اگر چه بانک مرکزی توانسته با اتخاذ سیاست افزایش نرخ بهره، روند صعودی تبدیل پول به شبهپول را تا حدودی کنترل کند اما کنترل تورم نیازمند اتخاذ تصمیمات جدیتر از سوی سیاستگذار پولی کشور است.
بر اساس جدیدترین آمار بانک مرکزی، رشد نقدینگی در بهمن 1401 به 32 درصد رسیده که در مقایسه با ابتدای دولت سیزدهم در شهریور 1400 کاهش 8.5 واحد درصدی را داشته است. نکتهای که باید به آن توجه داشت، رشد پول به عنوان وسیله تقاضای کالاها و خدمات است که اگرچه در دیماه حدود 70 درصد بوده و در بهمنماه با کاهش 2 درصدی همراه شده است اما همچنان نسبت به روند ابتدای سال، عدد بالایی است که نشان از بالا بودن انتظارت تورمی دارد.
ارقام یادشده از گزارش بانک مرکزی نشان میدهد در بهمنماه 1401 سرعت رشد نقدینگی و همچنین جزء سیال آن یعنی پول، روند نزولی داشته است، البته روند نزولی برای نقدینگی ماههاست ادامه داشته اما نزولی شدن سرعت رشد پول پس از ماهها صعود، اتفاق جدیدی است. رشد نقطه به نقطه حجم پول که در دیماه سال گذشته به 70.5 هم رسیده بود، در بهمنماه به 68.7 درصد کاهش یافت که هرچند هنوز رقم بسیار بالایی است اما نزولی شدن آن نکته مثبتی به شمار میرود. نکتهای که اشاره به آن ضروری است این است که سرعت گردش نقدینگی و روند سهم پول به عنوان یکی از اجزای تشکیلدهنده ترکیب نقدینگی است که مشخصا نشاندهنده انتظارات تورمی است.
نکتهای که از آخرین گزارش بانک مرکزی برداشت میشود این است که اگرچه سیاستگذار پولی توانسته رشد نقدینگی را کاهش دهد اما این کاهش نقدینگی به واسطه کاهش رشد شبهپول بوده و روند رشد پول همچنان نگرانکننده است.
* افزایش نرخ سود بانکی یکی از عوامل کشیدن ترمز رشد پول در نقدینگی
همانطور که در سلسله گزارشاتی که درباره لزوم کنترل روند تبدیل شبهپول به پول نوشته شد، به کرات به لزوم کنترل روند صعودی تبدیل شبهپول به پول اشاره شد و همانطور که بررسی نمودار موجود و آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی نشان میدهد، استفاده از ابزار افزایش نرخ سود سپردهها توانسته تا حدودی مقابل موج سنگین تبدیل شبهپول به پول موفق عمل کند و همانطور که در ۲ ماه پایانی سال گذشته مشخص است، روند صعودی تبدیل پول به شبهپول تا حدودی متوقف شده است. بنابراین سیاستگذار پولی کشور میتواند با استفاده از تجربه استفاده از این سیاست، تصمیمات جدیتری را برای کنترل رشد پول اتخاذ کند تا از تورمی که این نقدینگی سرگردان میتواند بر سر اقتصاد کشور آوار کند، جلوگیری کند.