کد خبر: 263111تاریخ: 1402/3/4 00:00
سفر به اندونزی، آغاز فاز دوم دیپلماسی دولت سیزدهم
مهدی گرگانی: دیپلماسی دولت سیزدهم آرام آرام در حال بالغ شدن و تار و پود آن در حال گره زده شدن برای تکمیل طرح نهایی است.
سیدابراهیم رئیسی پس از روی کار آمدن، پایه و اساس سیاست خارجی خود را روی روابط قوی و پایدار با همسایگان و کشورهای منطقه قرار داد و در مدت‌زمانی کوتاه، تحولی بی‌نظیر و استثنایی در روابط با همسایگان ایجاد کرد؛ علاوه برآن به تیرگی روابط ایران با برخی کشورهای منطقه پایان داد تا جایی که حتی برخی رقبای داخلی و دشمنان جمهوری اسلامی ایران چگونگی پیشبرد این دیپلماسی را تحسین می‌کنند. آخرین اقدام دولت در دیپلماسی همسایگان، مربوط به توافق بزرگ و راهبردی ایران و عربستان بود که باب گشایش بسیاری در حوزه سیاست خارجی و سیاست‌های اقتصادی باز کرد و همچنین منشأ گره‌گشایی‌های راهبردی در بحران‌های منطقه شد. بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و آغاز فاز نهایی حل و فصل سیاسی بحران سوریه و تنش‌زدایی در روابط ایران و مصر و بازگشایی کانال مذاکره میان تهران و قاهره - که هم‌اکنون در جریان است - تنها بخشی از نتایج دیپلماسی دولت سیزدهم در منطقه است.
1- دستگاه دیپلماسی ایران با موفقیت ماموریت «سیاست خارجی اول همسایه» را به اتمام رسانده و حالا فاز دوم دیپلماسی دولت آغاز شده است. به نظر می‌رسد فاز دوم دیپلماسی دولت - که نقش و رنگ خاصی به طرح نهایی دیپلماسی دولت خواهد داد - تمرکز بر مناطق مهم اما مغفول در سیاست خارجی ایران طی چند دهه اخیر است. رئیسی روز سه‌شنبه در صدر هیاتی عالی‌رتبه به اندونزی در جنوب شرق آسیا رفت؛ سفری بسیار مهم در راستای سیاست نگاه به آسیا در دولت سیزدهم و حرکتی هوشمندانه در راستای برقراری تعادل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.
ایران و اندونزی 2 کشور پرجمعیت در بلوک کشورهای اسلامی هستند که تعمیق روابط و همکاری تهران - جاکارتا می‌تواند نقش اساسی در هماهنگی میان کشورهای اسلامی در مقابله با چالش‌ها و مسائل مهم جهان اسلام از جمله مساله فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی ایفا کند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در مقاله‌ای در روزنامه جاکارتاپست نوشت: جهان اسلام به عنوان یک بلوک تأثیرگذار در معادلات جهانی، نیازمند همگرایی بیشتر است تا از این رهگذر، فرصتی برای تضارب آرا، هم‌افزایی و خلق ایده‌های نوین فراهم شود و امت بزرگ اسلامی از برکات آن منتفع شود.
علاوه بر این تهران و جاکارتا هر دو از اعضای فعال جنبش عدم تعهد نیز هستند؛ جنبشی که هدف اصلی آن مقابله با یکجانبه‌گرایی در نظام بین‌المللی است.
از سوی دیگر جنوب شرق آسیا یکی از مهم‌ترین مناطق اقتصادی استراتژیک حال حاضر جهان است؛ به گونه‌ای که حتی قدرت‌های بزرگ نظیر آمریکا و چین سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی چه از نظر تجاری - اقتصادی و چه از نظر نظامی - امنیتی در این منطقه کرده‌اند. آمریکا از سال 2011 با سیاست چرخش به آسیا تلاش کرده نفوذ خود را در این منطقه افزایش دهد، هر چند به دلایلی در آن ناکام مانده است.
2- سفر رئیس‌جمهور به اندونزی می‌تواند به لحاظ اقتصادی اهمیت زیادی برای جمهوری اسلامی ایران در پی داشته باشد. توافق‌های تجاری امضاشده میان روسای جمهور و وزرای اقتصادی 2 کشور در این سفر نه تنها منافع اقتصادی ایران را تامین خواهد کرد بلکه باعث دور زدن تحریم‌ها و سست شدن اهرم اقتصادی و مالی آمریکا علیه ایران و کشورهای جنوب شرق آسیا خواهد شد. دیدار رئیسی با دبیرکل اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آ‌سه‌آن) را باید در همین راستا ارزیابی کرد. علاوه بر شرق آسیا، رئیس‌جمهور قرار است در آینده نزدیک به آفریقا نیز سفر کند؛ که می‌توان آن را فاز دیگری از دیپلماسی پویا و فعال دولت سیزدهم در راستای تمرکز بر حوزه‌های مغفول در سیاست خارجی ایران دانست.