گروه اقتصادی: در پی سفر دوم رئیس‌جمهور به استان کهگیلویه‌وبویراحمد، پتروشیمی گچساران پس از ۱۷ سال با هدف تقویت زنجیره ارزش نفت و گاز که منجر به ایجاد اشتغال و جلوگیری از خام‌فروشی می‌شود، افتتاح شد.

زندگی شهروندان گچساران با نفت و گاز آمیخته شده بود. ۲۰ درصد نفت کشور در سرزمین‌شان تولید می‌شد. قریب به ۵ دهه بود در کنار تاسیسات نفتی روزگار می‌گذراندند و آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از این صنعت، میهمان ناخوانده همیشگی‌شان بود. با این وجود نقش چندانی در چرخه صنعت نفت نداشتند. خام‌فروشی بلایی گریبانگیر این صنعت بود. این مردم حق خود می‌دانستند که سازوکاری ایجاد شود تا آنها نیز از این همسایه‌ قدیمی بهره ببرند. بهترین وجه این سازوکار، صنعت پتروشیمی بود. مردم گچساران از دیرباز  امید داشتند که با بهره‌برداری از یک کارخانه پتروشیمی، افزون بر ایجاد اشتغال مستقیم، زمینه رونق اقتصادی در منطقه‌شان هم فراهم شود.

پتروشیمی یکی از ارکان اصلی زنجیره تولید در صنعت نفت به حساب می‌آید و نقش بسزایی در تولید ناخالص ملی دارد. همچنین به عنوان بخشی از صنایع شیمیایی، موتور محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی هر منطقه‌ای‌ است که فرآورده‌های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کند. ایجاد کارخانه پتروشیمی از سویی با  فرآوری محصولات، در پیشگیری از خام‌فروشی اهمیت ویژه‌ای دارد و از سوی دیگر مزایای اقتصادی قابل توجهی برای منطقه و کشور ایجاد می‌کند.

در دهه 80 شمسی سخن از ایجاد یک کارخانه پتروشیمی در شهرستان گچساران به میان آمد که بالاخره عملیات اجرایی‌ آن سال ۱۳۸۵ آغاز شد. این مجتمع قرار است سالانه یک‌ میلیون تن اتیلن و ۱۸۴ هزار تن سیتری پلاس تولید کند. همچنین دهمین مجموعه تولید اتیلن کشور به حساب می‌آید و زمینه‌ ورود صنایع جدید در حوزه نفت و گاز  را به استان کهگیلویه‌وبویراحمد فراهم می‌کند.

تنوع محصولات تولیدی این کارخانه پتروشیمی و تأمین مواد اولیه هزاران کارگاه و کارخانه صنایع پایین‌دستی در اشتغال‌زایی استان نقش مهمی خواهد داشت. از سوی دیگر کسب درآمدهای ارزی و قطع وابستگی به بیگانگان از دیگر ارمغان‌های بهره‌برداری از این کارخانه است. پتروشیمی گچساران مواد اولیه کارخانه‌های پتروشیمی بروجن، کازرون، ممسنی و پلیمر دهدشت را تأمین می‌کند و به لحاظ اشتغال، بیش از ۲۰۰۰ نفر را به  طور مستقیم و غیرمستقیم مشغول می‌سازد.

آورده اولیه صنعت پتروشیمی گچساران برای استان سالانه ۸۰ میلیون دلار خواهد بود و بهره‌برداری از این طرح تحول شگرفی در بهبود رشد اقتصادی کهگیلویه‌وبویراحمد ایجاد می‌کند.

تحریم،‌ سنگ بزرگی را بر سر راه تکمیل این طرح قرار داده بود. خرید تجهیزات لازم با مشکل مواجه بود که با اعتماد به شرکت‌های دانش‌بنیان و تلاش مهندسان ایرانی این تجهیزات در کشور تولید شد. سایه تحریم‌ها حالا با اعتماد به توان متخصصان ایرانی کم‌اثر شده است، در این زمینه بیش از ۱۱ مورد تجهیزات به شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی سفارش داده شد که توانستند با کیفیت مطلوب تولید و به موقع تحویل دهند. یکی از موارد بسیار مهم، شیر اطمینان خطوط بخار این مجتمع بود که به همت متخصصان ایرانی تولید شد. فناوری ساخت این شیرها تنها در دست ۵ کشور دنیا بود.

پتروشیمی گچساران دارای ۲ واحد الفین و یوتیلیتی بوده و فعالیت واحدهای مختلف این مجتمع متکی به تجهیز شیر اطمینان خطوط الفین است که از سوی یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی ساخته شد. جداسازی هوا و تولید نیتروژن دارای فرآیند بسیار مهم و پیچیده‌ای است که در این فرآیند، هوا را به میزان ۹ بار فشرده می‌کند و سپس با استفاده از مکانیزم‌های مهندسی و روش‌های ترمودینامیکی دمای آن تا منفی ۱۷۲ درجه سانتیگراد سرد می‌شود تا جداسازی نیتروژن از هوا انجام گیرد.

از دیگر موارد اعتماد به نیروی داخلی در شرکت پتروشیمی گچساران ساخت واحد تصفیه پساب شیمیایی توسط پیمانکاران اجرایی داخلی است. همچنین برای نخستین بار همه مشعل‌های کوره‌های الفین که شامل ۶۶۸ مشعل است در این مجموعه با استفاده از توان داخلی ساخته شد.

پتروشیمی گچساران از آغاز عملیات اجرایی در سال ۱۳۸۵ تا نخستین سفر  رئیس دولت سیزدهم به استان کهگیلویه‌وبویراحمد ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت. پس از سفر رئیس‌جمهور، تکمیل پتروشیمی گچساران سرعت مطلوبی به خود گرفت.

با پیگیری‌های ویژه دولت و تزریق ۲۰۰ میلیون یورو اعتبار برای تکمیل این مجموعه، حالا پس از گذشت ۱۷ سال چشم‌انتظاری مردم استان، با استفاده از ظرفیت متخصصان داخلی پتروشیمی گچساران وارد فاز جدیدی شده است. امید می‌رود با راه‌اندازی این واحد صنعتی، شکوفایی صنایع پایین‌دست صنعت پتروشیمی در گچساران اتفاق بیفتد.

***

تأمین آب شرب ۲,5 میلیون نفر با افتتاح سد چمشیر