رشد 10 درصدی میزان بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته موجب شده است میانگین حجم آب سدهای کشور 20 درصد افزایش یابد؛ موضوع امیدوارکننده‌ای که در صورت مدیریت و مصرف بهینه می‌تواند مشکلات کم‌آبی را حل کند. البته هنوز برخی استان‌های کشور با چالش کم‌آبی مواجهند اما طبق گفته کارشناسان این کم‌آبی خیلی نگران‌کننده نیست. از طرفی برنامه‌های قابل توجهی چون تزریق آب به سفره‌های زیرزمینی با تغذیه مصنوعی‌ در دست اقدام است که بخشی از آن نیز در حال اجراست؛ اقدامی کارشناسانه‌ که به عبور از بحران کم‌آبی در کشور کمک می‌کند.

* رشد ۱۰ درصدی بارش‌ها نسبت به سال گذشته

میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۱) تا ۱۷ تیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته با ۱۰ درصد رشد همراه شد اما همچنان  در مقایسه با دوره بلندمدت کاهش ۱۴ درصدی را نشان می‌دهد. اگرچه پیش‌بینی قبلی مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو کاهش بارش‌ها را اعلام کرده بود اما گزارش اخیر مرکز اطلاعات و داده‌های آب کشور بیانگر رشد ۱۰ درصدی در میزان بارش‌هاست. بر این اساس از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۷ تیر 208.4 میلیمتر بارش در کشور ثبت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با بارش 185.9 میلیمتری رشدی ۱۰ درصدی را نشان می‌دهد. در عین ‌حال میزان بارش‌های از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۷ تیر در مقایسه با دوره بلندمدت ۵۴ ساله که 238.2 میلیمتر بارش داشته‌ایم کاهش ۱۴ درصدی دارد. بررسی آمار مرکز اطلاعات و داده‌های آب کشور نشان می‌دهد استان ایلام از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۱) تا ۱۷ تیر 541.4 میلیمتر بارش دریافت کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با 212.4 میلیمتر بارش ۱۵۵ درصد رشد یافته است، همچنین میزان بارش‌های این استان نسبت به دوره بلندمدت ۵۴ ساله که 427.7 میلیمتر بارش داشته رشدی ۲۷ درصدی دارد. پس از آن استان خوزستان نیز با رشد ۸۰ درصدی بارش‌ها روبه‌رو شده است. میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۷ تیر خوزستان در حالی 411.6 میلیمتر شده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 228.5 میلیمتر بوده و رشد ۸۰ درصدی دارد. در مقابل استان هرمزگان  با کاهش ۵۱ درصدی بارش‌ها در جایگاه نخست کاهش بارش ایستاده است. میزان بارش‌های هرمزگان از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۱) تا ۱۷ تیر در حالی به رقم 101.2 میلیمتر رسیده که سال گذشته این عدد 205.3 میلیمتر بود و کاهش ۵۱ درصدی دارد.

* حجم آب ‌سدهای کشور 20 درصد افزایش یافت

ایران در سال آبی جاری نسبت به سال آبی گذشته 10 درصد بیشتر بارش داشته است و سدهای کشور نیز در مجموع 20 درصد بیشتر از سال گذشته آب دارند، با این حال با مدیریت مصرف آب توسط مردم و کشاورزان، تاب‌آوری منابع آب افزایش می‌یابد. طبق گزارش‌های موجود، حجم آب موجود مخازن سدهای کشور در سال آبی جاری به 24 میلیارد و 380 میلیون متر مکعب رسید و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 20 درصد افزایش یافت. بر اساس این آمار، مجموع ورودی سدهای کشور از ابتدای سال آبی تاکنون برابر 28 میلیارد و 280 میلیون متر‌مکعب بود که نسبت به سال گذشته 36 درصد افزایش داشت. همچنین خروجی سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون معادل 23 میلیارد و 80 میلیون متر مکعب بود که نسبت به سال گذشته 13 درصد افزایش یافته است.

* افزایش سهم محیط‌ زیست از حقابه سدهای کشور

در این راستا سعید نبوی، کارشناس مدیریت منابع آب به فارس گفت: عمده افزایش خروجی سدها صرف تامین حقابه محیط ‌زیست و همچنین تامین نیاز کشاورزان شده است. آمار رشد 20 درصدی مخازن سدهای کشور در شرایطی به ‌دست می‌آید که سال آبی جاری نسبت به سال گذشته 10 درصد بارش بیشتری را تجربه کرده است. البته گستره این بارش‌ها در سطح کشور متفاوت بوده و در حالی که 18 استان کشور بارش بیشتری نسبت به سال گذشته دریافت کرده‌اند، 12 استان بارش کمتری نسبت به پارسال داشتند و یک استان نیز معادل سال گذشته دریافت باران داشته است. با وجود افزایش متوسط بارش و ذخیره سدهای کشور، مدیریت مصرف آب از سوی مردم و کشاورزان می‌تواند به افزایش تاب‌آوری مخازن سدها و منابع آبی کشور ختم شود.

* پیش‌بینی بارش‌ها در هفته آینده

بر اساس گزارش مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو برای هفته جاری وقوع بارش‌ها در سواحل دریای خزر پیش‌بینی می‌شود. همچنین با توجه‌ به چشم‌انداز بارش پیش‌بینی‌شده برای هفته آینده، وقوع بارش‌ها در برخی مناطق شمالی کشور مورد انتظار است. در هفته منتهی به ۳۰ تیر همه حوضه‌های ششگانه اصلی آبریز کشور بارش‌هایی را دریافت خواهند کرد که بالاترین میزان آن در حوضه آبریز دریای خزر خواهد بود. بر این ‌اساس، حوضه آبریز دریای خزر در هفته منتهی به ۳۰ تیر بیشینه بارش 25.4 میلیمتری و متوسط محدوده 1.5 میلیمتری را خواهد داشت. حوضه آبریز دریاچه ارومیه در هفته آینده بیشینه بارش 17.6 میلیمتری با متوسط بارش 1.4 میلیمتر را دارد. در این مدت حوضه آبریز فلات مرکزی بیشینه بارش 7.8 میلیمتری و متوسط محدوده یک‌دهم میلیمتری خواهد داشت. حوضه آبریز خلیج ‌فارس  و دریای عمان بیشینه بارش 7.5 میلیمتری و متوسط محدوده صفر میلیمتری را تجربه می‌کند. حوضه آبریز مرزی شرق نیز در هفته آینده بیشینه بارش یک میلیمتری و متوسط محدوده صفر میلیمتری را تجربه خواهد کرد. هفته آینده حوضه آبریز قره‌قوم هم بیشینه بارش یک‌دهم میلیمتری با متوسط صفر میلیمتری را تجربه خواهد کرد. علاوه ‌بر آن ۱۴ حوضه آبریز درجه ۲ هم بدون بارش خواهند بود.

***