پیشبینیها حاکی است در صورت ادامه کاهش فرزندآوری در کشور، ایران تا 2 دهه آینده به جمع کشورهای پیر دنیا میپیوندد، از این رو اقدامات و برنامهریزیهایی برای ترغیب و تشویق به فرزندآوری و ازدیاد جمعیت ترسیم شده است که در صورت توجه به آنها میتوان از این بحران عبور کرد. در این میان براساس گزارشها میزان باروری در کشور در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن رشد کرده است. معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، با بیان اینکه طبق پیشبینیها در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور سالمند خواهند بود، گفت: یعنی در این سال پنجره جمعیتی کشور بسته میشود، بنابراین با در نظر گرفتن سن باروری، کمتر از 8 سال دیگر برای حل این بحران فرصت داریم. دکتر سیدمحمد طباطبایی با اشاره به اینکه طبق آخرین پیمایش ملی که در سال ۱۳۹۸ انجام شد در کشور ما تقریباً 3.5 میلیون زوج نابارور وجود دارد، گفت: سالانه نیز حدود ۸۸ هزار زوج به این آمار اضافه میشوند. وی با اشاره به اینکه هزینههای درمان ناباروری بویژه در صورت نیاز به IVF یا سایر روشهای تهاجمی بسیار زیاد است، تصریح کرد: زوجین نابارور علاوه بر نگرانیهایی که درباره روند و نتیجه درمان داشتند، برای تامین هزینههای درمان هم فشار زیادی را متحمل میشدند اما خوشبختانه بعد از تصویب قانون جوانی جمعیت، تمام اقدامات تشخیصی و درمانی ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفت.
طباطبایی افزود: بر این اساس در مراکز دولتی ۹۰ درصد هزینهها تحت پوشش بیمه قرار گرفت و محدودیت سنی قبلی اصلاح شد تا افراد تا ۴۹ سالگی بتوانند از این خدمات استفاده کنند. همچنین در مراکز خصوصی درمان ناباروری نیز ۷۰ درصد هزینهها توسط بیمههای پایه پرداخت میشود. وی تاکید کرد: ۴۰درصد وظایف در قانون جوانی جمعیت بر عهده سازمانهای دیگری به جز وزارت بهداشت است، یعنی این وزارتخانه به تنهایی نمیتواند مشکلات حوزه جمعیت را برطرف کند. مسلما فرهنگسازی در بحث جمعیت یکی از اقدامات کلیدی است اما وزارت بهداشت هم علاوه بر حمایتهای بهداشتی و درمانی در فرهنگسازی نیز نقش مهمی دارد. طباطبایی فرهنگسازی در حوزه جمعیت را موضوعی مهم دانست و عنوان کرد: یکی از موارد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بحث آموزش و فرهنگسازی است که به 2 بخش فرهنگسازی عمومی و فرهنگسازی سلامت تقسیم میشود. به طور کلی نقش عوامل فرهنگی و نگرش افراد بسیار موثر است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره وضعیت ارزیابی شرایط زاد و ولد در کشور طی سالیان آینده به ایسنا گفت: نرخ باروری یا TFR میانگین تعداد فرزندانی است که یک خانم در سن باروری به دنیا میآورد؛ اگر این خانم با همسرش در نظر گرفته شوند و این زوج 2 فرزند داشته باشند، جایگزین خودشان افرادی را به جامعه آوردهاند و در این شرایط جمعیت نه افزایش پیدا میکند و نه کاهش و رشد جمعیت تقریباً ثابت میماند. طباطبایی با بیان اینکه در کشور ما متاسفانه از سال ۷۹ نرخ باروری زیر حد جایگزینی قرار گرفته است، بیان کرد: در حال حاضر نرخ باروری ما 1.65 است. اگر در طولانیمدت نرخ باروری کمتر از حد جایگزینی باشد، جمعیت کاهش پیدا میکند و به سمت سالمندی میرود. آمارها نشان میدهد نرخ رشد جمعیت کشور از 1.2 در سال ۱۳۹۵ به حدود 0.6 در سال ۱۴۰۰ رسیده است. به عبارتی، در عرض ۵ سال، نرخ رشد جمعیت کشور ۵۰ درصد کاهش یافته است.