هادی مؤمنیان: پوشاک کالایی روزمره و پرمصرف محسوب می‌شود و می‌تواند زمینه اشتغال‌زایی و توسعه کسب و کار فعالان این صنعت و رونق اقتصادی را فراهم کند اما باید توجه داشت پوشاک فقط لباس نیست بلکه نشانه و فرهنگ یک جامعه است و هر آنچه می‌پوشیم، بخشی از شیوه زندگی و نوع اندیشه ما را به نمایش می‌گذارد. متأسفانه در ۲ دهه اخیر ورود البسه نامناسب و مغایر هویت و فرهنگ ایرانی- اسلامی در جامعه سبب شده بسیاری از خانواده‌ها در زمینه خرید لباس با مشکلات جدی مواجه شوند. علاوه بر توجه به سلایق و علایق جوانان و همچنین استفاده از رنگ‌های شاد با استفاده از ظرفیت طراحان داخلی باید تلاش شود لباس‌هایی وارد بازار مصرف شود که معرف فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی باشد و خانواده‌ها را در تامین لباس برای فرزندان‌شان با مشکل مواجه نکند. 

وضعیت بدحجابی به مسائل مختلفی بازمی‌گردد اما شاید مهم‌ترین مساله در این میان تولیدکنندگان پوشاک باشند که باید به فرهنگ ایرانی - اسلامی برگشته و الگوگیری از غرب را کنار بگذارند.

طراحی لباس مناسب و در خور شأن دختر و زن ایرانی می‌تواند به عنوان یک کار اقتصادی در جامعه ایران رواج یابد و ضمن حفظ ارزش‌های ملی و اسلامی، حس تنوع‌طلبی و زیبایی‌دوستی دختران ایران را با استفاده از رنگ‌های شاد و نقش‌های سنتی پاسخ دهد که مسؤولیت این امر با نهادی به نام «کارگروه مد و لباس اسلامی - ایرانی و ساماندهی طراحان لباس» است. 

ربابه غزالی، عضو هیات علمی گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا(س) در این‌ باره در مصاحبه‌ای می‌گوید: «اگر روی مد اسلامی کار نکنیم، در خلأ ایجادشده، کسانی که می‌خواهند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فرهنگی فضای جامعه را به‌سوی خود ببرند، جولان خواهند داد».  به اعتقاد این کارشناس، ما قوی کار نکرده‌ایم و این فضای خالی ایجاد شده است. در این زمینه از افرادی که کار خوب ارائه کرده بودند هم حمایت نشد.

وی تصریح می‌کند: «کار فرهنگی درازمدت است و نباید به‌ صورت فصلی دنبال شود. اگر فرهنگ‌مان را درست کردیم، اقتصاد ما هم در این زمینه اصلاح خواهد شد؛ در جامعه ما نیاز و عطش دانستن هست اما درست پاسخ داده نمی‌شود».

متاسفانه آنچه باعث وضعیت اسفبار پوشاک بانوان شده است عدم تشخیص طراحان واقعی از طراحان غرب‌گرا است که می‌توان با غربالگری صحیح و ممیزی درست، طراحان وفادار به سنت ایرانی را مورد شناسایی قرار داد،  هر چند در داخل کشور طی دهه‌های اخیر که طراحی لباس تبدیل به یک رشته تخصصی مهم و پرطرفدار دانشگاهی شده است، همواره سرفصل‌های آموزشی آن معطوف به رویکردی غرب‌گرایانه و به شیوه دانشگاه‌های اروپایی و آمریکایی تعریف شده است. از این رو است که خروجی آن بیشتر به جریان «مد» روز نزدیک است که چندان سنخیتی با فرهنگ ایرانی - اسلامی ندارد.

البته فقط وضعیت سرفصل‌های دانشگاه‌های دولتی و آزاد معطوف به سبک‌ها و گرایش‌های غربی نیست، این رویکرد در دانشگاه‌های علمی - کاربردی و آموزشگاه‌های آزاد هنری نیز با شدت بیشتری در جریان است؛ آموزشگاه‌های آزاد متعددی که ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوزهای آن شروع به فعالیت می‌کنند و بعد بدون نظارت به حال خود رها می‌شوند.

از این رو طراحی لباس در ایران امروز رویکردی کاملا مبتنی بر آنچه در پاریس و نیویورک می‌گذرد، دارد و به ندرت می‌توان طراحانی را یافت که معطوف به الگوهای ایرانی - اسلامی فعالیت کنند. 

در واقع شکافی غیرقابل انکار میان طراحی لباس و فرهنگ ایرانی - اسلامی شکل گرفته است که توسط لباس‌های وارداتی پر می‌شود و در نهایت پوشش مردم را به سمت نابهنجاری‌های فرهنگی سوق می‌دهد.

شکاف موجود در بازار لباس ایران دستاویزی شده تا عده‌ای با رواج فرهنگ مصرف‌گرایی در میان جوانان بویژه دختران آنها را به مسافرانی همیشه ایستاده بر ایستگاه مصرف تبدیل کنند و با قاچاق انواع لباس‌های نامتعارف هویت فرهنگی خود را از دست بدهند. البته برخلاف آنچه رسانه‌های غربی در تبلیغات خود القا می‌کنند‌، میزان گرایش به پاکدامنی و حجاب در میان نوجوانان رو به افزایش است و جوانان، خواهان دوری از بی‌بند و باری و خواستار پوشش مناسب برای زنان و دختران هستند اما در عمل عدم حمایت مسؤولان از تولیدکنندگان پوشاک داخلی و گرانی لباس‌هایی که متناسب با فرهنگ و ارزش‌های ایرانی - اسلامی تولید می‌شود، فرصت سودآوری را برای تولیدکنندگان خارجی با برندهای مشهور فراهم کرده است.

کارگروه ساماندهی مد و لباس به عنوان اصلی‌ترین نهاد متولی مد و لباس کشور، برای ترویج لباس‌های ایرانی - اسلامی و البته هدایت بازار به سوی به صرفه شدن قیمت پوشاک برای شهروندان ایجاد شد اما با گذشت ۱۵ سال از ایجاد این کارگروه و بودجه مشخص و حمایت‌ نهادها، هنوز کارکرد و میزان تاثیرگذاری آن بر بازار پوشاک ایران مشخص نیست. 

متاسفانه این نهاد مهم آنچنان که انتظار می‌رفت نتوانست به اهداف خود دست یابد و همچون بسیاری از نهادهای دولتی در سطح شعار باقی ماند و به جای عملی کردن اهدافش، به برگزاری جشنواره‌های متعدد بسنده کرده است. 

در واقع این کارگروه وظیفه دارد مد و لباس را سامان دهد و بهترین پیشنهادات را، از فرهنگ‌سازی گرفته تا تولیدات پوشاک در قالب مد روز به شکل معقول و محترمانه در شأن ایران با نگاه اسلامی ارائه دهد.

از زمان تاسیس این بنیاد چند ده نمایشگاه و همایش‌ بزرگ و کوچک برگزار شده اما خروجی این کارگروه به صورت شفاف مشخص نشده و معلوم نیست بودجه‌ای که این نهاد می‌گیرد، چگونه مصرف می‌شود. همچنان بعد از ۱۱ سال جشنواره‌هایی که این بنیاد برگزار می‌کند بویژه جشنواره مد و لباس فجر با چالش‌هایی از جمله مشخص نبودن معیار‌های داوری برای طراحان و بازتاب نداشتن طرح‌های برگزیده در نگاه عموم مردم و رها شدن ارتباط با طراحان، رو به رو است. با توجه به شرایط حساس کنونی و تمرکز دشمن بر از بین بردن حجاب و حیا ضروری است بر نحوه اجرایی شدن اهداف این بنیاد نظارت اصولی صورت پذیرد تا سبک پوشش ایرانی - اسلامی با تولید انبوه و در عین جذابیت، بازار را در دست بگیرد.