باربد بهراد: با توجه به آماده نبودن زیرساخت استادیومهای تیمهای لیگ برتری بعید به نظر میرسد حالا حالاها پای تکنولوژی کمکداور ویدئویی به فوتبال ایران باز شود. فشار روی داوران ایرانی در فصل فوتبالیای که گذشت زیاد بود و بسیاری از بازیکنان، مربیان و مدیران درخواست استفاده از VAR را داشتند و بعد از هر اشتباه داوری پای این تکنولوژی و کمبودش در فوتبال ایران را وسط میکشیدند. در فصلی که گذشت، داوران کشور با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم میکردند و نبود VAR مشکلات آنها را دوچندان کرده بود. از چند ماه قبل، از رئیس فدراسیون فوتبال گرفته تا رئیس کمیته داوران و دپارتمان داوری بارها در رسانههای مختلف مصاحبه کردند و از آمدن VAR برای لیگ بیستوسوم خبر دادند اما ظاهرا این اتفاق رخ نمیدهد و خبری از تکنولوژی در فصل آینده لیگ برتر هم نخواهد بود.
* آیا مشکل پول است؟
ظاهرا یکی از دلایل نبود VAR مساله مالی است اما اصلیترین دلیل آن نیست. بعضی باشگاهها بویژه باشگاههای شهرستانی با هماهنگی با فدراسیون فوتبال بابت مساله مالی آن به توافق رسیدهاند و حتی باشگاهی مانند سپاهان تا عقد قرارداد با شرکت مربوط برای آوردن VAR به «نقش جهان» پیش رفته بود. تحقیقات نشان داده هزینه دستگاه VAR به تنهایی ۲۰۰ هزار یورو است اما در همه ورزشگاههای ایران هزینههایی نیز برای دوربینها، کابلهای نوری و سایر وسایلی که این دستگاه نیاز دارد باید انجام شود که این باعث میشود باشگاههای دولتی نظیر استقلال و پرسپولیس نخواهند مستقیما در این مورد هزینه کنند و آن را گردن دولت و وزارت ورزش بیندازند. وزارت ورزش هم تاکنون زیر بار مسؤولیت این اتفاق نرفته و باید دید بالاخره چه کسانی پرداخت هزینه برای ورود VAR را گردن خواهند گرفت؛ هزینههایی که تیمها باید انجام دهند و در غیر این صورت حداقل اجازه مصاحبه علیه داوران را نخواهند داشت.
* مشکل اصلی چیست؟
به قول رئیس کمیته داوران، وزیر و وکیل میخواهند VAR به لیگ برتر برسد اما این فعل خواستن بعید است با توجه به وضعیت موجود، در عمل صرف شود. شرکت بلژیکی که قرار بود همکاری خود را با ایران آغاز کند، به دلایل عجیب سیاسی عقب کشیده و باز هم دست فدراسیون فوتبال در پوست گردو مانده است. با وجود به توافق رسیدن ایران با شرکت Slomo، به دلیل مشکلات سیاسی (تحریمهای ظالمانه) این همکاری در همان ابتدای کار قطع شد و به ظاهر و حداقل یک سال دیگر دست فدراسیون فوتبال و کمیته داوران از VAR کوتاه خواهد ماند. در این مسیر چه توسط فدراسیون فوتبال و چه توسط ارگانهای دیگر، چند بار تلاش شده تحریمها دور زده شود اما مشکلات هر بار سبب شده مانعی در مسیر آمدن VAR ایجاد شود.
* زمان کافی برای آموزش داوران
از داوران وسط فعال در ایران، تنها موعود بنیادیفر است که مدرک استفاده این تکنولوژی را دارد و سایرین باید آموزش ببینند. بنیادیفر تنها امید ایران برای قضاوت در آسیاست اما او تجربه بالایی در قضاوت با VAR ندارد. به گفته بخش آموزش فدراسیون فوتبال، آموزش داوران برای گرفتن لایسنس VAR بین یک تا ۶ ماه طول میکشد و به تعداد داور حاضر در کلاسها بستگی دارد. تمام مراحل آموزش این تکنولوژی باید زیر نظر فیفا و مدرس آن شخصی باشد که خود این دورهها را زیر نظر فیفا گذرانده است. با این وجود زمان برای آموزش داورها میتواند مانعی برای نرسیدن VAR به لیگ بیستوسوم باشد و این در حالی است که مشکلات ساختاری و تحریمها کار را به جایی رسانده که کمیته داوران فعلا دغدغه آموزش داورها را نداشته باشد.