی کند. اردوغان هم در این مسیر گام برداشته اما تنها به دلیل فشارهای اپوزیسیون. عجیب نیست اگر فردای پیروزی در انتخابات، قلیچ‌داراوغلو دمشق را به عنوان مقصد نخستین سفرش انتخاب کند. نکته تعجب برانگیز این است که ائتلاف ملت در توضیح اهداف خود هیچ اشاره‌ای به آمریکا نکرده است. این احتمالاً به این دلیل است که ترک‌ها از دیرباز نسبت به سیاست خارجه ایالات متحده بدبین بوده‌اند. این مساله‌ای است که سیاستمداران ترکیه از جمله قلیچ‌داراوغلو هم به آن پرداخته و دامن زده‌اند، زیرا برای‌شان منافع سیاسی دارد. آنها ممکن است در پشت پرده با نمایندگان آمریکا برخورد خوبی داشته باشند اما ترجیح می‌دهند در انظار عمومی از واشنگتن بد بگویند. شایان ذکر است شخص قلیچ‌داراوغلو در ۱۰ سال گذشته 2 بار به آمریکا سفر کرده و هر بار سعی داشته سفرش را از چشمان رسانه‌ها و مخالفانش مخفی نگاه دارد. این دیدارهای پنهان نشان‌دهنده روش احتمالی قلیچ‌داراوغلو برای مدیریت مهم‌ترین رابطه خارجی آنکاراست. از این رو به نظر می‌رسد در دولت احتمالی او روابط دوجانبه خوبی میان آنکارا و واشنگتن برقرار نباشد. مردم ترکیه از اردوغان و حزب عدالت و توسعه که فاسد، ضد دموکراتیک و سلطه‌جو هستند، خسته شده‌اند و قطعاً شکست اردوغان آنها را خوشحال خواهد کرد اما به هیچ وجه نباید انتظار داشت با روی کار آمدن قلیچ‌داراوغلو همای سعادت بر شانه مردم این کشور بنشیند.