کد خبر: 264211تاریخ: 1402/4/5 00:00
حجت‌الاسلام رئیسی در دیدار سفرای جدید ایران در 11 کشور: رویکرد دولت سیزدهم بازگرداندن تعادل به سیاست خارجی است
دیپلماسی هوشمند
گروه سیاسی: دولت سیزدهم از زمانی که روی کار آمد، با کنار گذاشتن دیپلماسی صرفا غرب‌محور که در زمان ریاست‌‌جمهوری حسن روحانی شاهد آن بودیم، توسعه روابط با همسایگان و کشورهای دوست و هم‌پیمان را در دستور کار قرار داد و رویکرد تعادل را به سیاست خارجی برگرداند.
به گزارش «وطن امروز»، سفرهای رئیسی به کشورهای همسایه و متقابلا سفرهای مقامات عالی‌‌رتبه همسایگان به ایران که منتج به انعقاد تفاهمنامه‌های متعددی در حوزه‌های مختلف شد، مهر تاییدی بر این ادعاست. همچنین عادی‌سازی و برقراری روابط با عربستان -یکی از مهم‌ترین کشورهای غرب آسیا - پس از 7 سال را نیز می‌توان از رویکردهای مثبت سیاست خارجی دولت سیزدهم دانست.
اما جدا از گسترش همکاری با همسایگان، حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی تحکیم و توسعه روابط با کشورهای هم‌پیمان و ضدغربی از قاره‌های مختلف را نیز در دستور کار دیپلماسی خود قرار داد که سفر رئیس‌جمهور و هیات همراه به منطقه آمریکای لاتین نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است. این در حالی است که دولت گذشته به دلایلی نظیر مذاکرات برجام، دوری راه جغرافیایی و عدم تامین منافع مالی، از ارتباط‌گیری با کشورهای آمریکای لاتین دوری می‌کرد.
همان‌طور که اشاره شد، دولت سیزدهم در مقایسه با دولت روحانی، سیاست خارجی متوازنی را در عرصه نظام بین‌الملل در پیش گرفته است و ۲ اصل توازن‌گرایی در سیاست خارجی در ارتباط با کشورها و سیاست همسایگی را اولویت اصلی سیاست خارجی خود قرار داد. این گزاره موضوعی بوده که رئیس‌جمهور روز گذشته نیز در دیدار با سفرای جدید جمهوری اسلامی ایران در 11 کشور دنیا مطرح و بر آن تاکید کرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی ظهر دیروز یکشنبه در دیدار سفرای جدید جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ کشور دنیا، با تبریک آغاز ماموریت و آرزوی موفقیت برای آنان گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خود با سفرا و نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در کشورها و سازمان‌های بین‌المللی راهکارهای عمل بر مبنای اصل یکپارچه عزت، حکمت و مصلحت را به طور دقیق تبیین کردند و از سفرای کشورمان انتظار می‌رود این فرمایشات رهبری را کاملا مدنظر داشته باشند.
رئیس‌جمهور خطاب به سفرای کشورمان در فنلاند، بلغارستان، کویت، ارمنستان، ترکیه، موریتانی، قرقیزستان، بولیوی، استرالیا، فیلیپین و سوئد عنوان کرد: ایران ظرفیت‌های متنوع و حتی مکملی با بسیاری از کشورهای دنیا، از جمله کشورهای محل ماموریت شما دارد. همه تلاش خود را برای به فعلیت رساندن این ظرفیت‌ها در راستای گسترش روابط پایدار اقتصادی و تجاری به کار بگیرید.
رئیس‌جمهور همچنین با تاکید بر اینکه رویکرد دولت مردمی معطوف به بازگرداندن تعادل به سیاست خارجی است، روابط با کشورهای همسایه، دوست و همسو را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: سیاست خارجی باید در خدمت افزایش قدرت ملی کشور باشد و در این راستا به‌کارگیری دیپلماسی پرتحرک و هوشمند ضروری است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی همچنین خطاب به سفرای کشورمان در این کشورها تاکید کرد: از ظرفیت‌های سازمان‌ها و اتحادیه‌های منطقه‌ای که به طور مشترک در آنها عضو هستیم، به بهترین شکل برای گسترش همکاری‌ها و مناسبات بهره بگیرید.
* امضای اسناد همکاری متعدد در سفرهای رئیسی
دولت سیزدهم در تداوم راهبرد دیپلماتیک خود، مبنای فعالیت را توسعه روابط با تمام کشورها دنبال می‌کند که سفر به ۱۵کشور از همسایگان دور و نزدیک در ۲۲ ماه اخیر، باعث شد سطح تعامل ایران با کشورهای منطقه نسبت به گذشته چند برابر افزایش یابد.
سفرهای دیپلماتیک حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی از شهریور ۱۴۰۰ با سفر به تاجیکستان برای حضور در بیست‌ویکمین دوره اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای آغاز شد و در این مدت به کشورهای ترکمنستان، روسیه، قطر، عمان، ترکمنستان، ازبکستان، ایالات‌متحده (نیویورک)، قزاقستان، چین، سوریه، اندونزی، ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا سفر کرد که از این بین بیشترین اسناد امضا شده بین ایران با ۳ کشور ونزوئلا، چین و ازبکستان بوده است.
رئیس‌جمهور در نخستین سفر دوره‌ای خود به منطقه، هفته سوم خرداد سال جاری به آمریکای لاتین رفت که در مقصد نخست خود یعنی ونزوئلا، 26 سند بین تهران و کاراکاس به امضا رسید و به این ترتیب ونزوئلا تاکنون بیشترین اسناد امضا شده با ایران را در دولت سیزدهم در اختیار دارد.
چین در رتبه دوم با 20 سند همکاری امضا شده با دولت رئیسی قرار دارد. سفر به چین، دهمین سفر خارجی رئیسی در دولت سیزدهم بود که در واقع این نخستین سفر دولتی رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران به چین در 20 سال اخیر بود که در پی دعوت رسمی شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین انجام شد.
ازبکستان نیز هفتمین مقصد خارجی رئیس‌جمهور بود که در این سفر 17 سند همکاری امضا شد. این سفر به منظور حضور در بیست‌ودومین دوره نشست سران سازمان همکاری شانگهای انجام شد و نخستین سفر رئیس‌جمهور ایران به ازبکستان پس از ١٨ سال بود. حجت‌الاسلام رئیسی در این سفر 3 روزه 11 دیدار داشت که «اعلام رسمی عضویت کامل ایران در سازمان شانگهای توسط رئیس‌جمهور ازبکستان» و تاکید اعضای شانگهای بر اجرای کامل برجام و «امضای ۱۷ سند همکاری در زمینه‌های انرژی، صنعت، کشاورزی، ورزشی و فرهنگی» از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر بود.
بر این اساس و از مجموع ۱۵ سفر حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی به کشورهای مختلف تاکنون -که تنها 2 سال از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد- بیش از ۱۳۲ اسناد همکاری با ۱۲ کشور به امضا رسیده است. پیش‌بینی می‌شود در 2 سال باقیمانده این دولت، اسناد همکاری‌های متعدد با سایر کشورها در قاره‌های مختلف نیز به امضا خواهد رسید.
***
برگزاری کمیسیون مشتر اقتصادی ایران و قطر در کیش
نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی درباره سفر اخیر خود به همراه وزیر امور خارجه به 4 کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس و دریای عمان شامل قطر، کویت، امارات عربی متحده و عمان اظهار کرد: این سفر با 2 هدف انجام شد؛ هدف نخست پیشنهاد ایجاد مجمع گفت‌وگو و همکاری‌های منطقه‌ای با حضور 8 کشور حاشیه خلیج فارس شامل عمان، کویت، عراق، بحرین، عربستان، امارات، قطر و جمهوری اسلامی ایران بود که قرار است نشست اول آن سپتامبر (شهریور) امسال به میزبانی دبیرکل سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شود. ابراهیم رضایی ادامه داد: در این سفر درباره ابعاد و کیفیت تشکیل یک سازمان منطقه‌ای با مقامات ۴ کشوری که به آن سفر کردیم، مذاکرات و هماهنگی‌هایی انجام شد؛ از آنجا که معتقدیم امنیت خلیج فارس را باید کشورهای پیرامون آن تأمین کنند و نیازی به حضور بیگانگان نیست، این پیشنهاد مطرح شده و مورد استقبال کشورهای منطقه قرار گرفت. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین بیان کرد: هدف دیگری که در این سفرها دنبال می‌شد، توسعه روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران با این 4 کشور بود؛ در این کشورها جمعیت قابل توجهی از ایرانیان اقامت دارند؛ بیش از ۳۰ هزار ایرانی در کویت اقامت دارند، ۱۵ هزار ایرانی در عمان هستند و همینطور در قطر و امارات. همچنین توافقات قبلی پیگیری شد، مثلا در سفر رئیس‌جمهور به مسقط و پادشاه عمان به تهران توافقاتی داشتیم که جلسات کاری برای پیگیری‌های آن برگزار شد. وی خاطرنشان کرد: درباره ایرانی‌های بازداشت شده در این کشورها و تسهیل آزادی آنها نیز توافقات خوبی داشتیم، همچنین برای افزایش تبادلات تجاری و افزایش سرمایه‌گذاری به موافقت‌هایی دست یافتیم؛ روابط ایران با عربستان و موضوع اوکراین هم در این نشست‌ها مطرح شد، درباره یمن نیز مقرر شد توافقاتی که در گذشته وجود داشت، به همان کیفیت میان دولت نجات ملی یمن و دولت سعودی اجرایی شود و سپس وارد فاز بعدی توافق شویم. رضایی خاطرنشان کرد: سفر آقای باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه به دوحه همزمان با سفر آقای امیرعبداللهیان بود که جلسات آنها مجزا از یکدیگر برگزار شد. در این سفر صرفا درباره افزایش و تسهیل حمل‌و‌نقل تجاری دریایی میان ایران و قطر بحث و مقرر شد نشست کمیسیون‌های مشترک اقتصادی ایران و قطر در آینده نزدیک در جزیره کیش برگزار شود.