گفتمان سیاسی مقاومت اسلامی که از 4 دهه پیش به یمن پیروزی انقلاب اسلامی ایران در منطقه فراگیر شد، حالا ثمرات معجزه‌آسای خود را در خط مقدم جبهه ضد صهیونیستی در سرزمین قدس آشکار می‌کند. 

معجزه‌ای که به زعم فرمانده روابط نظامی و یکی از اعضای شورای عمومی نظامی گردان‌های قسام (شاخه نظامی حماس)، در گفت‌وگوی تازه انتشاریافته‌اش با بخش عربی الجزیره، باعث شد برای نخستین‌بار 10 شاخه نظامی و جهادی مختلف و حتی  گاه متخاصم  مقاومت در فلسطین در یک جبهه واحد علیه اشغالگران قدس متحد شوند.

«ایمن نوفل» عضو شورای نظامی گردان‌های عزالدین قسام در مصاحبه با «اسراء جبر» خبرنگار شبکه قطری که دیروز منتشر شد، شرح می‌دهد چگونه راهبرد نظری «وحدت میادین»، همه گروه‌های فلسطینی را در «اتاق عملیات مشترک جناح‌های مقاومت» گرد آورد و حالا تبدیل به مدلی شده که به گفته او می‌توان برای نبرد علیه دشمن به تمام جبهه‌های مقاومت صادر کرد. هر چند ناگفته پیداست مرجع نظریه وحدت میادین، در اصل خارج از فلسطین بوده است. 

«وحدت الصحات» یا «وحدت میادین» نظریه‌ای بسیار متاخرتر از گفتمان سیاسی«وحدت فلسطین» است که ابتدا در قالب سیاسی و سپس مسلحانه برای همگرایی بین گروه‌های اصلی فلسطینی یعنی حماس و فتح به وجود آمد.

از لابه‌لای حرف‌های نوفل می‌توان دریافت گفتمان سیاسی  وحدت یک اتفاق تصادفی نبود، بلکه نتیجه فرآیندی بود که سال 2018 آغاز شد، یعنی زمانی که بازوهای نظامی گروه‌های مقاومت فلسطین در غزه و کرانه باختری «اتاق عملیات مشترک جناح‌های مقاومت» را تشکیل دادند.

به همین خاطر می‌توان گفت امروز وحدت همه اشکال مقاومت در سراسر فلسطین و حتی بیرون آن، وامدار راهبرد وحدت میادین است که نخستین‌بار با رویکرد هماهنگی همه جبهه‌های مقاومت در لبنان، سوریه، عراق، یمن و خود فلسطین علیه دشمن واحد صهیونیستی طراحی شده بود.

نوفل درباره سازوکار این اتاق می‌گوید: «هرگونه رویارویی در آینده با اشغالگران اسرائیلی با یک تصمیم جمعی و بررسی شده در اتاق عملیات مشترک گروه‌های مقاومت خواهد بود».

فرمانده نظامی ارشد حماس، برای نخستین بار درباره آنچه درون «اتاق عملیات مشترک  مقاومت فلسطین» می‌گذرد، از جمله در جریان آخرین جنگ اسرائیل علیه غزه در ماه مه ‌صحبت کرده است. 

وی همچنین تشریح می‌کند با وجود چنین سازوکاری، در صورت حمله بعدی چه در انتظار دشمن اسرائیلی خواهد بود. 

در ادامه مهم‌ترین فرازهای مصاحبه ایمن نوفل را مرور می‌کنیم.

* اتاق عملیات مشترک چیست؟

اتاق مشترک جناح‌های مقاومت فلسطین به شکل فعلی و نهایی خود سال 2018 همزمان با آغاز راهپیمایی‌های بزرگ بازگشت در نوار غزه  تأسیس شد. در آن زمان نیاز به ایجاد یک نهاد هماهنگ‌کننده بین جناح‌ها برای توافق بر سر قوانین و مکانیسم‌های رویارویی و مدیریت نظامی نبرد با دشمن به وجود آمد.

نخستین جلسه اتاق مشترک پس از تشکیل رسمی در عملیات «وفاداری به شهدا»، اواخر اردیبهشت 1397 پس از شهادت 3 نفر از نیروهای مقاومت از گردان‌های قسام و بیت‌المقدس برگزار شد. این نیروها در گلوله‌باران ارتش دشمن شهید شدند. پس از هجوم ارتش دشمن به مردم طغیانگر شرکت‌کننده در راهپیمایی‌های بازگشت، اتاق مشترک در درگیری خود با دشمن اصول مبارزه را وضع کرد که شامل گلوله‌باران متقابل و خون در برابر خون بود.

اتاق مشترک همچنین نقش مهمی در نبرد «سپر خلق» در ماه مه 2019 برای دفع تهاجم دشمن به نوار غزه ایفا کرد و نقش آن در نبرد «سیف‌القدس» در سال 2021 از ابتدا تا پایان برجسته بود.

* جناح‌های نظامی کنونی مقاومت غزه کدامند؟

در اتاق مشترک، اکثریت قریب به اتفاق گروه‌های نظامی جناح‌های مقاومت فلسطین حضور دارند و ما این را یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای آن می‌دانیم، چرا که آنها چارچوبی جامع برای مقاومت با حضور طیف‌ها و مراجع مختلف سیاسی و فکری تشکیل داده‌اند.

در حالی که تعداد پرونده‌های نظامی قبل از تشکیل اتاق مشترک به بیش از 40 مورد می‌رسید، اکنون 10 جناح نظامی با آنکه هر کدام مرجع سیاسی خاص خود را دارند، به عنوان بخشی از تلاش اتاق برای سازماندهی اقدام نظامی در یک فضای دولتی و مردمی، بدنه واحد مقاومت را شکل می‌دهند.

جناح‌هایی که در حال حاضر در اتاق مشترک حضور دارند عبارتند از گردان‌های شهید عزالدین قسام، گردان‌های قدس، گردان‌های شهید ابوعلی مصطفی، گردان‌های مقاومت ملی، گردان‌های ناصر صلاح‌الدین، گردان‌های مجاهدین و گردان‌های شهدای الاقصی شامل گردان‌های نضال العمودی، گردان‌های شهید جبرئیل جهاد و گردان‌های انصار.

* فلسطینی‌ها چگونه مقاومت خود را هماهنگ می‌کنند؟

در مواقع عادی و در مواقع اضطراری و جنگ، یک حالت ارتباط و هماهنگی دائم بین اجزای اتاق مشترک وجود دارد. این یک کار مستمر است، نه فقط در زمان تقابل و جنگ مستقیم. بنابراین اتاق، امکانات مناسبی را برای همه جناح‌ها فراهم می‌کند تا در جنبه‌های مختلف کار کنند که نمی‌توان آنها را به طور کامل با جزئیات بیان کرد.

با این حال می‌توان از سیستم‌های فرماندهی و کنترل، تقویت ارتباط بین اجزای اتاق در مواقع عادی و در صورت وقوع جنگ، ارائه ارزیابی وضعیت عملیاتی و اطلاعاتی، به اشتراک گذاشتن جنبه پشتیبانی لجستیکی و تسلیحاتی بر اساس سازوکارهای خاص صحبت کرد. همچنین پیشبرد گام‌های عملی و مثمر ثمر در جهت یکسان‌سازی دانش نظامی برای دستیابی به درک مشترک و پیشینه دانش نظامی و امنیتی واحد.

از این منظر، رهبری اتاق برای ارتقای دانش نظامی و تخصص فرماندهان میدانی در جناح‌های مقاومت تلاش کرده است، بنابراین تعدادی از آنها را برای تحصیل در آکادمی نظامی فلسطینی گردان‌های قسام ثبت‌نام کرده و چندین هنگ از دانشکده فارغ‌التحصیل شده‌اند.

رهبری اتاق در پایان سال گذشته سایت نظامی خود را تأسیس و دوره‌های آموزشی مشترک بسیاری را برای مربیان و مجاهدان جناح‌های نظامی راه‌اندازی کرد و رزمایش‌های «کنج سختی» را برگزار کرد که نخستین تمرین در پایان سال 2020 بود. یک تمرین دوره‌ای سالانه که آخرین آن رزمایش «کنج سختی 3» در دسامبر 2022 بود.

* وحدت میدان‌ها چیست؟

در اینجا می‌خواهیم تأکید کنیم نباید به دشمن اجازه داد در غزه، کرانه باختری، بیت‌المقدس و سرزمین اشغالی، عرصه یا جبهه‌ای را برای تقابل مشخص کند. مردم ما و مبارزان‌شان باید برای خنثی کردن دشمن در جدا کردن هر منطقه یا هر جزئی، ابتکار عمل داشته باشند و برای پراکنده کردن ورق‌های دشمن قیام کنند.

با این حال غزه و مقاومت آن سر‌نیزه‌های میدان واحد هستند و بزرگ‌ترین گواه آن حضور قوی اتاق مشترک در نبرد «شمشیر قدس» در سال 2021 است که قطب‌نمای مردم ما و مقاومت آنها را تأیید کرد. موجودیت دشمن با حلقه‌هایی پیرامون بیت‌المقدس، در مرزهای اشغالی 1948، در کرانه باختری، در غزه  با محوریت احزاب از مقاومت اسلامی گرفته تا توده‌های ملت عربی و اسلامی و جهان آزاد محاصره شده و اینها در حال گسترش هستند. ضمن اینکه هر نقشی مهم و واجب است. غزه با مقاومت و اتاق مشترکش، با تصمیم ملی فعالانه و قوی خود، بازوی بلند، شمشیر و سپر محکم این میدان‌هاست.