گروه اقتصادی:‌ یکی از اهداف دولت سیزدهم هموار کردن مسیر رشد اقتصادی بود. شاخص رشد اقتصادی متغیری است که به دلیل ناکارآمدی دولت تدبیر و امید در طول یک دهه گذشته به صورت متوسط صفر بوده و به عبارتی از دهه 90 به عنوان دهه از دست‌رفته اقتصاد ایران یاد می‌شود.

تحقق رشد اقتصادی 4 درصدی در سال 1401 در امتداد رشد اقتصادی 4.4 درصدی سال‌ 1400، حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد. همچنین رشد تولید ناخالص داخلی در تمام فصول سال 1401 از روندی صعودی برخوردار بوده، به‌نحوی که از فصل اول تا پایان فصل چهارم سال مزبور، میزان رشد اقتصادی کشور به ترتیب برابر با 1.9، 3.9، 4.9 و 5.3 درصد بوده است.

بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی بانک  مرکزی، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (به قیمت‌های ثابت سال 1395) در 3 ماهه چهارم سال 1401 به رقم 3596.8 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به 3 ماهه چهارم سال 1400، رشد 5.3 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل 4.7 درصد بوده است. 

بررسی وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال 1395) مبین آن است که در 3 ماهه چهارم سال 1401 «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» از رشد 6.0 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن برخوردار شده است به طوری که در دوره مورد گزارش، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در 2 زیربخش «ماشین‌آلات» و «ساختمان» به ترتیب معادل 10.6 و 3.2 درصد بوده است.

گفتنی است رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در سال 1401 معادل 6.7 درصد و در دو زیربخش «ماشین‌آلات» و «ساختمان» به ترتیب 15.4 و 1.2 درصد بوده است؛ این در حالی است که رشد مولفه مزبور در سال 1400 معادل صفر درصد بود. از این بابت رشد مخارج سرمایه‌گذاری در سال 1401 حاکی از اصلاح چشم‌انداز فعالان اقتصادی و بهبود ظرفیت‌های تولید در سال‌های آتی است.

در مجموع عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه در سال 1401 «با احتساب نفت» و «بدون احتساب نفت» به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب به 15154 و 13881.8 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سال قبل از آن به ترتیب با افزایش 4.0 و 3.5 درصدی همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادی 4.0 درصدی در سال 1401 در امتداد رشد اقتصادی 4.4 درصدی سال‌ 1400، حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

گفتنی است رشد تولید ناخالص داخلی در تمام فصول سال 1401 از روند صعودی برخوردار بوده، به نحوی که از فصل اول تا پایان فصل چهارم سال مزبور، میزان رشد اقتصادی کشور به ترتیب برابر با 1.9، 3.9، 4.9 و 5.3 درصد بوده است.

بر اساس این گزارش، برآورد ارزش افزوده فعالیت‌های مختلف اقتصادی در سال 1401  نشان می‌دهد علت عمده افزایش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را باید در افزایش ارزش افزوده فعالیت‌های «صنعت»، «عمده فروشی، خرده‌فروشی و تعمیر وسایل نقلیه موتوری»، «حمل و نقل و انبارداری»، «نفت و گاز» و «اطلاعات و ارتباطات» جست‌وجو کرد به‌طوری که سهم ارزش افزوده هر یک از فعالیت‌های مذکور در نرخ رشد 4 درصدی تولید ناخالص داخلی طی سال 1401 به ترتیب معادل 1.4، 0.8، 0.8، 0.8 و 0.4 درصد برآورد شده است.

سال 1401 ارزش افزوده گروه کشاورزی به قیمت‌های ثابت سال 1395 به میزان 1578.8 هزار میلیارد ریال برآورد شد که نسبت به سال قبل 1.1 درصد افزایش یافته است.  برآوردهای انجام شده در این زمینه  با توجه به آمارهای پایه دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی حاکی از آن است که تولید محصولات زراعی و  باغی در سال 1401 نسبت به سال قبل به ترتیب 3.4 و 0.2- درصد و تولید محصولات اصلی دامی 2.7 درصد تغییر یافته است. 

همچنین بر اساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در سال 1401 به قیمت‌های ثابت سال 1395 به میزان 1272.2 هزار میلیارد ریال برآورد شد که گویای رشد 10 درصدی نسبت به سال قبل است. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان‌دهنده آن است که افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه طی دوره مذکور، ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت خام و گاز طبیعی و همچنین صادرات میعانات گازی نسبت به سال قبل بوده است.

گروه صنایع و معادن در سال 1401  از نرخ رشد 6.5 درصد برخوردار شد که در مقایسه با سال قبل 5.4  واحد درصد افزایش یافته است و در نتیجه سهمی معادل 1.6 واحد درصد از نرخ رشد 4 درصدی اقتصاد را در دوره مورد بررسی به خود اختصاص داده است. در این گروه، ارزش افزوده بخش‌های «صنعت»، «استخراج معدن»، «ساختمان»، «تامین برق، گاز، بخار و تهویه هوا» و «آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه» به ترتیب با نرخ‌های رشد 9.5، 2.8، 1.2، 2.4 و 3.3  درصدی مواجه بوده‌اند.

* رشد بی‌سابقه صنعت

چندی پیش نیز مرکز آمار گزارشی از رشد اقتصادی سال گذشته ارائه داد.  بر اساس اعلام مرکز آمار، رشد اقتصادی کشور در سال گذشته 4.8 درصد بوده است. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت از ۴ درصد سال ۱۴۰۰ به 4.5 درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. مرکز آمار همچنین رشد بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در زمستان سال گذشته را نیز اعلام کرد که طبق آن، رشد بخش صنعت 2رقمی شده و به ۱۱,۹ درصد رسیده است. در مقایسه با دولت روحانی، رشد اقتصادی سالانه کشور در دولت سیزدهم بیش از ۲ برابر شده است. متوسط رشد اقتصادی سالانه کشور در ۸ سال دولت تدبیر و امید 2.2 درصد و در ۲ سال نخست دولت رئیسی 4.8 درصد بوده است. مرکز آمار همچنین رشد بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در زمستان سال گذشته را نیز اعلام کرد که طبق آن، رشد بخش صنعت 2رقمی شده و به 11.9 درصد رسیده است. رشد بخش صنعت در زمستان سال گذشته از سال ۱۳۹۶ تاکنون بی‌سابقه است.