گروه سیاسی: جمعه‌ای که گذشت، روز مهمی برای جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی اقتدارآفرین بود، چرا که اسدالله اسدی، دیپلمات کشورمان که از تیر 1397 در بازداشت غیر قانونی دولت بلژیک بود، پس از 5 سال آزاد شد و به کشور بازگشت. اسدی در حالی با اتهام واهی تلاش برای بمب‌گذاری در نشست گروهک تروریست منافقین دستگیر و به صورت غیرقانونی دادگاهی شد که دارای گذرنامه دیپلماتیک بود و طبق کنوانسیون حقوق دیپلماتیک ۱۹۶۱ وین، اتریش صرفا می‌توانست او را اخراج کند. با این حال اسدی اردیبهشت‌ 1400 از سوی دادگاه تجدیدنظر بلژیک به تحمل 20 سال حبس محکوم شد. آزادی اسدی پس از آن انجام شد که ۲ کشور ایران و بلژیک بر سر تبادل زندانی با یکدیگر به توافق رسیدند اما آزادی این دیپلمات کشورمان که با عصبانیت گروه‌های ضدایرانی بویژه سازمان تروریستی منافقین همراه بود از چند منظر قابل توجه است.

* مقاومت در برابر شکنجه‌ها

از سال 97 تا روز آزادی، اسدی در معرض سخت‌ترین شکنجه‌های روانی قرار داشت به طوری که از حداقل‌ترین حقوق‌ یک زندانی نیز محروم بود. بلژیک با شکنجه‌های روانی اسدی که با نقش‌آفرینی منافقین انجام می‌شد، به دنبال تخلیه اطلاعاتی این دیپلمات کشورمان بود که با مقاومت وی به سرانجامی نرسید.

* ناکامی غرب در پرونده‌سازی علیه نظام

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، اسدالله اسدی در اردیبهشت سال 1400 به تحمل 20 سال حبس محکوم شد. برخی کشورهای اروپایی با تمرکز ویژه بر محاکمه اسدی که با بازی منافقین در نقش شاکی همراه بود، پروژه معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظام ضدحقوق بشری را دنبال می‌کردند و در پی آن بودند پرونده اسدی را به یک پرونده حقوقی علیه ایران تبدیل کنند اما در نهایت این جمهوری اسلامی ایران بود که بلژیک و دیگر کشورهای غربی را به زانو درآورد. چنانکه دولت بلژیک که پیش از این هرگونه تبادل زندانی بین تهران و بروکسل را رد می‌کرد، پای میز مذاکره با جمهوری اسلامی ایران نشست. 

* بلژیک به دنبال مذاکره با ایران

یکی دیگر از نکاتی که باید درباره آزادی اسدی مورد توجه قرار گیرد، این است که تبادل زندانیان میان ایران و بلژیک نشان داد بروکسل از مدت‌ها قبل پیگیر تعامل با جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با مساله زندانیان دوطرف بوده است. چنانکه وزیر خارجه بلژیک در واکنش به آزادی کاستیل جاسوس بلژیکی از سوی ایران که در مقابل آزادی اسدی صورت گرفت، اعلام کرد این آزادی پس از 15 ماه دیپلماسی انجام شده است.

* تلاش عمان برای ایفای نقش به عنوان میانجی

عمان از روابط خوبی با ایران برخوردار است و بارها در مناقشه‌های منطقه‌ای در نقش واسطه ظاهر شده است. در طول سال‌های گذشته سلطان‌نشین عمان به عنوان میانجی مذاکره بین ایران و غربی‌ها ایفای نقش کرده است. مذاکرات هسته‌ای ایران و غربی‌ها نمونه بارزی از میانجیگری عمان است. حالا در ماجرای تبادل زندانی بین تهران - بروکسل نیز رد پای عمان دیده می‌شود. چنانکه بنا بر اظهارات این کشور، مقامات بلژیکی و البته مقامات وزارت امور خارجه کشورمان، تبادل اسدی و کاستیل با وساطت و میانجی‌گری عمانی‌ها انجام شده است. در همین رابطه نیز پادشاه بلژیک در تماس تلفنی با همتای عمانی خود از تلاش‌های این کشور درباره توافق تبادل زندانیان میان ایران و بلژیک تشکر کرد. با توجه به میانجی‌گری اخیر عمان بین ایران و بلژیک که با موفقیت همراه بود، حالا سلطان‌نشین عمان در تلاش است تا با استفاده از این پروژه موفق، بیش از پیش به عنوان میانجی در منطقه و صحنه بین‌المللی ایفای نقش کند. 

چنانکه خبرگزاری «آناتولی» ترکیه در گزارشی به برنامه سفر «هیثم بن طارق» سلطان عمان که قرار است امروز در سفر رسمی 2 روزه در راس هیأتی بلندپایه شامل وزیر خارجه این کشور وارد تهران شود، پرداخت و نوشت: سلطان عمان حامل پیام‌هایی از مصر و آمریکا خواهد بود. طبق این گزارش یک منبع مطلع در تهران به آناتولی گفت: سفر سلطان عمان به تهران چند روز بعد از سفر او به قاهره و گفت‌وگو با عبدالفتاح السیسی [رئیس‌جمهور مصر] انجام می‌شود که با توجه به تلاش‌های میانجیگرانه ماه‌های اخیر مسقط با هدف نزدیک کردن ایران و مصر بسیار مهم است. به نوشته این گزارش، «ازسرگیری روابط ایران و عربستان سعودی که عمان هم در آن نقش داشت، راه را برای احیای روابط بین تهران و سایر کشورهای عربی از جمله مصر هموار کرد که عمان بار دیگر در آن نقش میانجی ایفا می‌کند. سفر سلطان عمان به ایران بعد از سفر او به مصر و گفت‌وگو با السیسی درباره تحولات کلی منطقه‌ای و بین‌المللی انجام می‌شود».