نوید مؤمن: طی هفتههای اخیر شاهد تشدید تنشهای منطقهای در شرق آسیا هستیم. در این معادله، نام تایوان به کرات شنیده میشود. طبق آیندهپژوهی انجام شده از سوی بسیاری از مراکز تحقیقاتی دنیا، تایپه در آینده میتواند به کانون منازعهای جدید در شرق آسیا و نظام بینالملل تبدیل شود. در این میان، نقش غربگرایان تایوانی پررنگ و غیرقابل انکار است؛ کسانی که متوجه هزینهها و تبعات بازی خود در زمین آمریکا و انگلیس نیستند.
سال 2014 میلادی، مداخلهگرایی غرب در امور داخلی اوکراین به اوج رسید. سناتورهای آمریکایی مانند جان مککین یا مقامات ارشد اروپایی مانند موگرینی و آنگلا مرکل، نهتنها از جریانهای ضدروسی در کییف حمایت میکردند، بلکه حضورا یا نیابتا در تظاهراتهای ضددولتی داخلی در اوکراین حضور داشته و خواستار سرنگونی رئیسجمهور وقت (ویکتور یانوکویچ) شدند. این حمایتهای قاطع، سیگنالهای فریبندهای را به جریان غربگرای اوکراین مخابره کرد: اینکه آمریکا و اتحادیه اروپایی حتی در سختترین شرایط و بحرانها، در کنار آنها خواهند بود. فراتر از آن، حضور مقامات ارشد آمریکایی و اروپایی در خیابانهای کییف، آن هم در اوج اعتراضات، این پیام را به غربگرایان اوکراینی القا میکرد که پیوستن آنها به ناتو و اتحادیه اروپایی امری دستیافتنی و آسان تلقی و حداقلیترین دستاورد آنها در تقابل با روسیه محسوب میشود.
امروز پس از یک دهه «اوکراین آشفته» به یک مصداق و واقعیت در جهان تبدیل شده است. این کشور نهتنها به عضویت اتحادیه اروپایی و ناتو درنیامده، بلکه نسبت به عدم تامین برخی وعدههای اساسی غرب در صحنه نبرد با روسیه نیز شدیدا از آتلانتیکیها ناراضی است! ولودیمیر زلنسکی تصور میکرد به محض آغاز جنگ اوکراین، اعضای ناتو بر فراز کییف منطقه پرواز ممنوع ایجاد خواهند کرد یا با حضور مستقیم نظامی خود در نقاط شرقی (بویژه دونتسک و لوهانسک) تمام داشتههای خود را صرف حمایت از اوکراین خواهند کرد. اکنون اما اوکراین تبدیل به یک زمین سوخته شده و غرب، مسبب ایجاد این وضعیت جبرانناپذیر است.
امروز دقیقا چنین خطایی از سوی غربگرایان تایوانی در حال وقوع است! سفر «لیز تراس» نخستوزیر سابق انگلیس یا سفر جنجالی سال گذشته «نانسی پلوسی» رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و ذوقزدگی غربگرایان تایوانی از این ملاقاتها، نقطه آشکارساز آسیبپذیری و تباهی آنها در نظام بینالملل محسوب میشود. در این ملاقاتها، حس کاذبی که به امثال زلنسکی، کولبا، پروشنکو و غربگرایان اوکراینی در سالهای قبل از وقوع جنگ اخیر منتقل شده بود، این بار به تایوانیها انتقال مییابد!
اکنون غربگرایان تایوانی تصور میکنند کشورها و نهادهای رسمی و غیررسمی در غرب تمام قد پشت سر آنها ایستاده و تبلور مدرنیته ادعایی خود را در بطن مناسبات جغرافیایی - فرهنگی - اقتصادی آنها جاری میسازند! این نگاه مسموم منجر به مسخشدگی غربگرایان تایوان توسط غرب شده و در آینده، قطعا به پاشنه آشیل ماهوی و امنیتی آنها در شرق آسیا تبدیل خواهد شد. بدونشک در صورت وقوع جنگی تمامعیار در تایوان، این بار تایپه چهره متفاوتی را از سیاستمداران غربی خواهد دید؛ کسانی که با صدور بیانیههای گوناگون حمله احتمالی چین را محکوم کرده و از سوی دیگر، ورود به جنگ تایوان را خط قرمز خود تلقی میکنند! بازیگرانی که حتی در ارسال تسلیحات جنگی به تایوان نیز تلاش میکنند جانب احتیاط را رعایت کنند تا از سوی افکار عمومی خود متهم به سرمایهگذاری تسلیحاتی فزاینده در میدان جنگ نشوند!
امروز سیگنالهای قابل تاملی از شرق آسیا به گوش میرسد! ارتش چین وعده داده است قاطعانه هر جنبش جداییطلب در تایوان را درهم خواهد شکست و مداخله فزاینده آمریکا در این جزیره را باعث ایجاد شکاف در روابط پکن - واشنگتن دانسته است. مقامات چینی سفرهای مکرر مقامات آمریکایی و اروپایی به تایپه را ناقض اصل ابهام راهبردی (به عنوان سیاست اعلامی غرب در قبال تایوان) قلمداد کرده و فراتر از آن، چنین تحرکاتی را مغایر پایبندی به اصل چین واحد میدانند. در چنین شرایطی منازعه تایوان ابعاد سختتری پیدا خواهد کرد؛ منازعهای که میتواند به تنشی غیر قابل کنترل از سوی غربگرایان سادهلوح تایوانی و حامیان آنها در لندن و واشنگتن تبدیل شود.