محبوبه رجبی: فیلم سینمایی «فسیل» روایتی کمدی - طنز از پستی و بلندی زندگی خوانندهای در اواخر دوره پهلوی و ابتدای انقلاب اسلامی دارد. وی بخشی از دوره انتقال حکومت پهلوی را در کما به سر میبرد و از تغییر و تحولات و انقلاب اسلامی بیخبر است و همین بیاطلاعی از موقعیت جدید، لحظات مفرحی را برای مخاطب به وجود میآورد در این فیلم، همانند اکثر فیلمهای کمدی، خنداندن مخاطب، با شوخیهای جنسی و لودگی اتفاق افتاده و فضای ناسالمی را برای افراد کمتر از 14 سال فراهم میآورد. «فسیل» در فیلمنامه از پایینترین انسجام سینمایی برخوردار بوده که در بخش ابتدایی فیلم یک گروه موسیقی دچار مشکلاتی میشوند، در اواسط آن به کما رفتن یکی از اعضا را داریم و در آخر فیلم به ماجرای عشقی کاراکتر اصلی که در کما بوده میپردازد. باید گفت این رعایت نکردن انسجام برای فیلم تلویزیونی است نه سینما! سینما باید یک خط مشخص داستانی و شخصیتی داشته باشد تا مخاطب در زمان کوتاه یک ساعت و ربعه به نتیجه جامع و کاملی از تماشای فیلم برسد. در سالهای اخیر موضوع و فیلمهای روی پرده سینمای ایران حاصل تغییرات زیادی شده است و ساخت فیلمهایی در ژانرهای متفاوت مطابق کار با ذائقه مخاطب بسیار دشوار است. در سالها اخیر اکثر فیلمهایی که موفق شدهاند گیشه را از خود خشنود نگه دارند، آثار «کمدی و طنز» بودهاند. از جمله مهمترین ضعف سینمای کمدی ایران روایتگری است. در برابر نقد فیلمی همچون «فسیل»، گزاره گمراهکنندهای مطرح میشود که فیلم میفروشد و فروش به سینمای ما کمک میکند. اگرچه سینما هنر ارزشمندی است و باید مخاطب عام را در نظر بگیرد و به دنبال فروش بیشتر باشد اما در موقعیت کنونی سینمای ما این فروش خوشحالکننده نیست، چراکه صنعت سینمای ایران جایگزینی برای ارائه ندارد. داستان تکبعدی فیلم «فسیل»، در حالت خام و فیلمنامه تراژیک است به طوری که شخصی بدون پیشبینی بیننده در برههای از زمان از تغییرات غایب میشود و بعد از خارج شدن ۱۰ ساله از کما تغییرات را درک میکند. خارج شدن «فسیل» و تناسب نداشتن آن با تحولات بیرونی از لحاظ منطق واقعی است به گونهای که مردم امروز جامعه به راحتی میتوانند با آن ارتباط بگیرند. این فیلم سینمایی که از تاریخ 25/12/1401 نمایش خود را در برنامه ویژه اکران نوروزی آغاز کرده، گیشه سینما را تحت تاثیر قرار داده و رکوردها و معادلات جدیدی را در سینمای ایران برجا گذاشته است.
* «فسیل و رقابت آن با دیگر کمدیها»
«فسیل» در برابر دیگر کمدیهای پرمخاطب رگههایی جدی از تفکر بر فیلمنامه و تخصصگرایی در مختصات تولید را داراست و فیلم نوعی نگره سیاسی به تحولات دارد.
اغلب افراد فسیل را ندیدهاند و بر اساس تیزر تبلیغاتی، قضاوتش میکنند اما نقطه قوت فسیل آنجاست که قید سفارش نقد به منتقدنمایان را زده و برای مخاطب امروز فیلم تولید کرده است.
فسیل در ترکیب کردن مایههای عاشقانه - که لازمه هر فیلم مخاطبپسندی به شمار میرود - به اندازه خود درست عمل کرده و آن شوخیها با فضای موسیقی قبل از انقلاب هم کاملا بر مدار نوستالژیبازهای این دوران، بسیار جالب و زیبا نقشآفرینی شده است.
مراقبت از سینمای فرهنگی، ساز و کار مخصوص خود را دارد و به معنای دخالت و ورود به بازار عرضه و تقاضا نیست، بلکه مکانیزمهایی را در بر میگیرد که میتواند به فیلمهای ایرانی و آنچه مورد علاقه دولت، به معنای نگرانی از فرهنگ عمومی کشور است، در حوزه پیشخرید بلیت، تبلیغات و... کمک کند.