دولت‌ با اجرای 7 طرح مغفول ذخیره‌سازی گاز طبیعی، هدفگذاری کرده است تا سال ۱۴۰۵ به منظور ایجاد ظرفیت برداشت ۱۱۴ میلیون مترمکعب در روز، عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند و با این کار تا آن سال ۲۵ درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تامین می‌شود.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی دولت‌ها در ایران در سال‌های گذشته به صادرات نفت کشور مرتبط بوده است. با افزایش تحریم‌های غرب علیه ملت ایران، صادرات نفت کشور با چالش جدی مواجه شد اماصادرات نفت با وجود تحریم‌ها در ماه مه ‌(اردیبهشت سال جاری) به 1.9 میلیون بشکه در روز رسید‌.

در آغاز کار دولت سیزدهم ارقام صادرات نفت بسیار پایین بود اما خوشبختانه با شروع این دولت و اقدام‌ها و رایزنی‌ها ظرفیت و بازارهای خوبی برای فروش نفت کشور شناسایی شد و توانستیم در ماه‌های ابتدایی شروع به کار دولت آمار صادرات نفت را صعودی کنیم.

ایران با استفاده از ابزار دیپلماسی انرژی و تقویت روابط با کشورهای آمریکای لاتین، آسیایی و آفریقایی، بازارهای جدیدی را برای فروش نفت خود ایجاد کرده است.

با وجود تحریم‌ها فروش نفت نه‌تنها کاهش نیافت، بلکه حتی تشدید هم شده است، تحریم‌های ظالمانه به نسبت روزهای اول سخت‌تر هم شده است اما‌ با تلاش دولت، ظرفیت تولید نفت و صادرات در کشور افزایش یافته است و بازارهای جدیدی را به دست آوردیم و در ماه‌های آینده هم خبرهای خوبی در این حوزه خواهیم شنید.

* افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت در ٦ ماه

با خروج آمریکا از برجام در دولت گذشته بیش از یک میلیون بشکه ظرفیت تولید نفت کشور به دلیل تحریم‌ها و عدم تعمیرات به‌موقع تأسیسات نفتی کاهش یافت اما در آغاز به کار دولت سیزدهم با هزینه ۵۰۰ میلیون دلاری و در مدت ۶ ماه توانستیم این ظرفیت ازدست‌رفته را برگردانیم؛ ۲۰ ماه پیش صادرات نفت به روزانه کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه هم رسیده بود و وجود حدود ۸۰ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب در خلیج‌فارس در حال تبدیل شدن به پاشنه آشیل صنعت نفت بود.

راهکار دولت قبل برای حل این موضوع افزایش تعداد نفتکش‌های اجاره‌ای و هزینه ۴۵۰ میلیون دلاری سالانه در این زمینه بود و بیش از ۳ سال میعانات گازی تولید کشور را روی آب ذخیره کرده بودند اما در دولت سیزدهم صادرات نفت کشور در سخت‌ترین شرایط ممکن نسبت به سال ۱۴۰۱ دو برابر شد، زیرا در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم بیش از ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه وجود داشت که با افزایش فروش نفت و وصول مطالبات نفتی این کسری جبران شد.

درآمد نفتی کشور در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ بیش از ۷۹ درصد افزایش داشته است که این موضوع اقتدار صنعت نفت را می‌رساند.

تازه‌ترین گزارش بررسی آماری انرژی جهان از افزایش نزدیک به ۱۷۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی نسبت به سال پیش از آن (۲۰۲۱) حکایت دارد. تولید نفت خام و میعانات گازی ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۳ میلیون و ۸۲۲ هزار بشکه در روز رسید، هر چند این رقم سال پیش از آن (۲۰۲۱) ۳ میلیون و ۶۵۳ هزار بشکه در روز ثبت شده بود.

مقایسه این آمار نشان از افزایش روزانه ۱۶۹ هزار بشکه‌ای با رشد 6.4 در‌صدی تولید نفت خام ایران در بازه زمانی یادشده دارد. آژانس بین‌المللی انرژی نیز با اذعان به رنگ باختن تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران نوشت: «با و‌جود تحریم‌های سخت مالی، تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۳۰ هزار بشکه و از ابتدای سال جاری میلادی ۳۵۰ هزار بشکه افزایش داشته است».

* اجاره 450 میلیون دلاری شناور میعانات گازی در دولت سیزدهم حذف شد

روزانه ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شود که با تلاش دولت نه‌تنها میعانات تولید شده، فروخته شده بلکه میعانات گازی از پیش ذخیره‌شده هم با وجود تحریم‌ها فروخته شده و میعانات روی آب به صفر رسیده است؛ 450 میلیون دلار هزینه اجاره 80 میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب می‌شد که این هزینه در دولت سیزدهم به صفر رسید و کشتی‌ها آزاد و به ناوگان حمل نفت اضافه شده‌اند.

شهریور ۱۴۰۰ میزان 80 میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب از چالش‌های مهم و مشکل اساسی و پاشنه آشیل دولت بود و مشتری‌یابی برای این میعانات گازی که حتی دو فاز شده بودند و تغییر رنگ هم داده بودند؛ کاری بسیار سخت بود و همه مخازن در خشکی و دریا پر شده بود. با قراردادهایی که توسط وزارت نفت منعقد شده، تراز آن به سمت منفی شدن پیش می‌رود و درخواست برای میعانات گازی بیش از تولید میعانات گازی است.

* توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در دولت سیزدهم

دولت‌ اکنون با اجرای ۷ طرح مغفول‌مانده ذخیره‌سازی گاز طبیعی عزم خود را جزم کرده است تا در یک برنامه ۵ ساله منتهی به سال ۱۴۰۵ با هدف ایجاد ظرفیت برداشت ۱۱۴ میلیون مترمکعب در روز عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند.

‌وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران برای تحقق این هدف توسعه فاز ۲ ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخزن شوریجه به منظور افزایش ظرفیت سالانه ذخیره‌سازی 4.5 میلیارد مترمکعب در سال با حفاری ۲۸ حلقه چاه جدید، توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در سراجه با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه کشور به 1.5 میلیارد مترمکعب، طرح پیش امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز در میدان مختار با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه کشور به ۱۵ میلیارد مترمکعب، طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی در گنبد نمکی نصرآباد کاشان به‌منظور افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب، طرح ایمن‌سازی ۴ حلقه چاه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در آبخوان یورتشا، طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز در ساختار قزل تپه با هدف افزایش حجم ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصل‌های سرد سال به ۲۸ میلیون مترمکعب و طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی بانکول با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور تا ۱۱ میلیون مترمکعب را در دستور کار قرار داده است.پیش‌بینی می‌شود با این اقدامات تا سال ۱۴۰۵ حدود ۲۵ درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تامین شود.