گروه بین‌الملل: فرانسه که خود را مهد تمدن و زادگاه «اعلامیه حقوق بشر و تمدن» به جهانیان معرفی می‌کند، بار دیگر به دلیل نقض حقوق انسانی و قتل یک نوجوان توسط پلیس این کشور، درگیر ناآرامی و اعتراضات گسترده و متهم  به تناقض و دورویی در ادعای دموکراسی شده است.

تیراندازی به یک نوجوان و چند روز درگیری بین پلیس و معترضان، بار دیگر توجه‌ها را به گلایه‌های مزمن مردم فرانسه از خشونت پلیس و نژادپرستی سیستماتیک معطوف کرده است؛ خشونتی که در سازمان‌های مجری قانون، بویژه در حومه‌های کم‌درآمد و دارای نژادهای مختلط مشهودتر است.

شهرهای بزرگ فرانسه برای سومین شب متوالی شاهد ناآرامی بودند و امانوئل مکرون همچنان سعی دارد خشم فزاینده عمومی را که از قتل یک نوجوان ۱۷ساله توسط پلیس ناشی شده، مهار کند.

به گفته دادستانی، نوجوان ۱۷ ساله صبح روز سه‌شنبه در خودرویی با 2 سرنشین در نانت با سرعت زیاد در حال رانندگی بود که از خط اتوبوس عبور کرد. نخستین تلاش 2 افسر پلیس با موتور برای متوقف کردن او در چراغ راهنمایی ناکام ماند. دفتر دادستانی عمومی در بیانیه‌ای اعلام کرد این نوجوان از چراغ قرمز عبور کرد و در پیاده‌رو به رانندگی و فرار ادامه داد. زمانی که مأموران کمی بعد او را متوقف کردند، هر 2 اسلحه خود را در راستای درهای خودرو به سمت این نوجوان نشانه رفته و از او خواستند موتور خودرو را خاموش کند. در این بیانیه آمده است وقتی مظنون به طور ناگهانی شروع به رانندگی کرد، یکی از افسران تیراندازی کرد. پلیسی که به «نائل»، نوجوان ۱۷ ساله در منطقه نانت در غرب پاریس شلیک کرده و جان او را گرفته، پیش‌تر مدعی شده بود این نوجوان قصد زیر گرفتن آنها را بعد از متوقف کردن خودرو داشته است اما ویدئوی منتشرشده از حادثه روز سه‌شنبه نشان می‌دهد 2 پلیس در حالی که به پنجره خودروی مقتول نزدیک می‌شوند، کلت کمری خود را به سمت راننده نشانه گرفته و با حرکت خودرو، یکی از آنها اقدام به شلیک می‌کند. این ویدئو نشان می‌دهد خودروی مقتول کمی پس از حرکت، به یک پست در نزدیکی محل حادثه برخورد کرده و متوقف شده است.

پلیس فرانسه پنجشنبه‌شب گذشته اعلام کرد نیروهایش با حوادث جدیدی در شهرهای نانت، مارسی، لیون، پائو، تولوز و لیل از جمله آتش‌سوزی و پرتاب مواد محترقه توسط معترضان مواجه شده‌اند. این در حالی است که بر اساس اعلام وزیر کشور فرانسه، پنجشنبه‌شب حدود ۴۰ هزار افسر پلیس در سراسر این کشور مستقر شدند تا ناآرامی‌های درگرفته پس از قتل «نائل» نوجوان ۱۷ساله را کنترل کنند؛ شهروندی فرانسوی با تبار مراکشی و الجزایری که سه‌شنبه گذشته به ضرب گلوله پلیس فرانسه کشته شد.

در منطقه نانت واقع در حومه غربی پاریس که این نوجوان در آنجا کشته شد، معترضان خودروها را به آتش کشیدند، خیابان‌ها را محاصره کردند و اشیایی را به سوی پلیس پرتاب کردند. معترضان شعار «انتقام نائل» را در ساختمان‌ها و ایستگاه‌های اتوبوس نقش ‌زده و یک بانک را به آتش کشیدند که توسط آتش‌نشانان خاموش شد تا از سرایت آتش به ساختمان بالای آن جلوگیری شود.

به گزارش الجزیره، پلیس پاریس اعلام کرد در مرکز پاریس یک فروشگاه کفش نایکی غارت شده و شیشه‌های آن شکسته شده است. مقامات محلی در شهر «کلمر» در 8 کیلومتری مرکز پاریس، منع رفت‌وآمد شبانه را تا دوشنبه برقرار کردند و یک مقام محلی پاریس گفت پس از ساعت ۹ شب به وقت محلی، تمام خدمات اتوبوس و تراموا متوقف خواهد شد زیرا چهارشنبه شب بعضی اتوبوس‌ها و ترامواها به آتش کشید شده‌اند.

آتش اعتراض‌ها در شهر کوچکی در فاصله ۹ کیلومتری پاریس، به تالار شهر رسید و به این ساختمان آسیب‌هایی وارد کرد. این آتش به ورزشگاه ملی فرانسه که مقر المپیک ۲۰۲۴ پاریس است هم نزدیک شد، همچنین در شهر مارسی که دومین شهر مهم فرانسه است، پلیس در جریان درگیری با جوانان در یک منطقه توریستی نارنجک‌های گاز اشک‌آور شلیک کرد. واحدهای پلیس ویژه در لیل، لیون و بوردو مستقر شدند و در گرنوبل یک اتوبوس هدف پرتاب مواد محترقه قرار گرفت و کارمندان شرکت حمل‌و‌نقل محلی کار را متوقف کردند.

ناآرامی‌های این روزهای فرانسه خاطرات اعتراضات سال ۲۰۰۵ را زنده کرد که این کشور را به مدت 3 هفته متشنج و ژاک شیراک، رئیس‌جمهوری وقت را مجبور به اعلام وضعیت اضطراری کرد. در آن زمان بیش از ۶۰۰۰ نفر دستگیر شدند. آن موج خشونت در شهری در حومه پاریس به نام «کلیشی سو بوآ» درگرفت و پس از آن اتفاق افتاد که 2 جوان که از دست پلیس در یک پست برق مخفی شده بودند، بر اثر برق‌گرفتگی جان خود را از دست دادند. 

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در پیامی به معترضان گفت: در ساعات اخیر با صحنه‌های خشونت‌آمیزی در ایستگاه‌های پلیس و همچنین مدارس و شهرداری‌ها مواجه بوده‌ایم. این (خشونت) به‌هیچ‌وجه توجیه‌پذیر نیست.

شهردار مارسی که دومین شهر بزرگ فرانسه محسوب می‌شود، اعلام کرده شهروندان حق برپایی تظاهرات را نخواهند داشت. تمام وسایل حمل‌ونقل عمومی در این شهر از ساعت ۷ شب جمعه به وقت محلی تعطیل شد. پلیس فرانسه پنجشنبه ‌شب اعلام کرد نیروهایش با حوادث جدیدی در شهرهای مارسی، لیون، پائو، تولوز و لیل از جمله آتش‌سوزی و پرتاب مواد محترقه توسط معترضان مواجه شده‌اند.

* افزایش بازداشتی‌ها به ۸۷۵ نفر

وزارت کشور فرانسه روز گذشته با به‌‌روزرسانی آماری که منتشر کرده بود، اعلام کرد تعداد بازداشتی‌های تظاهرات شب گذشته به ۸۷۵ تن رسیده که نیمی از آنها در پاریس هستند. بر اساس آمار اعلام‌شده توسط امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در ابتدای نشست مدیریت بحران کابینه، طی این اعتراضات مجموعا ۴۹۲ ساختمان تخریب، ۲۰۰۰ خودرو دچار حریق و ۳۸۸۰ مورد آتش‌سوزی گزارش شده است. یک رادیوی فرانسوی گزارش داد ۲۴۹ افسر پلیس و ژاندارم در اعتراضات پنجشنبه شب مجروح شده‌اند.

الیزابت بورن، نخست‌وزیر فرانسه گفت دولتش در حال بررسی تمام گزینه‌ها برای احیای نظم است، از جمله اعلام وضعیت اضطراری. او گفت: ما همه گزینه‌ها - از جمله وضعیت اضطراری - را بررسی می‌کنیم و تنها یک اولویت داریم: برقراری نظم در کشور. در صورت اعلام وضعیت اضطراری، ارتش فرانسه می‌تواند مسؤولیت پلیس این کشور را برعهده بگیرد. «کلمنت بوون» وزیر حمل‌و‌نقل فرانسه نیز در مصاحبه‌ای رادیویی گفت حمل‌ونقل عمومی در منطقه پاریس روز جمعه (دیروز) به شدت مختل شد و بسته شدن زودهنگام این شبکه را رد نکرد. این در حالی است که بامداد دیروز ۱۲ دستگاه اتوبوس در پارکینگی در منطقه اوبرویلیه واقع در شمال پاریس به آتش کشیده و تخریب شدند.

«امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه دیروز جمعه پس از گسترده‌ترین شب اعتراضات به تیراندازی مرگبار پلیس به یک نوجوان ۱۷ ساله، کابینه خود را برای دومین جلسه بحران طی 2 روز گذشته گرد هم جمع کرد. به نوشته خبرگزاری رویترز، وزارت کشور فرانسه از شامگاه پنجشنبه در تلاش برای سرکوب سومین شب اعتراضات و ناآرامی‌ها در اکثر شهرهای این کشور، ۴۰ هزار پلیس و نیروی امنیتی را مستقر کرده بود. کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد مکرون روز جمعه ساعت ۱۱ به وقت گرینویچ با کابینه خود در پاریس دیدار کرد.

کاربران در شبکه‌های اجتماعی با به اشتراک گذاشتن تصاویر و فیلم‌های متعددی از وضعیت آشوبناک شهرهای مختلف فرانسه در پی برخورد خشن نیروهای امنیتی با معترضان به قتل یک نوجوان توسط پلیس، نوشتند: «وضعیت کنونی فرانسه نسبت به شورش هفته قبل واگنر در روسیه، بیشتر به کودتا شباهت دارد اما رسانه‌های جریان اصلی غربی هیچ‌وقت به آن اعتراف نمی‌کنند».

***

مکرون نشست بروکسل را به خاطر وضعیت اضطراری فرانسه نیمه‌کاره رها کرد