کد خبر: 262363تاریخ: 1402/2/14 00:00
حجت‌الاسلام رئیسی روز گذشته در صدر هیأتی عالی‌رتبه وارد دمشق شد؛ این سفر، نخستین سفر عالی‌ترین مقام اجرایی ایران به سوریه پس از پیروزی بزرگ مقاومت در جنگ ۱۲ ساله با تروریسم در منطقه است
خاورمیانه جدید
امضای 15 سند همکاری میان ایران و سوریه
گروه سیاسی: پس از سال 89 و با گذشت 12 سال از آغاز جنگی که غرب با ابزار گروه‌های تکفیری در سوریه به راه انداخت، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، نخستین رئیس‌جمهور ایران است که به سوریه سفر کرد. رئیسی صبح روز گذشته با بدرقه دکتر محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور و با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قمی، معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، تعدادی از اعضای کابینه و جمعی از خانواده‌های مدافع حرم، در پاسخ به دعوت رسمی رئیس‌جمهور سوریه برای سفری ۲ روزه عازم این کشور شد و در فرودگاه بینالمللی دمشق مورد استقبال محمد سامر الخلیل، وزیر اقتصاد و تجارت سوریه، نماینده ولی فقیه و سفیر کشورمان در سوریه قرار گرفت. این یازدهمین سفر خارجی رئیسی و نخستین سفر عالی‌ترین مقام اجرایی کشورمان پس از ۱۳ سال به سوریه و در راستای تقویت روابط است. سوریه در بخش عمده‌ای از ۱۳ سال گذشته شاهد جنگ و درگیری‌های شدید داخلی بود که با پیروزی محور مقاومت بر گروهک‌های تروریستی از جمله داعش و حامیان غربی و بینالمللی آن همراه شد. رئیسی پیش از ترک تهران در گفت‌وگویی با خبرنگاران درباره برنامه‌ها و اهداف این سفر، با اشاره به اینکه این سفر به دعوت آقای بشار اسد، رئیس‌جمهور کشور سوریه و در راستای روابط راهبردی ایران و سوریه انجام می‌شود، گفت: امروز بر همگان روشن شده که مواضع جمهوری اسلامی ایران بر عقلانیت، تدبیر و حقانیت و مبتنی بر مقاومت و ایستادگی است. رئیس جمهور با بیان اینکه امروز اثبات شده مقاومت و آنچه جمهوری اسلامی بارها بر آن تأکید کرده یعنی ایستادگی و مقاومت در مقابل دشمنان جواب داده است، افزود: امروز در منطقه برای همه روشن است که جمهوری اسلامی ایران ستون مستحکمی به حساب می‌آید که همه می‌توانند به این ستون مستحکم اعتماد کنند و مواضع و جایگاه جمهوری اسلامی به عنوان یک بازیگر اصلی و موثر در تحولات منطقه محسوب می‌شود. رئیسی با بیان اینکه در این سفر برای تحکیم و ارتقای روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی با سوریه رایزنی خواهیم داشت، تصریح کرد: اراده ۲ کشور بر توسعه روابط است و زمینه‌های بسیاری برای گسترش همکاری‌ها وجود دارد. در گفت‌وگوهای خود همچنین تسریع در اجرای توافقنامه‌های میان ۲ کشور را دنبال می‌کنیم و مطمئن هستم گسترش روابط میان تهران و دمشق به نفع ۲ ملت و منطقه خواهد بود. رئیسی با اشاره به اینکه روابط ما با سوریه امروز روابط معمولی نیست، خاطرنشان کرد: روابط ایران و سوریه کاملا راهبردی است. دشمنان بسیار سعی کردند سوریه را تجزیه و روابط دمشق با کشورهای منطقه را تخطئه کنند. رئیسی گفت: حقیقتا بر هیچ‌کس پوشیده نیست که آنچه گروه‌های مقاومت، حزب‌الله لبنان، نیروهای مستشاری جمهوری اسلامی و شخص حاج‌قاسم سلیمانی در سوریه انجام دادند، نقش بسزایی در ایجاد امنیت امروز، نه فقط در سوریه بلکه در منطقه دارد. پس از ورود رئیس‌جمهور به دمشق جمعی از شهروندان سوری برای استقبال از رئیس‌جمهور کشورمان و هیات همراه در محل فرودگاه بینالمللی این شهر حضور یافتند. استقبال‌‌کنندگان از رئیس‌جمهور کشورمان با در دست داشتن تصاویری از رئیسی، بشار اسد و شهدای مقاومت، از سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به این کشور پس از سال‌ها بحران و جنگ، ابراز خرسندی کردند. رئیسی در ادامه سفر در قصر الشعب سوریه، مورد استقبال رسمی بشار اسد قرار گرفت. در مراسم استقبال رسمی ابتدا سرود ملی ۲ کشور نواخته شد و پس از اینکه روسای جمهور از یگان تشریفات سان دیدند، رئیسی و بشار اسد، مقامات عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
* رئیسی: امروز حقانیت جایگاه ایران و سوریه و مقاومت کاملاً اثبات شده است
رئیس‌جمهور کشورمان در نشست مشترک هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و سوریه که به ریاست وی و رئیس‌جمهور سوریه برگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از پیروزی دولت و ملت سوریه و جبهه مقاومت در برابر تروریسم و عبور از دوران سخت گفت: تغییرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بسیار، نتوانسته بر روابط برادرانه ۲ کشور تاثیر بگذارد. حجت‌الاسلام رئیسی تصریح کرد: روابط ایران و سوریه با خون شهدای عزیز ما بویژه شهید حاج‌قاسم سلیمانی گره خورده و این اسم رمز پایداری و استحکام روابط ۲ کشور است. رئیس‌جمهور در ادامه متذکر شد: امروز حقانیت جایگاه ایران و سوریه، انطباق این مسیر با عقلانیت و مقاومت و ایستادگی کاملا اثبات شده و جواب داده و کسانی که تا دیروز نسبت به موضع و جایگاه سیاسی و نظرات و دیدگا‌ه‌های ایران درباره سوریه تردید داشتند، متقاعد شده‌اند که این موضع، بحق و عادلانه بوده است.
«بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه نیز در این نشست، با قدردانی از مواضع و حمایت‌های جمهوری اسلامی از دولت و ملت سوریه در روزهای سخت و بحرانی این کشور گفت: دولت و ملت سوریه محبت‌‌ها و کمک‌های برادران ایرانی خود را فراموش نخواهند کرد.
رئیس‌جمهور سوریه خواستار نقش‌آفرینی بیشتر جمهوری اسلامی ایران در برقراری صلح و امنیت پایدار در این کشور و حضور موثر در بازسازی مناطق جنگ‌زده شد. بشار اسد تصریح کرد: روابط سوریه و ایران، روابط غنی و مملو از تجارب است؛ به این دلیل که حتی در دوره‌های سخت و دشوار هم با وجود توفان‌های شدید سیاسی و امنیتی در منطقه خاورمیانه، روابط باثبات و پایداری بوده است.
* گسترش روابط می‌تواند دست بیگانگان را از منطقه قطع کند
رئیس‌جمهور ایران در نشست مطبوعاتی مشترک با رئیس‌جمهور سوریه با تبریک به ثمر رسیدن مقاومت و ایستادگی ملت و دولت سوریه مقابل دشمنان گفت: حقیقتا باید از ایستادگی مردم سوریه مقابل تهدیدها و اقدامات گروه‌های تکفیری و تجزیه‌طلبان که با حمایت آمریکا و کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه برای تجزیه این کشور و ایجاد وحشت تلاش می‌کردند، تمجید کرد. رئیسی با بیان اینکه کشورهایی که نتوانستند در میدان نظامی به اهداف پلید خودشان برسند، تلاش می‌کنند در میدان‌های دیگر از جمله فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها اهداف‌شان را دنبال کنند، اظهار داشت: البته این دسته از کشورها به طور قطع ناکام خواهند ماند. رئیس‌جمهور با اشاره به اعتراف رسمی آمریکایی‌ها به شکست مفتضحانه سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: وضعیت امروز ایران و سوریه گواه حقانیت و درستی مقاومت و ایستادگی جمهوری اسلامی ایران و سوریه در مقابل فشارهاست. وی همچنین با بیان اینکه به مردم عزیز فلسطین که در کنار مرز آنها قرار داریم درود می‌فرستیم و یاد شهدای بزرگ فلسطینی و سوری و شهید بزرگوار مقاومت حاج‌قاسم سلیمانی را گرامی می‌داریم، خاطرنشان کرد: به فلسطینی‌های عزیز عرض می‌کنیم دیروز انتفاضه اول و دوم و سوم و امروز مقاومت فلسطین در جایگاه بسیار برتر از روزهای گذشته قرار دارد. رئیس‌جمهور اضافه کرد: امروز معادلات جهان و نظم جهانی به نفع جریان مقاومت و به ضرر جریان استکباری و رژیم صهیونیستی رقم می‌خورد. شرایط امروز در قوت و قدرت فلسطینی‌ها و ضعف رژیم صهیونیستی و حامیانش با هیچ‌کدام از سال‌های گذشته قابل قیاس نیست. وی در ادامه با اشاره به تبعیض سازمان‌های جهانی و برخی کشورها در امدادرسانی به زلزله‌زدگان سوریه اظهار داشت: برای وجدان‌های بیدار به هیچ عنوان قابل تحمل نیست که شاهد باشند مردم زلزله‌زده در سوریه، اجازه نداشته باشند ضروریات زندگی را از سازمان‌های جهانی و از کشورهای دیگر دریافت کنند. این با کدام منطق قابل توجیه است که کشورهای غربی که ادعای حقوق انسان و بشر دارند، مردم عزیز زلزله‌زده را از اولیات و زندگی اولیه باز دارند. رئیسی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره در سیاست خارجی خود اعلام کرده از مقاومت و ایستادگی حمایت می‌کند، تصریح کرد: ما کنار دولت و مردم عزیز سوریه بوده و خواهیم بود؛ هم در دورانی که با گروه‌های تکفیری مواجه شدند و هم امروز که شر گروه‌های تکفیری را از سر خودشان کوتاه و شروع به بازسازی سوریه کردند. رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش به مذاکرات مقامات ۲ کشور و اسناد همکاری امضا شده اشاره کرد و گفت: امروز گفت‌وگوهایی داشتم و اسنادی در حوزه مناسبات تجاری و اقتصادی و سیاسی و دیگر زمینه‌ها امضا شد. زمینه‌های زیادی برای توسعه روابط و مناسبات بین ۲ کشور وجود دارد و مصمم هستیم روابط و مناسبات را میان ۲ کشور و با کشورهای منطقه توسعه دهیم. وی با تاکید بر اینکه بنای ما توسعه مناسبات با کشورهای منطقه بدون حضور بیگانگان است، اظهار داشت: حضور بیگانگان در منطقه را امنیت‌ساز نمی‌دانیم. معتقدیم حضور آمریکایی‌ها در سوریه نه فقط امنیت ایجاد نمی‌کند، بلکه در امنیت سوریه و منطقه اخلال نیز ایجاد می‌کند. آمریکایی‌ها هر چه سریع‌تر از سوریه خارج شوند، امنیت سوریه بیشتر تضمین می‌شود.
* امضای ۱۵ سند همکاری میان ایران و سوریه با حضور رئیسی و اسد
حجت‌الاسلام رئیسی و اسد، بعدازظهر روز گذشته (چهارشنبه) در مراسمی در قصر الشعب سوریه برنامه جامع همکاری‌های راهبردی و بلندمدت ایران و سوریه در حوزه‌های مختلف را امضا کردند. همچنین مقامات ارشد ایران و سوریه در حضور دکتر رئیسی و بشار اسد، ۱۴ سند همکاری بین ۲ کشور در حوزه‌های همکاری‌های تجاری، نفت و انرژی، فنی - مهندسی، مسکن، حمل‌و‌نقل ریلی و هوایی، مناطق آزاد و بخش خصوصی، ارتباطات و فناوری و زلزله و امدادرسانی و تسهیل امور زیارتی به امضا رساندند. این اسناد توسط وزرای خارجه، راه و شهرسازی، اقتصاد، نفت و ارتباطات و فناوری اطلاعات با همتایان سوری آنها امضا شد.
* تاسیس بانک و بیمه مشترک ایران و سوریه
مهرداد بذرپاش، رئیس کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی ایران و سوریه درباره امضای ۱۵ سند همکاری میان تهران و دمشق که در نوع خود تاریخی و بی‌سابقه است، گفت: این اسناد شرایط تجارت و فعالیت اقتصادی را میان تجار و فعالان اقتصادی تسهیل می‌کند تا بتوانند بهتر، باکیفیت‌تر و با حجم گسترده‌تر به فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بپردازند. وزیر راه‌وشهرسازی درباره عملیات اعزام زائران به سوریه نیز گفت: بر اساس توافق انجام شده بین تهران و دمشق، قرار است سالی ۵۰ هزار زائر برای زیارت حرم‌حضرت زینب(س) و حضرت رقیه(س) به شکل میانگین هفته‌ای هزار زائر در 3 تا 5 پرواز به سوریه سفر کنند که عملیات اعزام زائران به سوریه طی ۲ ماه آینده انجام خواهد شد.
بذرپاش درباره تاسیس بانک و بیمه مشترک میان ایران و سوریه نیز گفت: در نشست با حضور وزیر اقتصاد ایران قرار است بانک و بیمه مشترک برای فعالیت‌های اقتصادی 2 کشور راه‌اندازی شود. با تاسیس بانک و بیمه مشترک بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی انجام خواهد شد اما تا زمان تاسیس بانک قرار است یک بانک عامل از طرف ایران و سوریه عملیات تبادل مالی آسان را به منظور تسهیل اقدامات مالی برای تجار فراهم کند.
* جمشیدی: توافقات بسیار مهمی انجام شد
محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به مذاکرات دوجانبه حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی و بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه، در توئیتی نوشت: «مذاکرات حجت‌الاسلام رئیسی و آقای بشار اسد بسیار جدی و سازنده بود و بیش از 4 ساعت طول کشید. 2 رئیس‌جمهور ضمن ارزیابی و هماهنگی درباره محیط راهبردی منطقه بویژه در فلسطین، به توافقات بسیار مهمی در راستای عمق دادن به همکاری‌های اقتصادی بلندمدت و سودبخش برای دو ملت دست یافتند».
* در کنار مظلومان منطقه می‌مانیم
رئیس‌جمهور در ادامه جریان سفرش به سوریه، در سخنانی در حرم مطهر حضرت زینب(س) گفت: آن روز که سوریه و عراق مورد تهاجم و حمله تکفیری‌ها قرار گرفت، برخی این جریان را خوب نشناختند و موضع‌گیری درستی نکردند و شرایط را درست تحلیل نکردند اما مقتدای بصیرت‌آفرین ما امام خامنه‌ای فرمودند جنس این حرکت صهیونیستی و آمریکایی است.
رئیسی اضافه کرد: ۱۲ سال امپراتوری رسانه‌ای فتنه کردند و کشتار کردند و خانه‌ها را ویران کردند اما امروز سوریه مقاوم و سرافراز ایستاده و ننگ ابدی برای دشمنان اسلام و عزت برای مجاهدان راه خدا ماند.
وی افزود: از طرف دولت و ملت ایران صمیمانه از دولت و ملت سوریه به دلیل ایستادگی و مقاومت و امتیاز بزرگ پیروزی در این عرصه قدردانی و تشکر می‌کنم. در حقیقت رئیس‌جمهور، دولت و ملت سوریه با بصیرت مقابل این فتنه ایستادگی کردند.
رئیسی ادامه داد: مقاومت مردم سوریه و فلسطین مقابل رژیم صهیونیستی شرایط را به نفع جبهه مقاومت و علیه رژیم صهیونیستی در منطقه رقم زده است و باعث شد امروز رژیم صهیونیستی از همه زمان‌ها آسیب‌پذیرتر باشد.
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: امروز ابتکار عمل به دست مجاهدان راه خدا و میدانداران فلسطینی و کسانی است که برای آزادی قدس تلاش می‌کنند. امروز ابتکار عمل و خلاقیت در دست شما مردم مقاوم است.
وی سیاست جمهوری اسلامی ایران را حمایت از مظلومان دانست و گفت: این سیاست تاکنون اینچنین بوده است و اینچنین هم خواهد بود. ما کنار مردم مظلوم فلسطین بوده و خواهیم بود و در کنار مقاومت در لبنان و سوریه و در همه جای عالم خواهیم بود. بنای ما در نظام جمهوری اسلامی حمایت از مقاومت است و بر این سیاست تاکید داریم.
رئیس‌جمهور یادآور شد: به شما مردان و زنان مقاوم عرض می‌کنم سوریه ۱۲ سال ایستادگی کرد و پیروز شد و امروز ما جشن پیروزی را کنار حرم مطهر حضرت زینب کبری(س) برگزار می‌کنیم. بدانید سوریه به دست توانمند شما ساخته خواهد شد و همه خرابی‌ها به بناهای ماندگار تبدیل می‌شود.
رئیسی تاکید کرد: یقین بدانید همچنان که جمهوری اسلامی ایران در دوران سخت کنار شما بود در دوران بازسازی هم در کنار شما خواهد بود. این ارتباط یک ارتباط سیاسی و دیپلماسی و معمولی ۲ کشور نیست، بلکه یک ارتباط قلبی بین ۲ ملت است. ارتباط راهبردی بین ۲ دولت عمیق است و هرگز این ارتباط و اخوت و برادری گسستنی نیست و نخواهد بود.
* خاورمیانه جدید!
سفر رئیس جمهور ایران به دمشق در برهه کنونی حاوی چند پیام مهم در محیط سیاسی بین‌الملل است. نخستین سفر یک رئیس‌جمهور از ایران به دمشق پس از پایان جنگ ویرانگر 12 ساله سوریه در شرایطی رخ داده است که ترتیبات امنیتی و سیاسی در خاورمیانه امروز با دهه قبل - همزمان با آغاز بحران سوریه - تفاوت فاحشی پیدا کرده است. آنچه در میدان خاورمیانه به وضوح نمایان است، دست برنده مقاومت و استیلای گفتمان آن در غرب آسیاست. جبهه گسترده غربی- عربی - عبری که با هدایت مستقیم آمریکا در پی اسقاط نظام سوریه بود، امروز شاهد خروج دمشق از انزوا و صف کشیدن سران عربی برای حضور در کاخ ریاست جمهوری سوریه است.
اما مهم‌ترین تغییر در ژئوپلیتیک غرب آسیا، آمریکازدایی از منطقه است. واشنگتن بیش از هر زمانی در منطقه غرب آسیا بیشتر به یک نظاره‌گر رویدادها تبدیل شده است. توافق ایران و عربستان سعودی با ابتکار عمل رقیب راهبردی آمریکا یعنی چین و از طرف دیگر بازگشت سوریه به اتحادیه عرب طی روزهای آتی، برای کارشناسان روابط بین‌الملل بیش از هر نکته‌ای، طلیعه تضعیف ایالات متحده و منافعش در منطقه غرب آسیاست.