بر اساس آمار در 3 ماه نخست سال جاری بیشترین کتابهای روانهشده به بازار نشر آثار تألیفی بوده است
با یک بررسی و نگاه آماری میتوان گفت بهار امسال برای کتابخوانان و ناشران پربار بوده است؛ هم به جهت حضور فعال ناشران در نمایشگاه کتاب و هم به جهت اینکه برخی کتابها با اقبال عمومی مواجه شد. محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه هفته گذشته هیات دولت گفت: «نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران جزو پررونقترین رویدادهای فرهنگی در دنیاست، البته اطلاعات کاملا دقیقی ندارم که پررونقترین است اما اطمینان دارم جزو معدود رویدادهایی است که با این میزان از استقبال عمومی همراه است. همکاران ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای همکار تلاش کردند و دست به دست هم دادند تا نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، آبرویی برای عظمت ایران اسلامی شد. چه پاداشی برای من، شما و همه زحمتکشان نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و علاقهمندان عرصه فرهنگ بالاتر از اینکه لبخند رضایت را بر لبان مقام معظم رهبری مدظلهالعالی دیدیم. این بزرگترین پاداش برای ما بود. مقام معظم رهبری مدظلهالعالی بیش از ۳ ساعت برای بازدید از سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران وقت گذاشتند و با محبت از این نمایشگاه یاد کردند».
این آمار امیدوارکننده در حالی است که بتازگی شاهد بودیم برخی انتشارات به دلیل مسائل بعضا مالی رو به تعطیلی رفتهاند و باید توجه داشت برای تداوم رونق بازار نشر همچون بهار، باید به همه ابعاد حمایتی نسبت به انتشارات توجه داشت. بر اساس اعلام خانه کتاب و ادبیات، طرح کتابخوان با هدف معرفی کتابهای فاخر و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی چندسالی است در سطح کشور اجرا میشود. ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و ترویج سبک زندگی اسلامی، ازدواج، تربیت فرزند، اخلاق اجتماعی، خانواده، سلامت، کودک و نوجوان، علمی و دینی از دیگر اهداف اجرای طرح کتابخوان است.
بر اساس بانک اطلاعات کتاب خانهکتاب و ادبیات ایران در بهار ۱۴۰۲ مجموعا ۲۱ هزار و ۶۹۳ عنوان کتاب از سوی ۲ هزار و ۱۹۴ ناشر فعال در حوزههای مختلف در کشور منتشر شده است.
این آمار نشان میدهد بیشترین کتابهای روانهشده به بازار نشر در 3 ماه نخست سال جاری آثار تالیفی بوده که با ۷۳ درصد معادل ۱۵ هزار و ۷۷۲ نسخه از سوی ۲۲ هزار و ۱۰۱ نفر تالیف شده است. آثار ترجمهای با ۵ هزار و ۹۲۱ نسخه سهم ۲۷ درصدی آثار منتشر شده را به خود اختصاص دادهاند که از سوی ۵۸۱ مترجم ارائه شدهاند. نسبت جنسیتی مولفان (نویسنده، گردآورنده، شاعر، مصحح و...) در 3 ماه نخست سال جاری نشان میدهد بیشترین آثار تالیفی با سهم ۶۴ درصدی به مردان تعلق گرفته است و زنان مولف و نویسنده سهم ۳۶ درصدی از تعداد کل آثار منتشر شده در این فصل را به نام خود ثبت کردهاند. مترجمان مرد نیز سهم بیشتری از آثار ترجمهای در این مدت را در مقایسه با زنان به خود اختصاص دادهاند.
آمارها نشان میدهد در بهار سال جاری هزار و ۷۵۱ ناشر توانستند بین یک تا ۱۰ عنوان کتاب و ۴۴۳ ناشر بیش از ۱۰ عنوان کتاب منتشر کنند و در اختیار خوانندگان قرار دهند.
۱۳ هزار و ۷۴۶ نسخه کتاب معادل ۶۳ درصد از کل کتابهای منتشر شده در این 3 ماه به کتابهای جدید و چاپ اولی اختصاص داشته و کتابهای چاپ مجدد با سهم ۳۷ درصدی یعنی ۷ هزار و ۹۴۷ نسخه، عملکرد صنعت نشر در فصل بهار را نشان میدهد. تعداد شمارگان مربوط به کتابهای منتشر شده در بهار امسال مجموعاً ۱۸ میلیون و ۹۴۵ هزار و ۸۲ نسخه در موضوعهای مختلف است و میانگین شمارگان کتابهای منتشر شده نیز ۸۷۳ نسخه را نشان میدهد.
سهم عناوین تولیدشده کودک و نوجوان در 3 ماه اول امسال ۳ هزار و ۱۸۹ عنوان است که آثار تالیفی سهم ۶۰ درصدی (هزار و ۹۰۵) و آثار ترجمهای سهم ۴۰درصدی (هزار و ۲۸۴) را به خود اختصاص داده است. ۴۸ درصد کتابهای چاپشده در حوزه کودک و نوجوان چاپ جدید و مابقی چاپ مجدد است. همچنین شمارگان کتابهای منتشر شده در این فصل ۴ میلیون و ۴۲۸ هزار و ۹۳۹ نسخه و میانگین شمارگان کتابهای منتشرشده، هزار و ۳۸۹ نسخه است. بیشترین کتابها در بهار سال جاری در موضوعهای ادبیات، کودک و نوجوان، کمکدرسی، علوم اجتماعی، علوم عملی، دین، فلسفه، تاریخ و جغرافیا، هنر، زبان، علوم طبیعی و ریاضیات و کلیات چاپ شده است.
سهم تهران در تولید کتابهای منتشرشده در فصل بهار ۱۴ هزار و ۶۶۰ عنوان کتاب معادل ۶۸ درصد کل کتابهای تولیدشده در کشور است و ناشران قم، خراسان رضوی، البرز، آذربایجان شرقی، اصفهان، گیلان، فارس، مازندران و گلستان در جایگاههای بعدی قرار گرفتهاند. از مجموع کل کتابهای منتشر در تهران ۹ هزار و ۸۱۳ عنوان کتاب تالیف و ۴ هزار و ۸۴۷ عنوان ترجمه در اختیار علاقهمندان کتاب قرار گرفته است. همچنین ناشران تهرانی ۸ هزار و ۲۶۲ عنوان کتاب جدید و ۶ هزار و ۳۹۸ عنوان کتاب چاپ مجدد در 3 ماه اول سال جاری منتشر کردهاند. کتابهای «زن، زندگی، آزادی» از دفتر نشر معارف، «عادتهای اتمی: یک راه ساده و اثبات شده برای ایجاد عادات خوب و شکستن عادات بد(تغییرات کوچک، نتایج قابل توجه)» از انتشارات نوین توسعه، «تکههای از یک کل منسجم» از انتشارات بینشنو، «مرا با خودت ببر» از انتشارات بهنشر، «ستارهها چیدنی نیستند: برگرفته از زندگی یک دختر آمریکایی» از دفتر نشر معارف، «اوسنه گوهرشاد» از انتشارات بهنشر، «مغازه خودکشی» از نشر چشمه، «خون دلی که لعل شد: خاطرات حضرت آیتالله العظمی سیدعلی خامنهای مدظله العالی از زندانها و تبعید دوران مبارزات انقلاب اسلامی» از انتشارات انقلاب اسلامی، «صعود چهل ساله» از دفتر نشر معارف و «تخت خوابت را مرتب کن: چیزهای کوچکی که میتوانند زندگیات و شاید دنیا را تغییر دهند» از انتشارات کتاب کولهپشتی، ۱۰ کتاب برتر بر اساس بیشترین مجموع شمارگان کتابها هستند.