اسدالله رمضانزاده: ولودیمیر زلنسکی آرام و قرار ندارد! او به وضوح آگاه است پیوستن کشورش به پیمان آتلانتیک شمالی با توجه به جنگزده بودن این کشور امکانپذیر نیست و فراتر از آن، تعهد به بیطرفی در مناقشات بینالمللی و عدم عضویت در ناتو، مؤلفههای جداییناپذیر هرگونه توافق صلح نهایی با روسها محسوب میشود. در چنین شرایطی زلنسکی و همراهانش در کییف تنها یک دلخوشی دارند و آن عضویت در اتحادیه اروپایی است!
اخیرا پارلمان اروپا نخستین نشست «بین کمیتهای» خود با نمایندگان پارلمان اوکراین را در راستای روند پیوستن این کشور به اتحادیه اروپایی برگزار کرد. در جریان این نشست روبرتا ماتزولا، رئیس پارلمان اروپا گفت اگرچه مذاکرات الحاق اوکراین به این اتحادیه باید اواخر سال جاری میلادی (سال 2023 میلادی) آغاز شود اما پیش از آن کارهای زیادی است که کییف باید انجام دهد. ماتزولا خطاب به نمایندگان پارلمان اوکراین با اشاره به ضرورت انجام اصلاحات اقتصادی و قضایی که پیششرطهای ظاهری این الحاق هستند، تاکید کرده است طی شدن این روند کار سادهای نیست! در مقابل، زلنسکی و دیگر مقامات اوکراینی تاکید دارند باید حداقل تا دو سال دیگر، عضویت کشورشان در اتحادیه اروپایی رسمیت یابد. اوکراین ژوئن ۲۰۲۲ میلادی وضعیت نامزدی برای الحاق به اتحادیه اروپایی را دریافت کرد و در همان زمان اورسولا فن درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپایی پیشنهاد داد پروسه الحاق سریعتر انجام شود اما ژست وی مبنی بر حمایت از «اوکراین اروپایی»، نمایشی بیش نبود!
سال 2005 زمانی که ترکیه مذاکرات رسمی خود را برای پیوستن به اتحادیه اروپایی آغاز کرد، پرچمهای آبی - ستارهای اتحادیه اروپایی در بسیاری از مراکز دولتی و غیردولتی ترکیه به اهتزاز درآمد. پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپایی به یک پیشفرض ذهنی درمیان سیاستمداران و اقتصاددانان این کشور تبدیل شده بود تا جایی که حتی در نامگذاری برخی اماکن در آنکارا، استانبول و ازمیر نیز این ملاحظه به چشم میخورد. اکنون اما در سال 2023، اردوغان و مقامات ترکیهای از سراب و دور باطلی سخن میگویند که اروپاییان سالهاست آنکارا را با آن مشغول کردهاند! خبری از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپایی نیست. برخی سیاستمداران اروپایی مانند نیکولاسارکوزی، رئیسجمهور اسبق فرانسه تاکید کردهاند عضویت یک کشور مسلمان در اتحادیه اروپایی امکانپذیر نیست و در نهایت، این کشور میتواند در کسوت یک شریک با اولویت برای اروپاییان مورد شناسایی قرار گیرد!
همین قاعده درباره اوکراین نیز به گونهای دیگر صادق است. قطعا پیوستن اوکراین جنگزده به اتحادیه اروپایی چیز جز هزینه برای این مجموعه به همراه نخواهد داشت. بیدلیل نیست که کشورهای اتریش، مجارستان و حتی فرانسه مخالفت خود را با عضویت اوکراین در اروپای واحد اعلام کردهاند. آغاز سیکل مذاکرات طولانیمدت و نافرجام اوکراین و اتحادیه اروپایی، معنایی جز قرار گرفتن این کشور در یک دور باطل ندارد! مقامات اروپایی حتی پس از پایان جنگ اوکراین نیز بهانههای گوناگونی درباره پیوستن کییف به مجموعه متبوعشان میآورند که یکی از آنها، عدم آماده بودن زیرساختهای حقوقی و قضایی لازم است! این بهانهجوییها دارای اطلاق نیست و بیشتر، نوعی تفسیر خودخوانده از سوی سران اروپا در قبال وضعیت کشورهایی محسوب میشود که متقاضی پیوستن به اروپای واحد هستند. فراتر از آن، پس از طی شدن همه این مراحل، رایگیری بر سر عضویت اوکراین در اتحادیه اروپایی باید به تایید همه اعضای این مجموعه برسد. بسیاری از احزاب اروپایی که طی ماههای اخیر انواع بیانیههای احساسی و پر از صلابت ظاهری را در حمایت تسلیحاتی و سیاسی از دولت زلنسکی در کییف منتشر کردهاند، قطعا حاضر نیستند اوکراین را به عنوان عضوی از خانواده اروپایی خود بپذیرند! این همان داستان دردناکی بود که زلنسکی در جریان سفر خود به بروکسل و سخنرانی در پارلمان اروپا حس کرد! رئیسجمهور اوکراین پس از رایزنی و لابیگری با سیاستمدارانی مانند مکرون و اولاف شولتس دریافت تشویقهای مکرر نمایندگان پارلمان اروپا برای او، به معنای عضویت بیدردسر کشورش در اتحادیه اروپایی نیست و اوکراینیها برای بسیاری از بازیگران قاره سبز، نقش بازیگران خارجی و غیراروپایی را ایفا میکنند. در چنین شرایطی آغاز مذاکرات رسمی پارلمان اروپا و اوکراینیها بر سر پیوستن کییف به اتحادیه اروپایی، بیشتر نوعی شوخی با زلنسکی و شهروندان اوکراینی میماند! بهتر است زلنسکی در این مورد بیشتر با اردوغان مشورت کند!