گروه بینالملل: همزمان با برگزاری نشست گروه 7 در ژاپن که با حضور ولودیمیر زلنسکی برگزار شد، نیروهای روس و واگنر توانستند شهر راهبردی باخموت را تصرف کنند. این اقدام یک پیام جدی به غرب خواهد بود که هر مقدار کمک به کییف، باعث نمیشود مسکو دست از اهداف خود در اوکراین بردارد. خبرگزاری انگلیسی رویترز در گزارشی تسلط روسیه بر باخموت را نقطه عطفی در جنگ اوکراین توصیف کرد و نوشت: در صورتی که سقوط باخموت مورد تایید قرار گیرد، 2 شهر بزرگتر در منطقه دونتسک یعنی «کراماتورسک» و «اسلوویانسک» را براحتی در برد توپخانه روسیه قرار میدهد. این گزارش همچنین تاکید کرد تسلط مسکو بر باخموت یک پیروزی روحیهبخش برای «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه محسوب میشود.
به دنبال اعلام یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه نظامی واگنر مبنی بر اینکه شهر باخموت به تصرف نیروهای طرفدار روسیه درآمده است، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه به نیروهای واگنر و نیروهای روس برای «آزادسازی» این شهر تبریک گفت. به گفته هانا مالیار، معاون وزیر دفاع اوکراین، نیروهای اوکراینی تا حدی باخموت را در امتداد جناحها محاصره کردهاند و هنوز بخشی از این شهر را کنترل میکنند. روسیه روز شنبه مدعی شد این شهر ویرانشده را به طور کامل تصرف کرده است؛ ادعایی که میتواند پایانی بر طولانیترین و خونینترین نبرد ۱۵ ماهه جنگ روسیه – اوکراین باشد. ولادیمیر پوتین هم به دنبال آن به نیروهای روس و واگنر تبریک گفت. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین در واکنش به اعلام تصرف شهر باخموت توسط روسیه، مدعی شد این شهر تا این لحظه هنوز در کنترل نیروهای مسکو قرار ندارد. او گفت: میتوانم بگویم تا امروز کشوری که دهها برابر از ما بزرگتر است، هنوز نمیتواند خاک ما را اشغال کند و نمیتواند در این جنگ پیروز شود. حالا مردم ما دارند در ماموریت بسیار مهمی پیروز میشوند. آنها در باخموت هستند. دقیقا نمیگویم کجا اما باخموت هنوز به دست نیروهای روسیه نیفتاده است. یک مقام روس مستقر در منطقه زاپروژیا در جنوب اوکراین هم گفت که کییف شهر بندری بردیانسک تحت کنترل روسیه را که واقع در غرب باخموت است، با موشکهای کروز موسوم به سایه توفان که از سوی انگلیس تامین شده، هدف قرار داده است. جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده هم گفته است روسها بیش از ۱۰۰ هزار تلفات در باخموت متحمل شدهاند. بایدن در نشست گروه 7 در هیروشیما گفت: آمریکا کمکهای امنیتی، بشردوستانه و اقتصادی به اوکراین را ادامه میدهد و تا زمانی که لازم باشد، در کنار این کشور میایستد. آمریکا به همراه متحدانش به دنبال آموزش خلبانهای اوکراینی است تا آنها بتوانند از نسل چهارم جنگندههای اف۱۶ استفاده کنند.
* رسواییای که ممکن است «اف۱۶»های آمریکا در اوکراین به بار بیاورند
البته بعید است جنگندههای اف۱۶ که توسط اهداکنندگان غربی برای اوکراین تامین میشوند در ضدحمله پیشبینیشده کییف مورد استفاده قرار گیرند. این جنگندهها به کییف در حفظ باخموت کمک نمیکنند. بایدن در ادامه گفت: «من از زلنسکی تضمین گرفتهام که اوکراین از این جنگندهها برای پیشروی در قلمروی جغرافیایی روسیه استفاده نمیکند. پوتین نمیتواند اراده ما را در حمایت از اوکراین متزلزل کند. توانایی اوکراین برای دفاع از خود برای پایان دادن به این جنگ برای همیشه و از طریق دیپلماسی ضروری است». البته مجله «میلیتاری واچ» گزارش کرد یک دلیل احتمالی و کلیدی اختلافنظر بین اروپاییها و آمریکا این است که ایالات متحده هنوز سهم بسیار زیادی در برنامه
اف16 دارد، آن هم نه فقط به این خاطر که این جنگندهها برای چند دهه ستون نیروی هوایی ایالات متحده را تشکیل خواهند داد، بلکه به این دلیل که همچنان انواع مدرنیزهشده این نوع جنگندهها را برای صادرات چند میلیون دلاری خود پیشنهاد میدهد. این مجله در ادامه نوشت: اگر این جنگندهها در اوکراین مستقر شوند، آمریکا خطری را متحمل خواهد شد. هم به این خاطر که احتمال این وجود دارد فناوری این جنگندهها یا خود این «اف۱۶»ها و سایر تجهیزات خریداریشده غربی به دست روسها بیفتد و هم جنگندهها چه در صحنه نبرد و چه در فرودگاهها یا در عملیات هوایی آسیب جدی ببینند که این ضربهای جدی به اعتبار و عملکرد آنها خواهد بود. روز جمعه شبکه خبری انبیسی گزارش کرد آمریکا و متحدانش قصد تامین جنگندههای اف۱۶ برای اوکراین دارند و متحدان واشنگتن شاید به کییف در خرید این جنگندهها کمک کنند. مجله میلیتاری واچ همچنین نوشت: جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا به سران گروه 7 در نشست هیروشیما گفته بود واشنگتن از تلاشهای بینالمللی برای آموزش خلبانهای اوکراینی که میخواهند از این جنگندههای مدرن استفاده کنند، حمایت میکند. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین نیز گفته در نشست مذکور این مساله را مطرح کرده است. روز شنبه همچنین الکساندر گروشکو، معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به تامین احتمالی این جنگندهها برای اوکراین گفت: کشورهای غربی به روند افزایش تنش در جنگ اوکراین پایبند هستند و روسیه نیز برنامههای خود را پیگیری میکند.
* دولت و رهبران منفور جهان
روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی به شرح کارکرد اجلاس گروه 7 در ژاپن برای رهبرانی پرداخته که در داخل کشورهایشان با مشکلات متعددی دستوپنجه نرم میکنند و محبوبیت پایینی دارند: برای جو بایدن و همتایانش در کشورهای صنعتی پیشتاز جهان، این دوران با نارضایتی عمومی عجین شده است. رایدهندگان این کشورها هریک به دلیلی نسبت به رئیسجمهور یا نخستوزیر انتخابی خود دچار نوعی نارضایتی بیپایان هستند. علت نارضایتیها متفاوت است اما مشکلات مشترک آنها نمایانگر سستی جوامع آزاد در دوران اختلافهای عمیق سیاسی و فرهنگی است.
این امر باعث شده یک تحلیلگر، اجلاس امسال سران گروه 7 در هیروشیمای ژاپن را «باشگاه قلبهای تنها» ببیند؛ جایی که این رهبران منفور گرد هم میآیند تا با دلسوزی برای هم بر سر مشکلات داخلی و ایدههای اقتصادی، راهی بیابند تا دوباره خود را در دل رایدهندگان جا دهند. چند روز فاصله گرفتن از خانه و مشغول شدن با همتایان در صحنه جهانی برای این رهبران بیجان، فرصت خوبی است تا بادی به غبغب بیندازند و نقش دولتمردانی را بازی کنند که در حال شکل دادن به مسیر تاریخ هستند! اما ناگزیر، مشکلات به نحوی دامنگیرشان شده و حوزه نفوذ و انتخابهایشان را محدود میکند. بایدن صبح نخستین روز اجلاس سران گروه 7 را نه با سخنرانی درباره مسائل مترقی، بلکه با یک تماس ۳۰ دقیقهای با واشنگتن آغاز کرد تا ببیند مذاکرات حامیان دموکراتش با جمهوریخواهان بر سر هزینههای دولت به کجا رسیده است. بایدن در انتهای روز هم مجبور شد ۹۰ دقیقه زودتر از ضیافت شام اعیانی سران خارج شود تا دوباره برای همین مساله با واشنگتن تماس بگیرد.
نتیجه تحقیق موسسه مورنینگ کانسالت که در روزهای گذشته انجام شده، نشان میدهد تنها 4 نفر از ۲۲ رهبر حاضر در این اجلاس در کشور خود محبوبیتی بیش از ۵۰ درصد دارند: نارندرا مودی (هند)، آلین برست (سوییس)، آندرس مانوئل لوپز اوبرادور (مکزیک) و آنتونی آلبانیز (استرالیا). گفتنی است هیچیک از این 4 چهره در میان اعضای اصلی گروه 7 نیستند. نارندرا مودی با محبوبیت ۷۸ درصدی دوستداشتنیترین چهره حاضر در هیروشیماست اما باید توجه داشت این آمار مربوط به کشوری است که در آن از دستهبندیهای مذهبی در راستای کسب امتیاز سیاسی استفاده میشود و مهمترین رقیب نخستوزیرش هم به اتهام تهمت و افترا از پارلمان اخراج شده است.
با این حال، تمام رهبران کشورهایی که رسما در گروه 7 حضور دارند، محبوبیتی کمتر از ۵۰ درصد دارند (آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، آمریکا و کانادا اعضای این گروه هستند). بر اساس نتایج این نظرسنجی، میزان محبوبیت رهبران این 7 کشور بدین ترتیب است: جورجیا ملونی (ایتالیا - 4۹ درصد)، جو بایدن (آمریکا - ۴۲ درصد)، جاستین ترودو (کانادا -۳۹ درصد)، اولاف شولتس (آلمان -۳۴ درصد)، ریشی سوناک (انگلیس-۳۳ درصد)، فومیو کیشیدا (ژاپن - ۳۱ درصد) و امانوئل مکرون (فرانسه - ۲۵ درصد).
به نظر میرسد نارضایتی از رهبران فعلی آزمونی باشد که توان دموکراسی را تحت فشار، محک میزند. «خانه آزادی» که میزان حاکمیت مردم در کشورها را بررسی میکند، دریافته میزان «آزادی» در جهان در ۱۷ سال گذشته روند نزولی داشته و کشورهایی مانند لهستان و مجارستان در معیار «صلح» ضعف نشان دادهاند. گرچه دونالد ترامپ گفته برای بازگشتش به قدرت باید قانون اساسی آمریکا از بین برود اما جو بایدن اغلب حفاظت از دموکراسی را وظیفه خود معرفی میکند.
هر یک از این رهبران مشکلات مختص خود را دارند. مکرون که سال گذشته با 58.5 درصد آرا در مقام ریاستجمهوری فرانسه ابقا شد، با افزایش سن بازنشستگی از ۶۲ به ۶۴ سال مغضوب مردم کشورش شده و تظاهرات گستردهای را شاهد بود. نظرسنجی تازهای در ماه میلادی جاری نشان داد اگر مکرون دوباره مانند سال گذشته در رقابت با مارین لوپن، نامزد راست افراطی قرار گیرد، شکست خواهد خورد.
به طریق مشابه، نظرسنجیها نشان میدهد اگر امروز دوباره رایگیری شود، حزب حاکم محافظهکار انگلیس جایش را به حزب کارگر میدهد، حزب لیبرال جاستین ترودو در کانادا جایش را به حزب محافظهکار میدهد و حزب سوسیال- دموکرات اولاف شولتس در آلمان رقابت را به اتحادیه دموکرات- مسیحی واگذار میکند.
برخی کهنهکاران عرصه سیاست، ضعف رهبران گروه 7 را به دشواریهای سیاسی ناشی از همهگیری کرونا گره میزنند. کارل بیلت، نخستوزیر سابق سوئد میگوید: به نظر میرسد نوعی نارضایتی بین کشورهای دموکراتیک به جریان افتاده است. من باور دارم بازگشت تورم که از مدتها پیش خبری از آن نبود، بر این موضوع تاثیر دارد.
تورم بیشک عامل مهمی در کاهش محبوبیت بایدن است. او همچنین با مسائل دیگری از جمله بحران در مرز جنوب غرب آمریکا، ترس از افزایش جرائم شهری، خشم عمومی از هزینههای دولت و نگرانی فزاینده مردم از افزایش سنش مواجه است.