مصرف سیگار در حالی در افراد بالای 18 سال افزایش یافته است که به گفته دبیرکل مبارزه با دخانیات، سالانه حدود 60 هزار نفر به دلیل مصرف دخانیات در کشور جان خود را از دست می‌دهند؛ دخانیاتی که هم اکنون براحتی در دسترس بوده و به جای ممنوعیت فروش آن، متاسفانه در فیلم‌های سینمایی و آثار شبکه‌ نمایش خانگی تصاویر بسیاری از استعمال آن به چشم می‌خورد که به نوعی تبلیغ مصرف دخانیات است، غافل از اینکه سیگار به عنوان دروازه شروع مصرف مواد مخدر بوده و تبلیغ آن در هر فضایی خلاف قانون است. در همین ارتباط دبیرکل مبارزه با دخانیات گفت: مصرف سیگار در ایران به طور متوسط ۶۰ میلیارد نخ در سال است و بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان نیز سالانه صرف درمان بیماری‌های مرتبط با بخش سلامت می‌شود. 

محمدرضا مسجدی دیروز در همایش «دانشگاه بدون دخانیات» افزود: حدود ۶۰ هزار مرگ در کشور در سال ناشی از مصرف دخانیات برآورد شده است. وی اظهار داشت: وضعیت شیوع مصرف دخانیات در سال ۱۴۰۰ در مردان کشور 25.88 درصد و در زنان 4.44 درصد بود و به طور کلی در 5 سال اخیر در گروه سنی بالای ۱۸ سال روند افزایشی داشته است. فوق تخصص ریه تاکید کرد: بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان برای خرید سیگار و تنباکو در کشور هزینه می‌شود و ضرر اقتصادی آن سالانه بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان به بخش‌های تولیدی و توسعه‌ای کشور به دلیل مرگ زودهنگام افراد مصرف‌کننده و در مواجهه با دود، غیبت از کار، ناتوانی و آتش‌سوزی است. مسجدی با بیان اینکه افراد مشهور و معروف در گسترش فرهنگ سلامت بسیار نقش‌آفرین هستند، گفت: سیگار کشیدن در فیلم‌های سینمایی و سریال‌های نمایش خانگی به قدری برجسته شده است که ناخودآگاه توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند. وی افزود: کودکان و نوجوانان نیز تحت تاثیر محیط اطراف خود قرار دارند، همچنین تمایل دارند تا در پوشش و رفتار، از دیگران بویژه شخصیت‌هایی که از محبوبیت بالایی برخوردارند، الگوبرداری کنند. مسجدی تصریح کرد: سیگار کشیدن یکی از دسترس‌ترین و راحت‌ترین رفتارها برای تقلید کودکان و نوجوانان از شخصیت‌های محبوب در فیلم‌هاست، در حالی که بر اساس قانون جامع کنترل دخانیات، تبلیغات مواد دخانی با اشکال مختلف ممنوع است و این اواخر به دلیل راهبردهای شرکت‌های چندملیتی تبلیغ‌کننده دخانیات، جوانان به طور غیرمستقیم مورد هدف قرار گرفته‌اند. 

دبیر کنترل دخانیات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این همایش گفت: سال‌های اخیر در اجرای قانون جامع کنترل دخانیات اتفاق خاصی نیفتاده و سال‌های آینده نیز اگر برای کنترل دخانیات اقدام جدی نشود، جزو کشورهای با شیوع بالا در مصرف انواع مواد دخانی خواهیم بود. بهزاد ولی‌زاده اظهار داشت: گسترش تبلیغات فریبنده در جذب مصرف دخانیات در کشور نگران‌کننده شده است و یک سوم جوانان فقط به دلیل تبلیغات به سمت مصرف دخانیات می‌روند. ولی‌زاده تصریح کرد: برای پیشگیری و کنترل مصرف دخانیات نیازمند حمایت نهادهای مختلف حاکمیت در اجرای قانون جامع کنترل دخانیات هستیم.

* جلوی گسترش مصرف سیگار را بگیرید

مدیر دفتر بیماری‌های غیرواگیر و سلامت روان سازمان جهانی بهداشت سیگار را دروازه شروع مصرف مواد مخدر دانست و تاکید کرد تبلیغ دخانیات در هر فضایی بر خلاف قانون است. منصور رنجبر در همایش دانشگاه بدون دخانیات گفت: روند استعمال دخانیات در نوجوانان و جوانان افزایشی است. در فاصله ۵ ساله ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ شیوع استعمال دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال ۸۸ درصد در خانم‌ها و ۱۹ درصد در آقایان افزایش یافته است، همچنین در فاصله سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ شیوع استعمال دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال در دختران ۱۳۳ درصد و در پسران  ۱۳ درصد افزایش یافته است. مصرف قلیان در دوره ۱۰ ساله ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ نیز ۵۷ درصد در زنان و ۱۷ درصد در مردان افزایش یافته است. سایر مطالعات نیز نشان‌دهنده ۲ برابر شدن  شیوع مصرف دخانیات در پسران و دختران است. وی افزود: قلیان دروازه شروع مصرف دخانیات و سیگار دروازه شروع مصرف مواد مخدر است. متاسفانه مصرف قلیان در خانم‌ها و نوجوانان در حال افزایش است. وی افزود: بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت می‌گوید اگر روند فعلی ادامه داشته باشد، ایران یکی از ۳ کشوری خواهد بود که بیشترین شیوع استعمال دخانیات را در دنیا خواهد داشت. در ادامه این برنامه حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سیدحسن معین‌شیرازی، رئیس هیات‌مدیره جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات گفت: تمام دخانیات با یک «بفرما» شروع شده است. در تحقیقاتی که در ندامتگاه‌ها انجام شده، مشخص شد تمام زندانیان معتاد، سیگاری هم بوده‌اند. وی افزود: اگر بخواهیم جامعه سالم داشته باشیم، باید از اول جلوی گسترش مصرف سیگار را بگیریم که از همان بفرمای اول می‌توان جلوی آن را گرفت. الان ۱۸ سال است که با تک‌تک وزرای آموزش‌و‌پرورش جلسه می‌گذاریم که طرح «پاد» (پیشگیری از استعمال دخانیات) در مدارس اجرایی شود و همه هم اذعان دارند که چقدر طرح خوبی است اما تا امروز اجرایی نشده است.