بانک مرکزی در بخشنامه‌ای دستورالعمل اجرایی تسهیلات ودیعه یا ساخت یا خرید مسکن خانوارهای فاقد مسکن دارای فرزند سوم یا بیشتر، مبتنی بر قانون بودجه سال 1402 کل کشور را برای اجرا به بانک‌های صادرات، پست‌بانک، ملت، تجارت و مسکن ابلاغ کرد؛ رویکردی که می‌تواند خانواده‌های دارای بیش از 2 فرزند را که طی 3 سال اخیر صاحب فرزند جدیدی شده یا می‌شوند، صاحب خانه کند یا شرایط مستاجری را برای آنها با دریافت وام 200 میلیون تومانی قرض‌الحسنه با بازپرداخت طویل‌المدت آسان سازد. این اقدام علاوه بر حمایت از مستاجران چند‌فرزندی یا خانواده‌هایی که لنگ مبالغی برای خرید خانه هستند، تاثیر قابل توجهی بر ترغیب فرزندآوری و رشد جمعیت کشور به جا می‌گذارد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، بر اساس دستورالعمل ابلاغی به شماره 28807/02 دوازدهم اردیبهشت سال‌جاری این بانک، تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانوار) با بازپرداخت حداکثر 20 ساله برای خانواده‌های فاقد مسکن که از ابتدای سال 1399 به بعد صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده یا می‌شوند به میزان 2 میلیارد ریال از محل منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی تعیین شد.

متن کامل دستورالعمل اجرایی تسهیلات ودیعه، ساخت و خرید مسکن فرزند سوم به این شرح است: بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارند و توسط این بانک جهت اجرای احکام مقرر قانون بودجه سال 1402  کل کشور تعیین می‌گردند. 

فاقدین مسکن: افراد سرپرست خانواری که خود و افراد تحت تکفل آنان از تاریخ ۱‏/۱‏/۱۳۸۴ (تاریخ اجرای قانون برنامه چهارم توسعه) فاقد زمین مسکونی یا واحد مسکونی بوده و از تاریخ ۲۲‏/۱۱‏/۱۳۵۷ از هیچ‌یک از امکانات دولتی یا امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تأمین مسکن شامل زمین، واحد مسکونی یا تسهیلات یارانه‌ای خرید یا ساخت واحد مسکونی استفاده نکرده باشند.

تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانوار) با بازپرداخت حداکثر 20 ساله برای خانواده‌های فاقد مسکن که از ابتدای سال 1399 به بعد صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده یا می‌شوند به میزان 2 میلیارد ریال از محل منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه نظام بانکی.

همچنین بانک‌ها مکلفند پس از اعتبارسنجی متقاضیان تسهیلات موضوع بند «الف» تبصره ۱۶ قانون بودجه سال‌جاری و در صورت عدم تکافوی اعتبار آنها، به منظور تأمین رکن ضامن، با توثیق حساب یارانه یا سهام عدالت متقاضیان یا بستگان طبقه اول درجه یک آنها یا سایر دارایی‌های مالی وی یا تنها دریافت یک فقره سفته و یک نفر ضامن نسبت به پرداخت تسهیلات اقدام نمایند.

متقاضی: خانواده‌های فاقد مسکن که از ابتدای سال 1399 به بعد صاحب فرزند سوم یا بیشتر می‌شوند.

تسهیلات حسب مصوبات شورای پول و اعتبار با کارمزد حداکثر 4 درصد به صورت سالانه در نظر گرفته شده است.

مبلغ قابل پرداخت تسهیلات به متقاضیان که از ابتدای سال 1399 به بعد صاحب فرزند سوم می‌شوند، با بازپرداخت حداکثر 20 ساله به میزان 2 میلیارد (2.000.000.000) ریال می‌باشد.

تقاضای دریافت تسهیلات باید از طریق سرپرست خانوار یا نماینده قانونی و قضایی وی به بانک عامل ارائه گردد. متقاضیان با مراجعه به شعب بانک‌های عامل و ارائه درخواست خود و ارائه مدارک و مستندات مربوط نسبت به دریافت تسهیلات مذکور اقدام نمایند.

احراز ولادت فرزند متقاضیان دریافت تسهیلات موضوع قانون، باید توسط بانک عامل با ملاحظه اصل شناسنامه زوج، زوجه و فرزند ولادت یافته و عندالزوم استعلام از سامانه‌های ثبت احوال یا مراکز ثبت احوال کشور صورت گیرد.  

پس از ارائه درخواست متقاضی به بانک عامل جهت بهره‌مندی از تسهیلات موضوع این قانون، بانک‌های عامل می‌توانند با مراجعه به سامانه متمرکز الکترونیکی اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانک مرکزی (سمات) نسبت به بررسی تسهیلات مسکن و تسهیلات جعاله فعال متقاضیان اقدام کنند. درباره عدم بهره‌مندی قبلی متقاضی از امکانات و مساعدت‌های دولت در رابطه با مسکن، بانک‌های عامل به سامانه جامع طرح‌های حمایتی وزارت راه‌وشهرسازی به نشانی Temgt.mrud.ir مراجعه و در صفحه اصلی در قسمت «استعلام مالکیت» با درج شماره کد ملی متقاضیان نسبت استعلام وضعیت ایشان اقدام نمایند.

حداقل مستندات و مدارک ذیل جهت پرداخت تسهیلات یادشده از متقاضیان اخذ شود: 

1‏- تسهیلات ودیعه: لزوم ارائه قرارداد اجاره با درج کد رهگیری در آن 2‏- تسهیلات خرید: لزوم ارائه مبایعه‌نامه با درج کد رهگیری در آن و اعطای تسهیلات همزمان با انتقال سند رسمی ملک به نام تسهیلات‌گیرنده 3‏- تسهیلات ساخت: لزوم ارائه پروانه ساخت معتبر و ارائه اسناد مبین مالکیت در مواردی که تسهیلات‌گیرنده، خود، مالک عرصه است و ارائه قرارداد مشارکت در ساخت در مواردی که تسهیلات‌گیرنده، مالک عرصه نمی‌باشد و در صورت اعتبار سنجی متقاضی و تکمیل مدارک و اخذ مدارک متناسب از وی کل مبلغ تسهیلات در یک مرحله به متقاضی پرداخت خواهد شد. 

تبصره: به منظور جلوگیری از دریافت مجدد تسهیلات موضوع این بند از قانون توسط متقاضیان از سایر بانک‌ها و موسسات اعتباری، ضروری است در مقطع انعقاد قرارداد و قبل از پرداخت تسهیلات علاوه بر استعلام‌های اخذ شده براساس ماده ۵ که در زمان ارائه درخواست و تشکیل پرونده اخذ می‌شود و صرف‌نظر از دارای اعتبار بودن آن، استعلام مجدد از سامانه سمات به منظور کنترل سوابق متقاضی و احراز عدم استفاده از تسهیلات قبلی (بررسی تسهیلات مسکن و تسهیلات جعاله فعال متقاضیان) در چارچوب موضوع این بند قانونی صورت پذیرد.