تفاهمنامه اقدامات عملیاتی پروژه ریلی شلمچه - بصره با حضور مدیران عامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق به امضا رسید.  مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی فروردین امسال در حاشیه دیدار و گفت‌وگو با «رزاق محیبس السعداوی» وزیر حمل‌و نقل عراق در جمع‌بندی توافق‌های حاصله خبر داده بود عملیات اجرایی مسیر ریلی راه‌آهن شلمچه - بصره و پل متحرک توسط ۲ کشور پس از ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود.

در همین راستا راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران دیروز خبر داد در جریان سفر و بازدید مدیرعامل و تیم فنی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، تفاهمنامه اقدامات عملیاتی پروژه ریلی شلمچه - بصره در جلسه‌ای که با حضور مدیران عامل و مسؤولان ارشد راه‌آهن‌های ایران و عراق و همچنین مقام‌های سیاسی در کنسولگری ایران در بصره تشکیل شد، به امضای طرفین رسید.

در جریان این سفر که در راستای تفاهم ماه گذشته بین وزرای راه و شهرسازی و حمل‌ونقل ۲ کشور انجام شد، پس از برگزاری جلسه مشترک با تیم‌های فنی و سیاسی طرفین در مرز شلمچه، مدیران عامل به همراه تیم‌های فنی راه‌آهن بازدید از مسیر را آغاز کردند.

در ادامه پس از مذاکراتی که در کنسولگری ایران در بصره برگزار شد و حدود ۶ ساعت به طول انجامید، طرفین درباره مسیر دقیق عبور خط ریلی از شلمچه تا رودخانه اروند و از رودخانه تا ایستگاه قطار مربوطه، زمان‌بندی گام به گام اقدام‌های اجرایی ساخت مسیر ریلی شلمچه - بصره از جمله زمان‌بندی انجام عملیات مین‌روبی، زمان‌بندی انجام زیرسازی و روسازی خط ریلی از شلمچه تا اروندرود (شط‌العرب)، تحویل زمین برای مطالعات پایه‌ها و سپس اجرای پل و... تفاهم کردند. نقشه احداث مسیر نیز به عنوان پیوست این تفاهمنامه به امضای معاونین فنی طرفین رسید.

* پروژه‌های حائز اهمیت تجارت بین 2 کشور ایران و عراق

این راه‌آهن از چند بعد دارای اهمیت است؛ یکی بحث سفرهای زیارتی و عبور مسافر و بحث دیگر صادرات به عراق است. با وجود این، باید توجه داشت که صرفا ایران به این پروژه نیاز ندارد، بلکه عراق هم برای اینکه بتواند ناترازی تجاری‌اش را با ایران برطرف کند و افزایش صادرات داشته باشد و گردشگر زیارتی و سیاحتی به ایران بفرستد، نیاز دارد که این پروژه تکمیل شود.

در دیداری که چند هفته قبل وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر حمل‌و‌نقل عراق داشتند، پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد جمهوری عراق اعتبارات این پروژه را در بودجه ۲۰۲۳ خود در نظر بگیرد و در عین حال حداکثر تا پایان ماه مبارک رمضان، نسبت به تحویل زمین مورد نظر جهت شروع عملیات اجرایی مین‌روبی به طرف ایرانی اقدام کند.

از این رو «یونس خالد» مدیرعامل راه‌آهن جمهوری عراق با استقبال از هرگونه اتصال ریلی بین ۲ کشور ایران و عراق اظهار کرد: دولت عراق آمادگی دارد بابت احداث این پروژه ۲۱۵ میلیارد دینار عراقی هزینه کند.

همچنین به گفته وی، نخست‌وزیر عراق بر انجام این پروژه در سال ۲۰۲۳ و تسریع این پروژه تاکید دارد.

* آخرین جزئیات پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره

مدیرعامل راه‌آهن گفت: در صورت اجرای همه تعهدات طرف عراقی، در 1.5 تا ۲ سال آینده پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره به بهره‌برداری می‌رسد.

سیدمیعاد صالحی درباره آخرین وضعیت خط‌آهن شلمچه - بصره اظهار داشت: هیات عراقی با حضور در ایران، بازدید از پروژه ریلی شلمچه - بصره را در دستور کار قرار داد. این هیات فنی‌، سیاسی و نظامی ایرانی و عراقی و مسؤولان راه‌آهن ۲ کشور با توجه به نقشه‌های مصوب و ارائه‌شده، از مرز شلمچه، سکوی مسافری جدید احداث‌شده در مرز شلمچه، مسیر مطالعه‌شده از مرز تا اروند رود، زمین‌های ۲ طرف رود و بخش میانی آن در محل احداث پل، همچنین محل احداث ایستگاه جدید راه‌آهن بصره بازدید کردند.

مدیرعامل راه‌آهن گفت: این بازدید ۴ ساعت به طول انجامید و پس از آن هم جلسه ۶ ساعته با هیات عراقی برگزار و طی آن نقشه‌های تفصیلی از سوی طرف عراقی ارائه شده است.

این مقام مسؤول در تشریح زمان اتمام پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره گفت: در صورت اجرای همه تعهدات طرف عراقی، در یک و نیم تا ۲ سال آینده پروژه راه‌آهن شلمچه - بصره به بهره‌برداری می‌رسد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه پل واقع‌شده در مسیر نیازمند یک دهانه بازشو برای فراهم شدن امکان تردد کشتی است لذا ساخت آن دانش ویژه‌ای می‌طلبد و توسط مهندسان ایرانی ساخته خواهد شد.

صالحی درباره مذاکره با طرف عراقی نیز گفت: در مذاکره با طرف عراقی که تا پاسی از شب ادامه داشت نقشه‌های فنی طرف عراقی به ایران نشان داده شد و صورتجلسه آن به امضا رسید و همه جزئیات آن مشخص شد. این خط ریلی بعد از عبور از بصره‌، اروندرود به سندباد و ایستگاه جدید در بصره خواهد رسید که به عنوان نقشه نهایی امضا می‌شود.

صالحی در ادامه گفت: بر اساس سند امضاشده ۲طرف ایرانی و عراقی، بحث تحویل گرفتن پایه‌های پل ذکر شده که در قسمت جنوب غربی این رود ظرف ۲ ماه تحویل داده خواهد شد.

مدیرعامل راه‌آهن در بیان جزئیات مین‌روبی مسیر هم گفت: مقرر شده است طرف عراقی ۱۶ کیلومتر زمین برای مین‌روبی را در یک هفته آینده تحویل دهد.